Danıştay 9. Daire, Esas No: 2020/5155, Karar No: 2021/7632

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Başkanlığı – …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Grup İnşaat Taahhüt San. ve Tic.A.Ş.

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: İller Bankası A.Ş.’nce ihale edilen … ihale kayıt numaralı ”Hassa (Hatay) İçmesuyu İnşaatı Yapım İşi”, … ihale kayıt numaralı ”Işıklı (Denizli) Kanalizasyon İnşaatı Yapım İşi”, … ihale kayıt numaralı ”Beylikova (Eskişehir) Kanalizasyon Şebeke İnşaatı Yapım İşi”, … ihale kayıt numaralı ”Daday (Kastamonu) Kanalizasyon İnşaatı Yapım İşi” ve … ihale kayıt numaralı ”Gemerek (Sivas) İçmesuyu, Kanalizasyon ve Yağmursuyu İnşaatı Yapım İşi” uhdesinde kalan davacı şirket tarafından, anılan işlere ilişkin olarak ödenen toplam 330.039,46.-TL ihale kararı damga vergisinin iadesi talebiyle yapılan düzeltme şikayet başvurusunun reddine dair … tarih ve … sayılı işlemin iptali ve ödenen tutarın tecil faiziyle iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; uyuşmazlığa konu ihale kararlarını alan İller Bankası A.Ş.’nin, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli I ve II sayılı cetvellerde genel ve özel bütçe kapsamındaki kamu idareleri arasında sayılmadığı gibi, 6107 sayılı İller Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanun’un 1. maddesinde de, bu Kanun ile düzenlenen hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tabi olduğunun belirtildiği, Kanunda, devir ve birleşme işlemleri dışında, taraf olduğu işlemlerde vergiden muaf tutulacağına ilişkin düzenlemeye de yer verilmediği, dolayısıyla, İller Bankası A.Ş.’nin 488 sayılı Kanunun yukarıda anılan 8. maddesinde belirtilen resmi daire sıfatını haiz olmadığı ve damga vergisinden muaf tutulmadığı, bu durumda; ihale kararına ilişkin damga vergisinin mükellefi, ihaleyi yapan ve ihale kararında imzası bulunan İller Bankası A.Ş. olduğundan, mükellefi ve sorumlusu olmayan davacıdan “ihale karar pulu” adı altında damga vergisi tahsil edilmesinin, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun “Vergilendirme Hataları” başlıklı 118. maddesinin 2. fıkrasında yer alan mükellefiyette hata halini oluşturduğu ve açık bir vergilendirme hatası olduğu görüldüğünden, hatalı olarak alındığı açık olan verginin iadesi için davacı tarafından Gelir İdaresi Başkanlığına yapılan düzeltme şikayet başvurusunun reddi işleminde hukuka uygunluk görülmediği, davacının faiz talebine gelince; dosyada, davacının faiz ile ilgili talebinin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’ nun 112. maddesinin 4. fıkrası uyarınca ödenmesi gereken tecil faiz oranı olduğu, dava konusu fazla ve yersiz tahsilatın mükelleften kaynaklanmadığı anlaşıldığı gerekçesiyle dava kabul edilmiş, dava konusu işlemin iptaline ve ödenen tutarın tecil faiziyle birlikte iadesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi Kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Yapılan işlemlerin hukuka uygun olduğu ve davacıyla idare arasında ilişkisinin bir borç ilişkisine dönüştüğünden 3095 sayılı Kanun hükümleri uyarınca faiz ödenmesi gerektiği iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY : İller Bankası A.Ş.’nce ihale edilen … ihale kayıt numaralı ”Hassa (Hatay) İçmesuyu İnşaatı Yapım İşi”, … ihale kayıt numaralı ”Işıklı (Denizli) Kanalizasyon İnşaatı Yapım İşi”, … ihale kayıt numaralı ”Beylikova (Eskişehir) Kanalizasyon Şebeke İnşaatı Yapım İşi”, … ihale kayıt numaralı ”Daday (Kastamonu) Kanalizasyon İnşaatı Yapım İşi” ve … ihale kayıt numaralı ”Gemerek (Sivas) İçmesuyu, Kanalizasyon ve Yağmursuyu İnşaatı Yapım İşi” uhdesinde kalan davacı şirket tarafından, anılan işlere ilişkin olarak ödenen toplam 330.039,46.-TL ihale kararı damga vergisinin iadesi talebiyle yapılan düzeltme şikayet başvurusunun reddine dair … tarih ve … sayılı işlemin iptali ve ödenen tutarın tecil faiziyle iadesi istenilmektedir.

İLGİLİ MEVZUAT:
488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 1. maddesinde; bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi tutulacağı belirtilmiş, 3. maddesinde; damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenlerin olacağı, resmi daireler ile kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisini kişilerin ödeyeceği, Kanunun 8. maddesinde; bu Kanunda yazılı resmi daireden maksadın, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köyler olduğu, bu dairelere bağlı olup ayrı tüzel kişiliği bulunan iktisadi işletmelerin resmi daire sayılmayacağı hükmüne yer verilmiştir.
488 sayılı Kanun’un 22. maddesinin (a) bendinde de; makbuz karşılığı ödemelerde Maliye Bakanlığınca belirlenen mükellefler, kurum ve kuruluşlar tarafından bir ay içinde düzenlenen kağıtların vergisinin, ertesi ayın yirminci günü akşamına kadar vergi dairesine bir beyanname ile bildirileceği ve yirmialtıncı günü akşamına kadar ödeneceği, Maliye Bakanlığının, bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili olduğu, 24. maddesinin üçüncü fıkrasında ise; 22. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında bulunanların, taraf oldukları işlemlere ilişkin kağıtlara ait verginin beyan ve ödenmesinden sorumlu oldukları, verginin ödenmemesi veya noksan ödenmesi durumunda vergi, ceza ve fer’ilerinin, vergi için diğer işlem taraflarına rücu hakkı olmak üzere, bu fıkrada belirtilen kişilerden alınacağı belirtilmiştir.
Ayrıca 04/02/2005 tarih ve 25717 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 43 seri nolu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği ile daha önce yayımlanan 16 seri nolu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği’nde sayılan kurum ve kuruluşlar arasında yer alan anonim şirketlerin sürekli damga vergisi mükellefiyetinin devam ettiği açıklanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer alan mevzuatın değerlendirilmesinden; 488 sayılı Kanunun 8. maddesinde belirtilen resmi daire sıfatını haiz olmayan ve damga vergisinden muaf tutulmayan makamlarca alınan ihale kararlarına ilişkin damga vergisinin mükellefinin ihaleyi yapan ve ihale kararında imzası bulunan ihale makamları olduğu, ancak anonim şirketler gibi sürekli damga vergisi mükelleflerinin, ihale kararına ilişkin damga vergisinin mükellefi olmasa ve kararda imzaları bulunmasa da sürekli damga vergisi mükellefiyetleri gereği 488 sayılı Kanunun 24. maddesinin 3. fırkası uyarınca ihale kararına ilişkin verginin beyan edilmesinden ve ödenmesinden sorumlu bulunduğu anlaşılmaktadır.
Bölge İdare Mahkemesince, İller Bankası’na ilişkin olarak olay tarihindeki mevzuat hükümleri değerlendirilmek suretiyle 488 sayılı Kanunun 8. maddesinde belirtilen resmi daire sıfatını haiz olmadığı ve damga vergisinden muaf tutulmadığı sonucuna varıldığından, ihale kararına ilişkin damga vergisinin mükellefi, ihaleyi yapan ve ihale kararında imzası bulunan İller Bankası A.Ş. olduğundan, mükellefi ve sorumlusu olmayan davacı adına “ihale karar pulu” adı altında damga vergisi tahsil edilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle davanın kabulüne karar veren Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusu reddedilmiş ise de; yukarıda belirtildiği üzere, davacı şirketin ihale kararında imzası bulunmasa ve ihale kararına ilişkin damga vergisinin mükellefi olmasa da ihale kararının tarafı olması ve sürekli damga vergisi mükellefiyeti gereği 488 sayılı Kanunun 24. maddesinin 3. fırkası uyarınca ihale kararına ilişkin verginin beyan edilmesinden ve ödenmesinden sorumlu bulunduğu sonucuna varılmaktadır.
Bu durumda, davanın kabulüne ilişkin Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunu reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.