Danıştay 8. Daire, Esas No: 2021/4825, Karar No: 2021/3741

DAVACILAR : 1- …Turizm Ulaşım İnşaat ve Tic. Ltd. Şti.
2- … Tur. İnş. Pls. Ürün. ve Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti.
VEKİLLERİ : Av. …
Av. …
DAVALI : … Bakanlığı

DAVANIN ÖZETİ :
Belediyece yapılan ihale sonrasında havalımanı-şehir merkezi arasında yolcu taşımacılığı yapmak üzere yetkilendirilen davacı tarafından; 11/05/2021 gün ve 31481 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 9. maddesi ile asıl Yönetmeliğin 41. maddesinin 16. fıkrasında yapılan değişiklik ile aynı maddeye eklenen 17. fıkranın iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Davalı Bakanlığın belediyelerin yetkili olduğu bir hususta düzenleme yapması nedeniyle işlemin yetki yönünden hukuka aykırı olduğu ve kanuni dayanağı bulunmadığı, düzenlemenin muğlak olduğu; ihale ile yetkilendirildiği güzergahta, başka taşımacılara doğrudan bu hakkın tanınmasının rekabetin korunması ilkesine aykırı olup kamu zararına yol açtığı öne sürülmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davanın süre aşımı nedeniyle usulden reddi gerektiği düşünülmektedir.
…
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 14. maddesi uyarınca dava dosyası incelenerek işin gereği görüşüldü.

HUKUKİ SÜREÇ :
Davalı idarece Karayolu Taşıma Yönetmeliğinin 41. maddesinin 16. fıkrasında değişiklik yapılarak, “Havalimanından şehir merkezine, başka bir şehir veya tersi yönde tarifeli yolcu taşımacılığı yapacak gerçek veya tüzel kişilerin;
a) Adlarına B1 veya D1 yetki belgesi düzenlenmiş olması,
b) Havalimanı işleticisi ile yer tahsis sözleşmesi imzalamış olmaları,
c) Havalimanı ile terminaller haricindeki kalkış yeri/noktası, ara duraklar, indirme/bindirme cepleri ve varış yeri/noktası için, büyükşehirlerde UKOME’den, büyükşehir olmayan yerlerde il trafik komisyonlarından izin alınması zorunludur. Bu fıkraya göre faaliyet gösterecek olanların, ayakta yolcu taşınmaması şartıyla 36 ncı maddenin birinci ve ikinci fıkraları hariç diğer fıkralarında belirlenmiş yükümlülükler aranmaz. Ayrıca, bu fıkra kapsamında faaliyet gösteren yetki belgesi sahipleri için 57 nci maddenin onüçüncü fıkrasında düzenlenen bildirim süresi 30 dakika olarak uygulanır. Bu fıkranın (a) bendine aykırı hareket edenlere, Kanunun 26 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen miktarda idari para cezası uygulanır. Bu fıkrada belirtilen yetki belgesi sahipleri haricinde, havalimanından veya havalimanına gerçekleştirilecek yolcu taşıma faaliyetlerine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça ayrıca düzenlenir.” şeklinde yeniden düzenleme yapılmış; aynı maddeye 17. fıkra eklenerek; “Büyükşehir belediye sınırları içerisindeki iki nokta arasında bu Yönetmeliğe göre tarifeli yolcu taşımacılığı faaliyeti yürütülebilmesi için, ilgili UKOME’nin kararının bulunması ve alınacak kararda faaliyet gösterilecek noktalar ile faaliyet gösterecek gerçek veya tüzel kişilerin belirtilmiş olması şarttır.” şeklinde düzenleme yapılmış ve Değişiklik Yönetmeliği 11/05/2021 gün ve 31481 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Davacı tarafından; davaya konu edilen iş bu düzenlemeler uyarınca bireysel işlem tesis edilmeksizin bakılan dava açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
İlgili Mevzuat:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “Dava açma süresi” başlıklı 7. maddesinin 1. fıkrasında, dava açma süresinin, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştay’da ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gün olduğu; 2. fıkrasında, bu sürelerin idari uyuşmazlıklarda yazılı bildirimin yapıldığı tarihi izleyen günden itibaren işlemeye başlayacağı; 4. fıkrasında ise, ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresinin, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı, ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerin, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilecekleri kuralına yer verilmiştir.
Aynı Kanun’un “Dilekçeler üzerine ilk inceleme” başlıklı 14. maddesinin 3. fıkrasında, dilekçelerin, Danıştay’da daire başkanının görevlendireceği bir tetkik hakimi, idare ve vergi mahkemelerinde ise mahkeme başkanı veya görevlendireceği bir üye tarafından: a) Görev ve yetki, b) İdari merci tecavüzü, c) Ehliyet, d) İdari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, e) Süre aşımı, f) Husumet, g) 3 ve 5 inci maddelere uygun olup olmadıkları yönlerinden sırasıyla inceleneceği; 6. fıkrasında, bu hususların ilk incelemeden sonra tespit edilmesi halinde de davanın her safhasında 15 nci madde hükmünün uygulanacağı; “İlk inceleme üzerine verilecek karar” başlıklı 15. maddesinin 1.fıkrasının (b) bendinde ise, davanın yasal süresi içinde açılmamış olması durumunda davanın reddine karar verileceği hüküm altına alınmıştır.
Dava açma süresine ilişkin kurallar ile düzenleyici işlemlere karşı iki ayrı yol izlenerek dava açma imkanı tanınmıştır. Buna göre, 2577 sayılı Kanun’un 7. maddesi uyarınca düzenleyici işlemin ilanı üzerine altmış gün içinde dava açılabileceği gibi, düzenleyici işlemin uygulanması üzerine de, uygulama işleminin tebliğ tarihinden itibaren yine altmış gün içinde düzenleyici işleme veya düzenleyici işlemle birlikte uygulama işlemine karşı dava açılabilecektir. Bu şekilde, düzenleyici işlemin ilanı üzerine düzenleyici işleme karşı dava açmamış bulunan ilgililere, dava konusu edebilecekleri bir uygulama işleminin varlığına bağlı olarak, düzenleyici işleme karşı da dava açma imkanının sağlanması amaçlanmıştır.
Yukarıda aktarılan Kanun hükmü uyarınca düzenleyici işlemin, yayımı tarihinden itibaren altmış gün içinde dava konusu edilmemesi halinde ise, uygulama işlemi tesis edilmesi sonrasında bu işlem üzerine, düzenlemenin dava konusu edilebilmesi için, uygulama işleminin tebliğ tarihine göre dava açma süresinin geçmemiş olması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; davacı hakkında, davaya konu edilen düzenlemeler esas alınarak tesis edilmiş bir uygulama işlemi olmaksızın, doğrudan düzenlemenin iptalinin istenildiği anlaşıldığından; 11/05/2021 günlü Resmi Gazete’de ilan edilen düzenlemeye karşı ilanı izleyen günden itibaren 60 gün içinde dava açılması gerekirken bu süre geçirildikten sonra 13/07/2021 gününde açılan davanın esasının süreaşımı nedeniyle incelenme olanağı bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davanın süreaşımı nedeniyle reddine,
2. Aşağıda dökümü yapılan … TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, artan posta avansının istemi halinde davacıya iadesine,
3. Kararın tebliğ tarihinden itibaren 30 (otuz) gün içerisinde, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na temyiz yolu açık olmak üzere, 09/09/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.