Danıştay 8. Daire, Esas No: 2021/654, Karar No: 2021/1140

TEMYİZ EDEN (DAVACI): … Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Derneği
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul İli, … İlçesinde taşımacılıkta kullanılan at ve araçlarıyla birlikte tescilli fayton plakalarının satın alınmasına ilişkin … tarih, … rapor/dosya numaralı İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi Komisyon (Hukuk-Plan ve Bütçe-Tarım, Orman, Hayvancılık ve Su Ürünleri Müşterek Komisyonu) Raporu ile bu raporun dayanağı olan Toplu Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karar ile; dava konusu İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Daire Başkanlığı Toplu Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin “… tarih ve … sayılı İstanbul Valiliği Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü Mahalli Çevre Kurulu Toplantı Kararı uyarınca … İlçesinde 2019 yılı sonbahar ruam taramasına tabi tutulan 1378 attan 81’inde ruam hastalığı çıktığı, ruam hastalığının insan ve hayvanlara bulaşma riski taşıması nedeniyle insan, hayvan ve çevre sağlığı açısından daha olumsuz durumlar oluşturulmaması adına Adalarda atların faytonlara koşulmasının 3 ay süreyle durdurulmasına karar verildiği, anılan nedenlerle … tarih ve … sayılı İl Trafik Komisyon Kararı uyarınca … Belediyesi tarafından tescil edilmiş olan ve … ilçesinde taşımacılık faaliyetinde kullanılan, araçlarıyla birlikte toplam 277 adet tescilli fayton plakasının adedinin 250.000-TL bedelle İstanbul Büyükşehir Belediyesi Toplu Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü tarafından, sahipliği Tek Tırnaklı Hayvan Kimlik Belgesiyle belirlenen atların adedinin 4.000-TL bedelle (fayton başına en fazla 6 at) Veteriner Hizmetleri Müdürlüğü tarafından satın alınması ve ulaşım hizmetinin UKOME tarafından belirlenecek sayıdaki elektrikli araçla yapılması için karar alınmak üzere” Başkanlık Makamına yönelik bir yazışma niteliğinde olduğu, dava konusu … tarih, … rapor / dosya numaralı işlemin ise; yine yukarıda yer alan hususlarda getirilen teklifin İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi Hukuk – Plan ve Bütçe – Tarım, Orman, Hayvancılık ve Su Ürünleri Müşterek Komisyonunca incelenerek uygun olduğu yönünde görüş bildirilmesinden ibaret olduğu, dolayısıyla dava konusu işlemlerin İstanbul İli, … İlçesinde taşımacılıkta kullanılan at ve araçlarıyla birlikte tescilli fayton plakalarının satın alınması hususunun İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinde görüşülerek karar alınması sürecinin başlatılmasına yönelik hazırlık işlemleri mahiyetinde, görüş bildiren ön işlemler olduğu, tek başına hukuki bir sonuç doğurabilecek, tamam ve uygulanabilir işlemler olmadığı anlaşılmış olup doğrudan idari davaya konu edilebilecek işlemler olmadığı sonucuna varıldığından davanın esasının incelenebilmesine olanak bulunmadığı gerekçesiyle davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı vekili tarafından, … İlçesinin tek yasal kullanım aracı olan faytonların kaldırılmasının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davalı idare tarafından istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “Temyiz” başlıklı 46. maddesinde tahdidi olarak belirtilen konular arasında olmayan dava konusu isteme ilişkin kararın temyiz kanun yolu incelemesinin hukuken mümkün olmadığı görüldüğünden, istemin incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun “İstinaf” başlıklı 45. maddesinde, “1) İdare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir.
3) Bölge idare mahkemesi, yaptığı inceleme sonunda ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulursa istinaf başvurusunun reddine karar verir. Karardaki maddi yanlışlıkların düzeltilmesi mümkün ise gerekli düzeltmeyi yaparak aynı kararı verir.
6) Bölge idare mahkemelerinin 46 ncı maddeye göre temyize açık olmayan kararları kesindir.” hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanun’un “Temyiz” başlıklı 46. maddesinde; “Danıştay dava dairelerinin nihai kararları ile bölge idare mahkemelerinin aşağıda sayılan davalar hakkında verdikleri kararlar, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi Danıştayda, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde temyiz edilebilir:
a) Düzenleyici işlemlere karşı açılan iptal davaları.
b) Konusu yüz bin Türk lirasını aşan vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemler hakkında açılan davalar.
c) Belli bir meslekten, kamu görevinden veya öğrencilik statüsünden çıkarılma sonucunu doğuran işlemlere karşı açılan iptal davaları.
d) Belli bir ticari faaliyetin icrasını süresiz veya otuz gün yahut daha uzun süreyle engelleyen işlemlere karşı açılan iptal davaları.
e) Müşterek kararnameyle yapılan atama, naklen atama ve görevden alma işlemleri ile daire başkanı ve daha üst düzey kamu görevlilerinin atama, naklen atama ve görevden alma işlemleri hakkında açılan iptal davaları.
f) İmar planları, parselasyon işlemlerinden kaynaklanan davalar.
g) Tabiat Varlıklarını Koruma Merkez Komisyonu ve Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulunca itiraz üzerine verilen kararlar ile 18/11/1983 tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanununun uygulanmasından doğan davalar.
h) Maden, taşocakları, orman, jeotermal kaynaklar ve doğal mineralli sular ile ilgili mevzuatın uygulanmasına ilişkin işlemlere karşı açılan davalar.
ı) Ülke çapında uygulanan öğrenim ya da bir meslek veya sanatın icrası veyahut kamu hizmetine giriş amacıyla yapılan sınavlar hakkında açılan davalar.
i) Liman, kruvaziyer limanı, yat limanı, marina, iskele, rıhtım, akaryakıt ve sıvılaştırılmış petrol gazı boru hattı gibi kıyı tesislerine işletme izni verilmesine ilişkin mevzuatın uygulanmasından doğan davalar.
j) 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanunun uygulanmasından ve 16/7/1997 tarihli ve 4283 sayılı Yap-İşlet Modeli ile Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanunun uygulanmasından doğan davalar.
k) 6/6/1985 tarihli ve 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanununun uygulanmasından doğan davalar.
l) 3/7/2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun uygulanmasından doğan davalar.
m) Düzenleyici ve denetleyici kurullar tarafından görevli oldukları piyasa veya sektörle ilgili olarak alınan kararlara karşı açılan davalar.” hükümlerine yer verilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; İdare Mahkemelerinin tek hakim sınırı dışında kalan bütün kararlarına karşı mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine istinaf başvurusunda bulunulabileceği, bölge idare mahkemesince istinaf incelemesi üzerine verilen kararlara karşı ise sadece 2577 sayılı Kanun’un 46. maddesinde yer alan konular ile sınırlı olarak Danıştay’a temyiz başvurusunda bulunulabileceği, bölge idare mahkemelerince istinaf incelemesi üzerine verilen ve 46. madde kapsamı dışında olan kararların ise kesin olduğu görülmektedir.
Uyuşmazlık, İstanbul İli, … İlçesinde taşımacılıkta kullanılan at ve araçlarıyla birlikte tescilli fayton plakalarının satın alınmasına ilişkin … tarih, … rapor/dosya numaralı İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi Komisyon (Hukuk-Plan ve Bütçe-Tarım, Orman, Hayvancılık ve Su Ürünleri Müşterek Komisyonu) Raporu ile bu raporun dayanağı olan Toplu Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin iptali isteminden kaynaklanmakatdır.
Bu durumda, temyiz istemine esas teşkil eden kararın Bölge İdare Mahkemesinin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 46. maddesine göre temyiz yolu açık olmayan “kesin” kararlarından olduğu anlaşıldığından temyiz isteminin incelenmesine yasal olanak bulunmamaktadır.