Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu, Esas No: 2020/2676, Karar No: 2021/272
DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU 2020/2676 E. , 2021/272 K.
“İçtihat Metni”
T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/2676
Karar No : 2021/272
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı / …
VEKİLİ : Av. …
DİĞER DAVALI : … Başkanlığı / …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Sendikası
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onuncu Dairesinin 04/11/2019 tarih ve E:2016/1579, K:2019/7370 sayılı kararının vekalet ücreti ile yargılama giderleri yönünden temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İdarelerine yapılacak yeni sendika üyeliği başvurularının kabul edilmeyeceğine ilişkin Genelkurmay Başkanlığının … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onuncu Dairesinin 04/11/2019 tarih ve E:2016/1579, K:2019/7370 sayılı kararıyla;
31/07/2013 tarih ve 28724 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu Kapsamına Giren Kurum ve Kuruluşların Girdikleri Hizmet Kollarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 1. maddesiyle, ana Yönetmelik’in ekinde yer alan listenin “01” sıra numaralı “Büro, bankacılık ve sigortacılık hizmetleri” hizmet koluna eklenen; 58 kurum kodu ile “Milli Savunma Bakanlığı”, 59 kurum kodu ile “Genelkurmay Başkanlığı”, 60 kurum kodu ile “Kara Kuvvetleri Komutanlığı”, 61 kurum kodu ile “Deniz Kuvvetleri Komutanlığı”, 62 kurum kodu ile “Hava Kuvvetleri Komutanlığı”, 63 kurum kodu ile “Jandarma Genel Komutanlığı”, 64 kurum kodu ile “Sahil Güvenlik Komutanlığı” ve 65 kurum kodu ile “Milli Savunma Bakanlığı Akaryakıt İkmal ve NATO POL Tesisleri İşletme Başkanlığı” ibarelerinin ve Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları Sendikası tarafından, Gülhane Askeri Tıp akademisinde yüksek hemşire olarak görev yapan ve sendikalarının yönetim kurulu kararı ile üyeliğe kabul edilen …’nun sendika üyelik formunun işleme konulması istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin Gülhane Askeri Tıp Akademisi Komutanlığının … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açılan başka bir dava sonucunda, Dairelerinin 08/10/2015 tarih ve E:2014/6155 sayılı kararı ile Yönetmelik’teki dava konusu ibarelerin ve … tarih ve … sayılı işlemin yürütülmesinin durdurulmasına karar verildiği,
Bu karar üzerine, Genelkurmay Başkanlığının … tarih ve … sayılı emir yazısı ile idareye yapılacak yeni sendika üyeliği başvurularının kabul edilmemesi gerektiğinin ilgili birimlere bildirildiği,
Davacı Sendika tarafından verilen ve 06/04/2016 tarihinde kayda giren dilekçe ile sendikal faaliyetlerin durdurulmasına yönelik olduğu belirtilen Genelkurmay Başkanlığı işleminin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı; Genelkurmay Başkanlığının … tarih ve … sayılı emir yazısı ile; Danıştay Onuncu Dairesinin 08/10/2015 tarih ve E:2014/6155 sayılı yürütmenin durdurulması kararına karşı yapılan itirazın Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 28/01/2016 tarih ve YD İtiraz No:2015/1361 sayılı kararı ile reddedildiği, bunun sonucunda … tarih ve … sayılı emir yazısında belirtilen hususların hükümsüz kaldığı, konuya ilişkin işlemlerin Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu kararı kapsamında yürütülmesi gerektiği hususlarının ilgili birimlere bildirildiği,
Dairelerinin 08/10/2015 tarih ve E:2014/6155 sayılı kararı ile Yönetmelik’teki dava konusu ibarelerin ve … tarih ve … sayılı işlemin yürütülmesinin durdurulmasına karar verildiği; bu karara yapılan itirazın Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 28/01/2016 tarih ve YD İtiraz No:2015/1361 sayılı kararı ile reddedildiği; Dairelerinin 04/11/2019 tarih ve E:2014/6155, K:2019/7352 sayılı kararı ile askeri hastanelerin Sağlık Bakanlığına devredilmiş olması ve askeri hastanelerde görev yapan sivil memurların farklı kurumlarda görevlendirilmiş olmaları nedeniyle, idari teşkilatlanma içerisinde askeri hastane bulunmadığı ve hâliyle askeri hastanelerde görev yapan sivil memur da bulunmadığından konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği; her ne kadar, bu dava karar verilmesine yer olmadığına yönelik kararla sonuçlanmışsa da verildiği tarihte uygulanması gereken yürütmenin durdurulması kararının dava konusu işlemin tesis edilmesi suretiyle uygulanmadığı; ancak bu işlemin yürütmenin durdurulması kararına yapılan itirazların reddedilmesinin ardından idarece hükümsüz bırakıldığı,
Bu durumda, dava konusu işlemin hükümsüz kaldığına yönelik yeni bir işlem tesis edildiği ve buna göre işlemlerin yapılması gerektiğinin ilgili birimlere bildirildiği dikkate alındığında, davanın konusuz kaldığı gerekçesiyle,
Dava hakkında karar verilmesi yer olmadığına ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idarelerden Milli Savunma Bakanlığı tarafından, idarenin davanın açılmasına sebebiyet verdiği gerekçesiyle aleyhlerine hükmedilen yargılama giderleri ve vekalet ücreti yönünden temyizen incelenen kararın hukuka aykırı olduğu, dökümü yapılan yargılama giderleri içerisinde harçların da bulunduğu, oysa 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 13/j maddesi uyarınca Bakanlığın harçtan muaf olduğu, temyizen incelenen kararda haklılık durumunun ortaya konulmadığı belirtilerek, Daire kararının vekalet ücreti ve yargılama giderleri yönünden bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu hükümlerine aykırı bir şekilde işlem tesis etmek suretiyle davalı idarenin davanın açılmasına sebebiyet verdiği, 492 sayılı Kanun’un 13. maddesinde davalı Bakanlığın davacı konumunda bulunması halinde harçtan muaf olduğu hususunun düzenlendiği, bu nedenle anılan hükme dayanılarak yargılama giderleri içerisinde bulunan harçtan davalı Bakanlığın sorumlu tutulamayacağından söz edilemeyeceği belirtilerek, davalı Bakanlığın temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan;
“a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması” sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın yargılama giderleri ile vekalet ücretine ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bu kısımlarının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarelerden Milli Savunma Bakanlığının temyiz isteminin reddine,
2. Danıştay Onuncu Dairesinin temyize konu 04/11/2019 tarih ve E:2016/1579, K:2019/7370 sayılı kararının yargılama giderleri ve vekalet ücretine ilişkin kısmının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 15/02/2021 tarihinde esası yönünden oybirliği, yargılama gideri ve vekalet ücreti yönünden oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
X- Dava, İdarelerine yapılacak yeni sendika üyeliği başvurularının kabul edilmeyeceğine ilişkin Genelkurmay Başkanlığının … tarih ve … sayılı işleminin iptaline karar verilmesi istemiyle açılmış, Danıştay Onuncu Dairesinin 04/11/2019 tarih ve E:2016/1579, K:2019/7370 sayılı kararında, dava konusu işlemin hükümsüz kaldığına yönelik yeni bir işlem tesis edildiği ve buna göre işlemlerin yapılması gerektiğinin ilgili birimlere bildirildiği gerekçesine yer verilmek suretiyle konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, davalı idare aleyhine yargılama giderlerine ve vekalet ücretine hükmedilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 31. maddesinde, bu Kanun’da hüküm bulunmayan ve madde metninde sayılan hallerde 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun uygulanacağı belirtilmiş, sözü edilen haller arasında “yargılama giderlerine” de yer verilmiş, 04/02/2011 tarih ve 27836 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 01/10/2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 450. maddesiyle 1086 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu yürürlükten kaldırılmış, aynı Kanun’un 447. maddesinin 2. fıkrasında ise; “Mevzuatta, yürürlükten kaldırılan 18/6/1927 tarih ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununa yapılan yollamalar, Hukuk Muhakemeleri Kanununun bu hükümlerin karşılığını oluşturan maddelerine yapılmış sayılır.” hükmüne yer verilmiştir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun “Yargılama giderinin kapsamı” başlıklı 331. maddesinde yargılama giderlerini oluşturan unsurlar sayılmış, maddenin 1/ğ bendinde; vekille takip edilen davalarda kanun gereğince takdir olunacak vekâlet ücretinin yargılama giderleri arasında olduğu belirtilmiş, Kanun’un “Esastan sonuçlanmayan davada yargılama gideri” başlıklı 331. maddesinin 1. fıkrasında da; “Davanın konusuz kalması sebebiyle davanın esası hakkında bir karar verilmesine gerek bulunmayan hâllerde, hâkim, davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerini takdir ve hükmeder.” kuralına yer verilmiştir.
Temyiz başvurusuna konu kararda, dava konusu işlemin bilahare yürürlükten kaldırıldığından söz edilerek davanın konusunun kalmadığı gerekçesiyle, işin esasına girilerek haklılık/haksızlık değerlendirmesi yapılmaksızın karar verilmesine yer olmadığına hükmedilmesine rağmen, yargılama giderlerinin davalı idare üzerinde bırakılmasına karar verildiği ve bu giderler arasında yer alan vekalet ücretinin davalı idarece davacıya ödenmesine hükmedildiği görülmektedir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 31. maddesinde yer alan atıf hükmü uyarınca yargılama giderleri konusunda 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümlerinin uygulanması gerektiğinde kuşku bulunmamaktadır. 6100 sayılı Kanun’un 331. maddesinin 1. fıkrasında, davanın konusuz kalması nedeniyle esası hakkında karar verilmesine gerek bulunmayan hallerde yargılama giderlerinin ne şekilde takdir edileceği hususu düzenlenmiştir. Temyiz başvurusuna konu kararda, dava konusu edilen Kurul kararının daha sonra yürürlükten kaldırıldığından bahisle uyuşmazlığın esası hakkında “karar verilmesine yer olmadığına” karar verilmiş olması nedeniyle, başvuruya konu kararın hüküm fıkrasında yer alan yargılama giderlerine 6100 sayılı Kanun’un metnine yer verilen 331. maddesinin 1. fıkrasındaki kural çerçevesinde hükmedilmesi gerekir.
Bu durumda; konusu kalmadığından bahisle karar verilmesine yer olmadığı kararıyla neticelenen davada, tarafların davanın açıldığı tarihteki haklılık durumları belirlenip buna göre yargılama giderleri konusunda hüküm kurulması gerekirken, böyle bir değerlendirme yapılmaksızın, davanın açılmasına davalı idarenin sebebiyet verdiği gerekçesine dayalı olarak yargılama giderlerinin ve vekâlet ücretinin davalı idareye yükletilmesine hükmedilmiş olduğundan, temyiz başvurusuna konu kararın bu kısım yönünden bozulması gerektiği oyuyla, karara katılmıyorum.
