Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu, Esas No: 2019/1949, Karar No: 2021/45

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …

KARŞI TARAF (DAVALILAR): 1- … Bakanlığı
VEKİLİ: Hukuk Müşaviri …
2- … Valiliği – …
VEKİLİ: Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay İkinci Dairesinin 18/02/2019 tarih ve E:2016/15928, K:2019/606 sayılı kararının, esas ve yargılama giderleri ile vekalet ücreti yönünden temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Bolu ili, … ilçesi, … İlköğretim Okulunda Müdür Yardımcısı olarak görev yapan davacının görev yaptığı okul müdürlüğüne …’nun atanmasına ilişkin Bolu Valiliğinin … tarih ve … sayılı işlemi ile 13/08/2009 tarih ve 27318 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmeliğin 25. maddesinin 2. fıkrasında yer alan “… en az bir yıl görev yapmış olmak kaydıyla müdür yetkili öğretmen olarak geçirilen süreler üçüncü kademe yöneticiliğinde … geçmiş sayılır.” ibaresinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Davanın ehliyet yönünden reddine dair Danıştay İkinci Dairesinin 13/04/2011 tarih ve E:2010/7048, K:2011/1552 sayılı kararının, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 01/06/2016 tarih ve E:2014/856, K:2016/2307 sayılı kararı ile bozulması üzerine, bozma kararı sonrasında verilen Danıştay İkinci Dairesinin 18/02/2019 tarih ve E:2016/15928, K:2019/606 sayılı kararıyla;
13/08/2009 tarih ve 27318 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmeliğin 25. maddesinin 2. fıkrasında yer alan “… en az bir yıl görev yapmış olmak kaydıyla müdür yetkili öğretmen olarak geçirilen süreler üçüncü kademe yöneticiliğinde … geçmiş sayılır.” ibaresinin iptali istemi yönünden;
28/02/2013 tarih ve 28573 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticileri Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin 19. maddesi ile, 13/08/2009 tarih ve 27318 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan -ve dava konusu olan- Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmeliğin tüm değişiklikleriyle birlikte yürürlükten kaldırıldığı, karar tarihi itibarıyla mevcut olmayan Yönetmelik hükmünün iptali istemiyle açılan davanın bu yönden konusuz kaldığı,
Bolu ili, … ilçesi, … İlköğretim Okulunda Müdür Yardımcısı olarak görev yapan davacının görev yaptığı okul müdürlüğüne …’nun atanmasına ilişkin Bolu Valiliğinin … tarih ve … sayılı işleminin iptal istemi yönünden;
Dava konusu bireysel işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla; 13/08/2009 tarih ve 27318 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmeliğin 4., 6., 8. ve 25. maddeleri belirtildikten sonra,
Mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; bu Yönetmeliğin 25. maddesinin ikinci fıkrasında sayılanlar arasında yer alan müdür yetkili öğretmenlerin, en az bir yıl görev yapmış olmak kaydıyla müdür yetkili öğretmen olarak geçirilen sürelerinin üçüncü kademe yöneticiliğinde sayılacağı ve yine Yönetmelikte belirlenen şartlar dahilinde isteğe bağlı olarak eğitim kurumu yöneticiliklerine atamalarının yapılabileceğinin öngörüldüğü,
Bu durumda; Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmeliğin 21. maddesi kapsamında isteğe bağlı yer değiştirmeye, yeniden atamaya ve Yönetmeliğin 25. maddesinin 2. fıkrası kapsamında yapılacak atamalara ilişkin 21/05/2010 tarihli Valilik duyurusu üzerine, … Yatılı İlköğretim Bölge Okulunda Sınıf Öğretmeni olan …’nun, (A) tipi eğitim kurumu olan … İlköğretim Okulu Müdürlüğünü tek tercih eden aday olarak başvurması ve 20/10/2002 – 30/11/2005 tarihleri arasında (3 yıl 1 ay 10 gün) müdür yetkili öğretmen olarak görev yapmış olması nedeniyle, (A) tipi eğitim kurumu için öngörülen eğitim kurumlarında en az üç yıl yöneticilik yapmış olmak şartını taşıması neticesinde, …’nun müdür yetkili öğretmen olarak geçirdiği sürelerine istinaden, tercih ve puan üstünlüğüne göre … İlköğretim Okulu Müdürlüğüne dava konusu işlem ile atanmasında hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle,
Dava konusu olan düzenleyici işlemin iptali istemi yönünden karar verilmesine yer olmadığına, bireysel işlemin iptali istemi yönünden ise davanın reddine, 549,05-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 2.475,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı Milli Eğitim Bakanlığına verilmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından, dava konusuz kalmasına karşın, karar verilmesine yer olmadığına karar verilmemesinin ve dava tarihi itibarıyla yürürlükte olmayan 659 sayılı KHK’nın 14. maddesine uyarınca aleyhine vekalet ücretine hükmedilmesinin bozma nedeni oladuğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idareler tarafından, Danıştay İkinci Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve hukuka uygun olan Daire kararının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Bolu ili, … ilçesi, … İlköğretim Okulunda Müdür Yardımcısı olarak görev yapan ve 2009 yılı eğitim kurumları müdürlük sınavında başarılı olan davacı tarafından, Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmeliğin 21. maddesi kapsamında isteğe bağlı yer değiştirmeye, yeniden atamaya ve Yönetmeliğin 25. maddesinin 2. fıkrası kapsamında yapılacak atamalara ilişkin 21/05/2010 tarihli Valilik duyurusu üzerine, 03/06/2010 tarihinde MEBBİS üzerinden eğitim kurumu müdürlüğü için yaptığı başvurusunun daha önce müdürlük görevi bulunmadığından dolayı reddedilmesi, bilahare, 07/06/2010 tarihinde Cumhuriyet İlköğretim Okulu Müdürlüğüne atamasının yapılması için dilekçe ile yeniden yaptığı başvurusunun da Bolu Valiliğinin … tarih ve … sayılı işlemi ile reddedilmesi ile Bolu ili, … ilçesi, … Yatılı İlköğretim Bölge Okulunda Sınıf Öğretmeni olan …’nun ise aynı atama döneminde Yönetmeliğin 25/2. maddesi kapsamında, … tarih ve … sayılı işlem ile … İlköğretim Okuluna müdür olarak atanması üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
Anayasa’nın işlem tarihindeki haliyle 124. maddesinde; “Başbakanlık, bakanlık ve kamu tüzel kişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartı ile, yönetmelikler çıkarabilirler.” hükmü yer almıştır.
İdareler, normlar hiyerarşisine aykırı olmayacak şekilde, hizmette etkinliğin sağlanması için gerekli önlemleri alma, bu kapsamda mevzuat değişikliği yapma hususunda takdir yetkisine sahiptirler. Kamu hizmetlerinin hangi koşullar altında ve nasıl yürütüleceğini önceden saptamak her zaman mümkün olmadığı için, gelişen durumlara ayak uydurmak ve ortaya çıkan ihtiyaçları karşılayabilmek amacıyla düzenleyici işlemler üzerinde gerekli değişiklikleri yapma hususunda idarelerin takdir yetkisi bulunmaktadır.
Bu çerçevede, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 88. maddesi ile dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunun 56. maddesine dayanılarak, dava konusu olan “Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmelik” 13/08/2009 tarih ve 27318 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Anılan Yönetmeliğin, “Tanımlar” başlıklı 4. maddesinde “(1) Bu Yönetmelikte geçen; … ğ) Müdür Yetkili Öğretmen: Müdür normu bulunmayan ilköğretim okullarında sınıf öğretmenliği görevi yanında yönetim hizmetlerini de yürütmek üzere görevlendirilen öğretmeni, … ifade eder.” düzenlemesine;
“Yönetim kademeleri” başlıklı 6. maddesinde “(1) Eğitim kurumlarının yönetim kademeleri şunlardır; a) Birinci Kademe: Eğitim kurumu müdür yardımcılığı, b) İkinci Kademe: Eğitim kurumu müdür başyardımcılığı, c) Üçüncü Kademe: C tipi eğitim kurumu müdürlüğü, ç) Dördüncü Kademe: B tipi eğitim kurumu müdürlüğü, d) Beşinci Kademe: A tipi eğitim kurumu müdürlüğü.” düzenlemesine;
(15/05/2010 günlü Yönetmelikle değişik) “Yönetici olarak atanacaklarda aranacak özel şartlar” başlıklı 8. maddesinin 7. fıkrasında, “(7) (A) tipi eğitim kurumlarına müdür olarak atanacaklarda; eğitim kurumlarında en az üç yıl yöneticilik yapmış olmak şartı aranır.” düzenlemesine;
“Yönetim kademelerinde geçmiş sayılan diğer görevler” başlıklı 25. maddesinin 2. fıkrasında ise, “(2) Bu Yönetmelikteki yönetim kademelerine atamayla sınırlı olmak üzere; ikili anlaşmalar çerçevesinde Bakanlıkça açılan ya da yönetici ve öğretmenleri Bakanlıkça görevlendirilen yurt dışındaki eğitim kurumlarında müdür olarak geçirilen süreler dördüncü kademe, müdür yardımcısı olarak geçirilen süreler birinci kademe yöneticiliğinde; görevli olduğu eğitim kurumunda eğitim kurumunu eğitim öğretime açmak kaydıyla kurucu müdür olarak geçirilen süreler üçüncü kademe yöneticiliğinde; en az bir yıl görev yapmış olmak kaydıyla müdür yetkili öğretmen olarak geçirilen süreler üçüncü kademe yöneticiliğinde, özel öğretim okullarında müdür olarak geçirilen süreler dördüncü kademe, müdür yardımcısı olarak geçirilen süreler ise birinci kademe yöneticiliğinde geçmiş sayılır. Bunlardan eğitim kurumu yöneticiliklerine atanmak isteyenler, yapılacak duyurulara başvurmaları halinde atanmak istedikleri eğitim kurumu için bu Yönetmelikte öngörülen hizmet süresi de dikkate alınarak atama usul ve esaslarına göre atanırlar.” düzenlemesine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyize konu Daire kararında, 13/08/2009 tarih ve 27318 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmeliğin 25. maddesinin 2. fıkrasında yer alan “… en az bir yıl görev yapmış olmak kaydıyla müdür yetkili öğretmen olarak geçirilen süreler üçüncü kademe yöneticiliğinde … geçmiş sayılır.” ibaresi hakkında, üst hukuk normlarına uygunluğu yönünden hukuki bir değerlendirme yapılmaksızın anılan düzenlemenin yürürlükten kaldırılması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına hükmedilmiş, davacının görev yaptığı okul müdürlüğüne …’nun atanmasına ilişkin Bolu Valiliğinin … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemi yönünden ise, dava konusu edilen düzenleyici işlemin hukuki değerlendirilmesi yapılmaksızın bireysel işlem hakkında davanın reddine karar verilmiş ve yargılama giderlerinin tamamı davacı üzerinde bırakılarak aleyhine vekalet ücretine hükmedilmiş ise de, usul ekonomisi gözetilerek Kurulumuzca yapılan değerlendirmede, müdür yetkili öğretmenlikte geçirilen yöneticilik tecrübelerinden istifade edilmesine yönelik dava konusu düzenlemenin hukuka uygun olduğu anlaşıldığından, söz konusu düzenlemeye dayalı olarak tesis edilen dava konusu bireysel işlemde de hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu durumda, temyize konu Daire kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Uyuşmazlık konusu olayda, davacı tarafından, Bolu ili, … ilçesi, … İlköğretim Okulu Müdürlüğüne …’nun atanmasına ilişkin Bolu Valiliğinin … tarih ve … sayılı işlemi işlemin iptalinin istenildiği anlaşıldığından, bu davanın sonucundan … isimli kişinin menfaatinin etkileneceği açıktır. Bu nedenle, Danıştay İkinci Dairesince, dava adı geçen kişiye ihbar edildikten sonra bir karar verilmesi gerekmekte ise de, davada verilen ret kararı sonucu itibarıyla Kurulumuzca hukuka uygun bulunduğundan bu aşamada davanın ihbar edilmesine gerek görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu düzenleyici işlem bakımından karar verilmesine yer olmadığına, bireysel işlem bakımından davanın reddine, …-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesince belirlenen …-TL’nin davacıdan alınarak davalı Milli Eğitim Bakanlığına verilmesine ilişkin Danıştay İkinci Dairesinin temyize konu 18/02/2019 tarih ve E:2016/15928, K:2019/606 sayılı kararının, esas ve yargılama giderleri ile vekalet ücretine ilişkin kısımlarının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 18/01/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY
X-Bolu ili, … ilçesi, … İlköğretim Okulunda Müdür Yardımcısı olarak görev yapan davacının görev yaptığı okul müdürlüğüne …’nun atanmasına ilişkin Bolu Valiliğinin … tarih ve … sayılı işlemi ile 13/08/2009 tarih ve 27318 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmeliğin 25. maddesinin 2. fıkrasında yer alan “… en az bir yıl görev yapmış olmak kaydıyla müdür yetkili öğretmen olarak geçirilen süreler üçüncü kademe yöneticiliğinde … geçmiş sayılır.” ibaresinin iptali istemiyle açılan davada; Danıştay İkinci Dairesince verilen kısmen karar verilmesine yer olmadığına, kısmen davanın reddine ilişkin kararın davacı tarafından esas ve yargılama giderleri ve vekalet ücreti yönünden temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Daire tarafından; 28/02/2013 tarih ve 28573 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticileri Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin 19. maddesi ile, 13/08/2009 tarih ve 27318 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan -ve dava konusu olan- Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmeliğin tüm değişiklikleriyle birlikte yürürlükten kaldırılmış olması nedeniyle, dayanaktan yoksun kaldığı gerekçesiyle esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş; bireysel işlem yönünden ise, Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmeliğin 21. maddesi kapsamında isteğe bağlı yer değiştirmeye, yeniden atamaya ve Yönetmeliğin 25. maddesinin 2. fıkrası kapsamında yapılacak atamalara ilişkin 21/05/2010 tarihli Valilik duyurusu üzerine, … Yatılı İlköğretim Bölge Okulu’nda Sınıf Öğretmeni olan …’nun, (A) tipi eğitim kurumu olan … İlköğretim Okulu Müdürlüğünü tek tercih eden aday olarak başvurması ve 20/10/2002 – 30/11/2005 tarihleri arasında (3 yıl 1 ay 10 gün) müdür yetkili öğretmen olarak görev yapmış olması nedeniyle, (A) tipi eğitim kurumu için öngörülen eğitim kurumlarında en az üç yıl yöneticilik yapmış olmak şartını taşıması neticesinde, …’nun müdür yetkili öğretmen olarak geçirdiği sürelerine istinaden, tercih ve puan üstünlüğüne göre … İlköğretim Okulu Müdürlüğüne dava konusu işlem ile atanmasında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine, …-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen …-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı Milli Eğitim Bakanlığına verilmesine karar verilmiştir.
Mahkeme kararlarının, hüküm fıkrası ve hükmün dayandığı gerekçe ile bir bütün olduğu, gerekçesiz karar verilmesinin mümkün olmadığı açık olduğuna göre, gerekçenin hem temyiz incelemesini yapacak merci açısından, hem de kararı uygulayacak olan idare açısından yeterli açıklıkta olması gerektiğinde kuşku yoktur.
Yargılama hukukunda, yargı (hüküm), uyuşmazlığı çözmekle görevli ve yetkili yargı yerinin yargılama sürecinin sonunda ulaştığı “sonuç”tur. Gerekçe, yargıcın çözümlemek durumunda olduğu uyuşmazlığa uygulanması gereken soyut hukuk kuralının saptanmasında, yorumlanmasında ve tüm ayrıntılarıyla ortaya konulup nitelendirilen maddi olaya uygulanmasında izlemiş olduğu yöntemi gösteren ve bu özelliği sebebiyle, yargılamanın nesnelliği ile varılan yargının doğruluğu konusunda davanın taraflarına güven, üst yargı yerine de denetleme olanağı veren açıklamadır.
Davacı tarafından hukuka aykırı olduğu ileri sürülen ve bireysel işlemin de dayanağı olan düzenlemenin öncelikle hukuki irdelemesinin yapılması, varılacak sonuca göre de bireysel işlemin hukuki denetiminin yapılması gerekmektedir.
Bu durumda, Dairece işlemin dayanağı düzenleme yönünden bir değerlendirme yapılmadan ve herhangi bir gerekçeye yer verilmeden bireysel işlemin hukuka uygun olduğu sonucuna varılmasında hukuka uygunluk bulunmadığı oyuyla, karara katılmıyoruz.