Danıştay 8. Daire, Esas No: 2020/5566, Karar No: 2021/691

DAVACI : …

DAVALILAR : 1- … Başkanlığı – …
VEKİLİ : Av. …
2- … Üniversitesi Rektörlüğü – …
VEKİLLERİ : Av. … – Av. …

DAVANIN KONUSU :
1. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğrencisi olan davacının, dikey geçiş öncesi önlisans programında aldığı derslerin notlarının mezuniyet not ortalamasına dahil edilmemesi yönündeki başvurusunun reddine dair tarihli işlem ile;

2. Dayanağı olan Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal İle Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 25. maddesinin 4. fıkrasının iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
2011 yılında kayıt olduğu okulda yürürlükte olan Yönetmelik hükmüne güvenerek mezuniyetine hazırlandığı, Yönetmelik değişikliği sonucunda lisans not ortalaması düştüğünden bazı üniversitelerin lisansüstü programlarına başvurma hakkının elinden alındığı iddia edilmektedir.

… BAŞKANLIĞININ SAVUNMASININ ÖZETİ :
Dava konusu düzenlemenin yapılmasının gerekçesinin dikey geçiş yapan öğrencilerin de yatay geçiş yapan öğrenciler gibi daha önce aldığı derslerden aldığı başarı notlarının transkriptlerinde gösterilerek öğrencinin lisans başarı notunun daha sağlıklı hesaplanmasının hedeflendiği savunulmaktadır.

… ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ’NÜN SAVUNMASININ ÖZETİ: Yönetmelik değişikliğinin davacının muaf olduğu derslerde ya da lisans eğitiminde alması gereken derslerde herhangi bir değişikliğe neden olmadığı, sadece açıköğretim önlisans ortalamasının lisans ortalamasına eklendiği, davacının not ortalamasındaki düşüşün nedeninin davacının açıköğretim önlisans programındaki ortalamasının lisans ortalamasına göre daha düşük olmasından kaynaklandığı savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesine göre Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davalarda, temyiz incelemesi sonucu bozulan kararlar üzerine Danıştay İdari ve Vergi Dava Daireleri Kurullarının kararlarına uyulması mecburi olduğundan anılan Kurul kararında belirtilen gerekçeyle bozma kararı doğrultusunda Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğrencisi olan davacının, dikey geçiş öncesi önlisans programında aldığı derslerin notlarının mezuniyet not ortalamasına dahil edilmemesi yönündeki başvurusunun reddine dair 23/07/2014 tarihli işlemi yönünden davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğrencisi olan davacının, dikey geçiş öncesi önlisans programında aldığı derslerin notlarının mezuniyet not ortalamasına dahil edilmemesi yönündeki başvurusunun reddine dair … tarihli işlemin iptali ile dayanağı Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal İle Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 25. maddesinin 4. fıkrası hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair Danıştay Sekizinci Dairesi’nce verilen kararın iptale ilişkin kısmı İdari Dava Daireleri Kurulunun 02/03/2020 gün ve E:2019/863, K:2020/549 sayılı kararıyla bozulmuştur.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesine göre Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davalarda, temyiz incelemesi sonucu bozulan kararlar üzerine Danıştay İdari ve Vergi Dava Daireleri Kurullarının kararlarına uyulması mecburi olduğundan anılan Kurul kararında belirtilen gerekçeyle bozma kararı doğrultusunda karar verilmesi gerekmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Dava; Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğrencisi olan davacının, dikey geçiş öncesi önlisans programında aldığı derslerin notlarının mezuniyet not ortalamasına dahil edilmemesi yönündeki başvurusunun reddine dair … tarihli işlem ile; dayanağı olan Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal İle Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 25. maddesinin 4. fıkrasının iptali istemiyle açılmıştır.
Dairemizin 20/11/2018 tarih ve E:2014/7598, K:2018/7116 sayılı kararıyla, 18/03/2016 tarih ve 29657 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal İle Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 10. maddesiyle dava konusu Yönetmeliğin 25. maddesinin 4. fıkrasının yürürlükten kaldırıldığı ve karar tarihinde yürürlükte bulunmayan dava konusu Yönetmeliğin 25. maddesinin 4. fıkrası hakkında karar verilmesine hukuken olanak bulunmadığı gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına, bireysel işlem yönünden ise; hukuki belirlilik ilkesi uyarınca 02/05/2014 tarihli Yönetmelik değişikliğinin davacıya uygulanmasına hukuken olanak bulunmadığı ve 18/03/2016 tarihindeki Yönetmelik değişikliğiyle davacının dikey geçiş öncesi önlisans programında aldığı derslerin notlarının mezuniyet not ortalamasına dahil edilmesine dayanak olan Yönetmelik maddesinin de yürürlükten kaldırıldığı göz önüne alınarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş olup davalı idareler aleyhine yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmiştir.
İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 02/03/2020 tarih ve E: 2019/863, K:2020/549 sayılı kararında ise; Dairemiz kararının Yönetmeliğin 25. maddesinin 4. fıkrası yönünden karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kısmı yönünden dava konusu Yönetmelik değişikliği ile dikey geçiş ile lisans programlarına yerleşen öğrencilerin lisans not ortalamalarının, önlisans programında alarak lisans programında intibakı yapılan dersler ile lisans eğitimi sırasında aldığı dersler üzerinden hesaplanacağı düzenlemesine yer verildiği, bir öğrencinin, öğrenim hayatının son aşamasına kadar ve hatta öğrenim hayatının bitiminden sonra lisansüstü eğitim ya da yapılacak başvurular için not ortalamasının önemli olduğu hususu dikkate alındığında, öğrencinin tüm kazanımlarının korunması ve aynı bölümden mezun olacak öğrenciler arasında eşitliğin sağlanabilmesi için yapıldığı anlaşılan dava konusu düzenlemede hukuka ve mevzuata aykırılık görülmediği belirtilerek konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kararda sonucu itibarıyla hukuka aykırılık görülmeyerek anılan kısmın gerekçeli onanmasına; davacının, dikey geçiş öncesi önlisans programında aldığı derslerin notlarının mezuniyet not ortalamasına dahil edilmemesi yönündeki başvurusunun reddine dair bireysel işlemin iptaline dair kısmının ise bozulmasına karar verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 46. maddesinin 1. fıkrasında, Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarına karşı Danıştay’da temyiz yoluna başvurulabileceği; 2575 sayılı Yasanın 38. maddesinde, İdari Dava Daireleri Kurulunca idari dava dairelerinden ilk derece mahkemesi olarak verilen kararların temyizen inceleneceği; 2577 sayılı Yasanın 49. maddesinin 4. fıkrasında da, İdare mahkemelerinin bozmaya uymayarak eski kararında ısrar edebileceği öngörülürken, Danıştay İdari ve Vergi Dava Daireleri Kurulları kararlarına uyulmasının zorunlu olduğu belirtilerek, Danıştay dava dairelerince ilk derece mahkemesi olarak verilen kararların temyizen bozulması halinde ise ısrar olanağı tanınmamıştır.
Bu nedenle, bozma kararı gözönünde bulundurularak, dava konusu bireysel işlem yönünden yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.

İNCELEME VE GEREKÇE:
İlgili Mevzuat:
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 1. maddesinde, “Bu kanunun amacı; yükseköğretimle ilgili amaç ve ilkeleri belirlemek ve bütün yükseköğretim kurumlarının ve üst kuruluşlarının teşkilatlanma, işleyiş, görev, yetki ve sorumlulukları ile eğitim – öğretim, araştırma, yayım, öğretim elemanları, öğrenciler ve diğer personel ile ilgili esasları bir bütünlük içinde düzenlemektir.”,
6. maddesinde, “Yükseköğretim Kurulu, tüm yüksek öğretimi düzenleyen ve yükseköğretim kurumlarının faaliyetlerine yön veren, bu kanunla kendisine verilen görev ve yetkiler çerçevesinde özerkliğe ve kamu tüzel kişiliğine sahip, bir kuruluştur…” hükümleri yer almış;
7. maddesinin (e) bendinde, “Yükseköğretim kurumlarında eğitim – öğretim programlarının asgari ders saatlerini ve sürelerini,öğrencilerin yatay ve dikey geçişleriyle ve yüksekokul mezunlarının bir üst düzeyde öğrenim yapmalarına ilişkin esasları Üniversitelerarası Kurulun da görüşlerini alarak tespit etmek” Yükseköğretim Kurulunun görevleri arasında sayılmıştır.
Anılan maddeye dayanılarak hazırlanan Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yandal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik 24/04/2010 tarih ve 27561 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Yönetmeliğin iptali istenilen 25. maddesinin 4. fıkrasının ilk halinde, “Dikey geçiş ile lisans programlarına yerleşen öğrencilerin diploma programından mezuniyet koşullarını sağlamaları halinde, lisans not ortalamaları intibak programında alınan dersler ile lisans programından aldıkları dersler üzerinden hesaplanır.” kuralına yer verilmiş, bu kural 02/05/2014 tarih ve 28988 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile “Dikey geçiş ile lisans programlarına yerleşen öğrencilerin diploma programından mezuniyet koşullarını sağlamaları halinde, lisans not ortalamaları önlisans programında alarak lisans programında intibakı yapılan dersler ile lisans eğitimi sırasında aldığı dersler üzerinden hesaplanır.” şeklinde değiştirilmiştir.
Dava Konusu Bireysel İşlemin İncelenmesi:
Davacı, dava konusu Yönetmelik değişikliğinin tarafına uygulanamayacağı, kayıt yaptırdığı tarihte yürürlükte bulunan Yönetmelik hükmünün uygulanması gerektiği iddiasıyla iptal isteminde bulunmaktadır.
Düzenleyici işlemlerin kural olarak kazanılmış hak yaratmayacağı, kaldırılmaları ve değiştirilmelerinin her zaman olanaklı olduğu İdare Hukukunun bilinen ilkelerindendir. Düzenleyici işlemlerin kişilere uygulanması suretiyle bireyselleşmesi halinde kazanılmış hak yaratacakları ve bu durumda da düzenleyici işlemlerde yapılacak değişikliklerde idari istikrarın ve/veya kazanılmış hakların korunması gerekeceği hukuk devleti ilkesinin bir sonucudur.
2547 sayılı Kanun’un verdiği yetkiye dayanılarak yükseköğretim kurumlarında ve bu kurumlara girişte imkan ve fırsat eşitliğini sağlamak amacıyla her zaman düzenleme yapılabileceği açık olup, bu düzenlemenin tüm öğrencileri kapsayacağı ve uygulanmasına engel bir durum yoksa hemen uygulamaya geçilebileceği kuşkusuzdur.
Bu itibarla, değişiklik yapan düzenlemenin statüsü devam eden bireyleri de kapsayacağı, mezun olmamış bir öğrencinin öğrencilik statüsüne ilişkin olarak yapılacak düzenlemelere, statüsü devam ettiği için tabi olacağı açıktır.
Nitekim Hitit Üniversitesi Rektörlüğünce, Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 25. maddesinin 4. fıkrasındaki Yönetmelik değişikliğinin kimlere uygulanacağına dair görüş istenilmesi üzerine 11/06/2014 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu toplantısında konunun incelendiği ve söz konusu Yönetmelik değişikliğinin halen kayıtlı olan tüm öğrencilere uygulanmasına karar verildiği görülmektedir.
Bu durumda, Yönetmeliğin 25. maddesinin 4. fıkrasında yapılan değişikliğe davacının devam eden öğrencilik statüsü nedeniyle tabi olacağı ve kazanılmış haktan söz edilemeyeceğinden ve hukuka uygun olduğu ortaya konulan bu hüküm halen kayıtlı olan tüm öğrencilere uygulanacağından, davacının talebinin reddine dair bireysel işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Vekalet Ücreti ve Yargılama Giderleri Yönünden;
Yönetmelik değişikliğinin gerekçesinde, Bologna sürecinde öğrencilerin tüm kazanımlarının ve başarılarının transkriptlerinde gösterilmesi gerektiğinden, öğrencinin daha önce almış olduğu derslerden muaf tutularak notunun transkriptine işlenmemesinin, başarı ortalamasını düşürerek mağduriyetine sebep olması nedeniyle yeniden düzenlendiği belirtilmektedir.
Dava konusu Yönetmelik değişikliği ile dikey geçiş ile lisans programlarına yerleşen öğrencilerin lisans not ortalamalarının, önlisans programında alarak lisans programında intibakı yapılan dersler ile lisans eğitimi sırasında aldığı dersler üzerinden hesaplanacağı düzenlenmiştir. Bir öğrencinin, öğrenim hayatının son aşamasına kadar ve hatta öğrenim hayatının bitiminden sonra lisansüstü eğitim ya da yapılacak başvurular için not ortalamasının önemli olduğu hususu dikkate alındığında, öğrencinin tüm kazanımlarının korunması ve aynı bölümden mezun olacak öğrenciler arasında eşitliğin sağlanabilmesi için yapıldığı anlaşılan dava konusu düzenlemede hukuka ve mevzuata aykırılık görülmemiştir.
Bakılan davada, dava konusu Yönetmelik hükmünün hukuka uygun olduğu tespitinin yapıldığı hususu ve sonuç olarak davanın kısmen ret, kısmen karar verilmesine yer olmadığı ile sonuçlanması ve davacının vekil ile temsil edilmemesi hususunun birlikte değerlendirilmesi neticesinde yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.