Danıştay 8. Daire, Esas No: 2021/7417, Karar No: 2021/6316

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : S.S…. Kooperatifi
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

DAVALI YANINDA MÜDAHİL : … Ulaşım Akaryakıt Otomotiv Turizm Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı kooperatif üyeleri ile aynı hat ve güzergahlarda taşımacılık yapan …Ulaşım Akaryakıt Otomotiv Turizm Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’ne ait 34 adet 28+28 yolcu kapasiteli özel halk otobüsü yerine, 68 adet 20 veya 21 yolcu kapasiteli küçük halk otobüsünün kullanılmasına yönelik … tarih ve … sayılı Mersin Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; dava dosyasındaki bilgi ve belgeler ile dosyaya ibraz edilen bilirkişi raporlarının birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu işlem öncesinde mevcut hatlarda çalışan araç sayısının daha yüksek kapasiteli araç almak kaydıyla birleştirilerek azaltılması yönündeki yaklaşımlar bulunmakta iken mevcut hatta çalışan araç sayısının artmasına yönelik dava konusu işlemin ulaşım planlama ilkesine aykırı bir yaklaşım olduğu, toplu taşıma hatlarındaki araç ve dolayısıyla yolcu kapasitesine ilişkin kararlarda kentin üst ve alt ölçekli plan kararlarının, ulaşım ve trafik sorunlarının, toplu taşıma ve ara-toplu taşıma türlerinin entegrasyonunun ve çeşitli toplu taşıma türlerinin rekabet koşullarının ulaşım alt yapısının mevcut durumu (yol kapasiteleri, kavşak ve durak noktaları vb) ve trafik koşulları (yolcu, araç sayıları ve düğüm noktaları) dikkate alınarak değerlendirilmesi gerekirken dava konusu işlemde bu yönde tespit ve analizlerin bulunmadığı, daha önce mevcut olan yolcu kapasitesinin dava konusu işlem ile düşürülmüş olduğu, küçük araçların saatlik yolcu taşıma kapasitelerinin artırılması için daha fazla sefer yapmasının anlık araç sayısı dolayısıyla trafik yoğunluğunda artışa neden olacağı, ayrıca kent merkezinde farklı türlerde araçların hizmet verebilmesi için yol genişlikleri ve kavşakların dönüş alanlarının da yeterli olduğu anlaşıldığından, dava konusu işlemin ulaşım planlamasına, teknik kriterlere, şehircilik ilkelerine ve kamu yararına uygun olmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; dava konusu kararın dayanağı olan bilirkişi raporundaki trafiğin yoğunlaşacağı yolunda getirilen ana eleştirinin, şerit sayısı, yol kapasitesi, ticari araç özel araç oranı gibi sayısal veriler kullanılarak bilimsel parametrelerden hareketle ortaya konulan bir eleştiri olmadığı, toplu taşımada artarak giden talebin karşılanmasında hizmet kalitesini artıracak, vatandaşların yeni ve modern araçlarla daha konforlu ve kaliteli hizmet almalarını sağlayacak olması nedeniyle dava konusu UKOME kararının ulaşım planlamasına, kamu yararına ve hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davalı idare ile davalı idare yanında davaya katılanın istinaf başvurularının kabulüne, … İdare Mahkemesince verilen kararın kaldırılmasına, davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; dava konusu UKOME kararı genel düzenleyici işlem mahiyetinde olduğundan Bölge İdare Mahkemesince verilen karara karşı temyiz yolunun açık olduğu, dava konusu işlemde ve davanın reddine yönelik Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmadığı belirtilerek kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma alınmamıştır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin incelenmeksizin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İstinaf” başlıklı 45. maddesinde, “1) İdare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir…3) Bölge idare mahkemesi, yaptığı inceleme sonunda ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulursa istinaf başvurusunun reddine karar verir. Karardaki maddi yanlışlıkların düzeltilmesi mümkün ise gerekli düzeltmeyi yaparak aynı kararı verir…6) Bölge idare mahkemelerinin 46. maddeye göre temyize açık olmayan kararları kesindir.” hükmüne yer verilmiştir.
Anılan Kanun’un “Temyiz” başlıklı 46. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, düzenleyici işlemlere karşı açılan iptal davaları; (d) bendinde ise, belli bir ticari faaliyetin icrasını süresiz veya otuz gün yahut daha uzun süreyle engelleyen işlemlere karşı açılan iptal davaları hakkında verilen kararların Danıştay’da, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde temyiz edilebileceği; “Temyiz dilekçesi” başlıklı 48. maddesinin 6. fıkrasında, temyizin kesin bir karar hakkında olması hâlinde, kararı veren merciin, temyiz isteminin reddine karar vereceği; ilgili merciin bu kararına karşı, tebliğ tarihini izleyen günden itibaren yedi gün içinde temyiz yoluna başvurulabileceği; 7. fıkrasında ise, temyizin kesin bir karar hakkında olduğunun anlaşılması durumunda, 6. fıkrada sözü edilen kararın, dosyanın gönderildiği Danıştay’ın ilgili dairesince kesin olarak verileceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta, davacı tarafından iptali istenilen … Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi kararının genel bir niteliğe haiz olmadığından düzenleyici işlem niteliğinde olmadığı, bu suretle 2577 sayılı Kanun’un 46. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi kapsamına girmediği; belli bir ticari faaliyetin icrasını süresiz veya otuz gün yahut daha uzun süreyle engelleyen işlem sıfatına haiz olmadığından 2577 sayılı Kanun’un 46. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendi kapsamına da girmeyeceği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, temyiz istemine esas teşkil eden kararın Bölge İdare Mahkemesinin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 46. maddesine göre temyiz yolu açık olmayan “kesin” kararlarından olduğu anlaşıldığından temyiz isteminin incelenmesine yasal olanak bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1- Davacının temyiz isteminin İNCELENMEKSİZİN REDDİNE,
2- Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
3- Kullanılmayan …-TL yürütmenin durdurulması harcının istemi halinde davacıya iadesine,
Kesin olarak, 15/12/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.