Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu, Esas No: 2020/1113, Karar No: 2022/235

DANIŞTAY VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU 2020/1113 E. , 2022/235 K.
“İçtihat Metni”

T.C.
D A N I Ş T A Y
VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/1113
Karar No : 2022/235

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı – …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Boru Hatları İle Petrol Taşıma Anonim Şirketi – …
VEKİLİ : Av. … – Av. …

İSTEMİN KONUSU :Danıştay Yedinci Dairesinin 04/02/2020 tarih ve E:2017/490, K:2020/589 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Gümrük Yönetmeliğinin 15/05/2013 tarih ve 28648 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 26. maddesi ile değişik “Bazı Maddelerin Fire Oranlarına İlişkin Liste” başlıklı 11 numaralı ekinde yer alan 2711.11.00.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyonuna dahil eşyanın deniz yoluyla taşınmasında öngörülen %0,5 şeklindeki fire oranının iptali istemiyle dava açılmıştır.
4458 sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenleme yapma yetkisinin açık bir şekilde Bakanlar Kuruluna verildiği bir konuda Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca çıkarılan Yönetmelikle düzenleme yapılmış olmasının yetki yönünden normlar hiyerarşisine ve hukuk devleti ilkesine uygun bulunmadığı gerekçesiyle davaya konu düzenlemeyi iptal eden Danıştay Yedinci Dairesinin kararına yönelik davalının temyiz istemi Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunun 20/10/2016 tarih ve E:2016/950, K:2016/977 sayılı kararıyla reddedilmiştir.
Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunun 29/03/2017 tarih ve E:2017/85, K:2017/148 sayılı kararıyla Gümrük Kanunu’nun 106. maddesinin dördüncü fıkrasında verilen yetki uyarınca yapılan davaya konu düzenlemede yetki yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı, dava konusu düzenlemenin diğer yönlerden hukuka uygunluğunun incelenerek yeniden karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle davalının karar düzeltme istemi kabul edilerek önceki Kurul kararı kaldırıldıktan sonra Daire kararı bozulmuştur.
Bozma kararı üzerine verilen Danıştay Yedinci Dairesinin 04/02/2020 tarih ve E:2017/490, K:2020/589 sayılı kararı :
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 73. maddesinin üçüncü fıkrasında karşılığını bulan verginin yasallığı ilkesi kapsamında vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin kanunla konulacağı, değiştirileceği ve kaldırılacağı kurala bağlanmıştır.
Anayasa’nın 2. maddesinde ”hukuk devleti ilkesi” Cumhuriyetin niteliklerinden biri olarak sayılmış olup hukuk devletinde idareye tanınan hiçbir yetki sınırsız değildir. İdare yetkisini hukuk kurallarına uygun olarak kullanmak zorundadır. Anayasa’nın, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğunun öngörüldüğü 125. maddesi bu zorunluluğun anayasal kanıtıdır.
Normlar hiyerarşisine göre, yukarıdan aşağıya doğru “Anayasa”, “Kanun”, “Kanun Hükmünde Kararname”, “Tüzük”, “Yönetmelik” ve “diğer alt düzenleyici işlemler” şeklinde sıralanan normlardan alt kademede yer alanın üst kademedeki norma aykırı olması veya onun kapsamını aşan düzenlemeler içermesi mümkün değildir. Bu sıralamanın doğal bir sonucu olarak normlar hiyerarşisinde üst kademede yer alan yasal kurallara aykırı düzenleyici tasarrufların idare tarafından yürürlüğe konulmasının açıklanan ilkeye aykırılık oluşturacağı tartışmasızdır.
4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun gümrük antrepo rejiminin düzenlendiği bölümde yer alan 106. maddesinin ikinci fıkrasında fireler için gümrük vergilerinin aranmayacağı, dördüncü fıkrasında ise nitelikleri itibarıyla antrepolarda ve antrepolar arası taşımalarda fire veren eşya ile antrepolarda yapılmasına izin verilen elleçlemeden dolayı noksanlaşan eşyanın fire oranlarının ilgili kuruluşların görüşleri alınarak Müsteşarlıkça (Ticaret Bakanlığınca) belirleneceği düzenlemesine yer verilmiştir.
Anılan yetkiye istinaden eşyanın taşınması sırasında ve antrepoda meydana gelebilecek fire oranları Gümrük Yönetmeliği’nin 11 nolu Ekinde liste halinde düzenlenmiş olup Gümrük Yönetmeliği’nin 522. maddesinin yedinci fıkrasında tabiatları gereği antrepolarda ve antrepolar arası taşımalarda fire veren eşyanın Yönetmelik’in 11 nolu Ekinde yer alması halinde fire miktarlarının belirlenmesinde bu oranların dikkate alınacağı açıkça belirtilmiştir.
Uyuşmazlığa konu edilen 2711.11.00.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyonundaki “sıvılaştırılmış doğal gaz” ticari tanımlı eşyanın deniz yoluyla taşınmasında %0,5 olarak belirlenen fire oranı ise Gümrük Yönetmeliği’nin “Bazı Maddelerin Fire Oranlarına İlişkin Liste” başlıklı 11 nolu ekine 15/05/2013 tarih ve 28648 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 26. maddesi ile eklenmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, davacı tarafından dava dilekçesi ekinde dosyaya sunulan Tübitak Marmara Araştırma Merkezinin … tarih ve …sayılı yazı ekindeki ”LNG gemisi ile taşıma sırasında oluşan LNG kayıpları” başlıklı teknik değerlendirme bilgi notunda şu hususlara değinilmiştir.
Gümrük Yönetmeliği’nin 11 nolu ekindeki listede 2711.11.00.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyonunda yer alan eşya doğalgazın rafine edilmesi ve belli bir basınç altında -163 °C derecede sıvı hale getirilmesi ile elde edilmektedir.
Eşyanın niteliğinden dolayı gemiyle taşınması esnasında bir kısmı buharlaşmakta olup bu buharlaşma miktarı çeşitli faktörlerin etkisiyle günlük %0,1 ilâ %0,15 kadardır. Yolculuk süresine bağlı olarak nihai fire miktarı toplam gazın %2’si ilâ %6’sı oranında değişebilir.
Davacı uyuşmazlığa konu edilen düzenleme ile belirlenen %0,5 oranın hukuka aykırı olduğu ileri sürmektedir.
Dairenin 18/11/2019 tarihli ara kararı ile hangi bilimsel araştırma ve verilere dayanılarak 2711.11.00.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyonuna dahil eşyanın deniz yolu ile taşınmasında %0,5 fire oranının belirlendiği ve bu belirleme yapılırken 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 106. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca ilgili kuruluşlardan alınması gereken görüşlerin ne olduğu Ticaret Bakanlığından sorulmuştur.
Davalı tarafından verilen 09/01/2020 tarihli cevabi yazıda ara karar ile sorulan hususlara ilişkin herhangi bir açıklamada bulunulmadığı anlaşılmıştır.
Bu durumda belirtilen düzenlemeler ve dosyadaki bilgi ve belgelerin bir arada değerlendirilmesinden 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 106. maddesinin dördüncü fıkrası kapsamındaki eşyanın fire oranlarının ilgili kuruluşların görüşlerinin alınması suretiyle teknik icaplara uygun olarak belirleneceğinin hükme bağlanmış olması ve olayda ise 2711.11.00.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyonuna dahil eşyanın deniz yoluyla taşınmasında öngörülen %0,5 fire oranının idarece belirlenirken yasal olarak öngörülen ”ilgili kuruluşların görüşlerinin alınması” koşulunun sağlanmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Anılan nedenle normalar hiyerarşisi ve hukuk devleti ilkesine aykırı dava konusu düzenleyici işlemin ilgili kısmının iptali gerekmektedir.
Daire bu gerekçeyle Gümrük Yönetmeliğinin 15/05/2013 tarih ve 28648 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 26. maddesi ile değişik “Bazı Maddelerin Fire Oranlarına İlişkin Liste” başlıklı 11 numaralı ekinde yer alan 2711.11.00.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyonuna dahil eşyanın deniz yoluyla taşınmasında öngörülen %0,5 şeklindeki fire oranını iptal etmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Düzenleyici işlemin davaya konu ilgili kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı, davacının ithal ettiği eşyanın doğası gereği özet beyan eksikliği halinde Gümrük Kanunu’nun 237. maddesi uyarınca işlem yapılacağı belirtilerek aksi yönde verilen Daire kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: İstemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunca Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dayandığı hukuksal nedenler ve gerekçesi yukarıda açıklanan Daire kararı, aynı hukuksal nedenler ve gerekçe ile Kurulumuzca da uygun bulunmuş olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, kararın bozulmasını gerektirecek durumda görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1- Davalının temyiz isteminin REDDİNE,
2- Danıştay Yedinci Dairesinin 04/02/2020 tarih ve E:2017/490, K:2020/589 sayılı kararının ONANMASINA,
02/03/2022 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir