Danıştay 8. Daire, Esas No: 2018/3959, Karar No: 2021/6968

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : … Başkanlığı
VEKİLİ : Av.…

DAVANIN KONUSU :
12/04/2018 tarihli Yükseköğretim Genel Kurul toplantısında kabul edilen ve 2018-2019 eğitim öğretim yılında uygulanacağı ifade edilen Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları kararının Biyoloji Öğretmenliği Lisans Programına ilişkin kısmının iptali istemidir.

DAVACININ İDDİALARI : … Üniversitesi Eğitim Fakültesi Biyoloji Eğitimi Anabilim Dalı Başkanı olan davacı tarafından; 2547 sayılı Kanun’un 7/e maddesi kapsamında öğretmen yetiştirme programının asgari çerçevesinin davalı idarece belirlenebileceği, geri kalan kısmının ise üniversitelere bırakılması gerektiği, güncellenen programda yer alan derslerin meslek bilgisi, genel kültür ve alan eğitimi olarak üç kategoride sınıflandırılmasının derslerin sayısı, saatleri ve kredileri açısından eşitsizlik yarattığı, derslerin alan eğitimi dersleri ve alan dersleri olarak sınıflandırılması daha doğru bir yaklaşım iken alan eğitimi kodu altında hem alan hem de alan eğitim derslerinin birleştirildiği, bu durumun programda yer alan derslerin ağırlığının ne kadar düşürüldüğünü örttüğü, yeni programda yer alan seçmeli derslerin oldukça spesifik olduğu, laboratuvar uygulamalarının yaklaşık %45 oranında azaltıldığı ileri sürülmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI
Öğretmen yetiştirme lisans programlarının Yükseköğretim Kurulu koordinasyonunda ilk defa 2018 yılında güncellenmediği, alan eğitimine yönelik derslerle öğretmenlik meslek bilgisi derslerinin yeniden oluşturulması ve programlarda bunlara ağırlık verilmesi, öğretmenlik uygulamalarının daha geniş bir zamana yayılması, öğretmen yetiştirme programlarının Milli Eğitim Bakanlığı ders programlarıyla uyumlu hale getirilmesi amacıyla dava konusu edilen düzenlemenin yapıldığı, üniversiteler ve fakülteler arasında haftalık ders saati, ders kredisi ve AKTS yönlerinden uyumsuzlukların yaşandığı, güncellenen programlarda Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen yeni müfredat programlarının yanında Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü’nün 2017 yılında yayınladığı Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri ile Öğretmen Strateji Belgesi ve Milli Eğitim Bakanlığı Stratejik Planı gibi belgelerin esas alındığı, Avrupa yükseköğretim alanında Bologna sürecine uyum, kalite ve akreditasyon çalışmaları ile dünyada ve Türkiye’de aynı alanda eğitim veren lisans programları için çekirdek program oluşturma
konularının gündeme geldiği, öğretmen yetiştirme lisans programlarında çekirdek program uygulamasının YÖK’ün Yükseköğretim Kanunu’nun 7. maddesinde yer alan görevleriyle örtüştüğü, öğretmen yetiştirme programlarında ders içeriklerine değil derslerin kur tanımlarına yer verildiği ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : … DÜŞÜNCESİ : Konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : … DÜŞÜNCESİ : Dava, 12/04/2018 tarihli Yükseköğretim Genel Kurul toplantısında kabul edilen ve 2018-2019 Eğitim Öğretim yılında uygulanacak olan Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları kararının, Biyoloji öğretmenliği lisans programına ilişkin kısmının iptali istemiyle açılmıştır.
Anayasanın Yükseköğretim üst kuruluşları başlıklı 131. maddesinde; Yükseköğretim kurumlarının öğretimini planlamak, düzenlemek, yönetmek, denetlemek, yükseköğretim kurumlarındaki eğitim – öğretim ve bilimsel araştırma faaliyetlerini yönlendirmek bu kurumların kanunda belirtilen amaç ve ilkeler doğrultusunda kurulmasını, geliştirilmesini ve üniversitelere tahsis edilen kaynakların etkili bir biçimde kullanılmasını sağlamak ve öğretim elemanlarının yetiştirilmesi için planlama yapmak maksadı ile Yükseköğretim Kurulunun kurulacağı öngörülmüş, maddede, Kurulun teşkilatı, görev, yetki, sorumluluğu ve çalışma esaslarının kanunla düzenleneceği kuralına yer verilmiştir.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun, Yükseköğretim Kurulunun görevlerini düzenleyen 7. maddesinde Kurulun, maddede yazılan diğer görevleri yanında;
– Yükseköğretim kurumlarının bu Kanunda belirlenen amaç, hedef ve ilkeler doğrultusunda kurulması, geliştirilmesi, eğitim – öğretim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi ve yükseköğretim alanlarının ihtiyaç duyduğu öğretim elemanlarının yurt içinde ve yurt dışında yetiştirilmesi için kısa ve uzun vadeli planlar hazırlamak, üniversitelere tahsis edilen kaynakların, bu plan ve programlar çerçevesinde etkili bir biçimde kullanılmasını gözetim ve denetim altında bulundurmak,
– Yükseköğretim kurumları arasında bu Kanunda belirlenen amaç, ilke ve hedefler doğrultusunda birleştirici, bütünleştirici, sürekli, ahenkli ve geliştirici işbirliği ve koordinasyonu sağlamak,
– Üniversite çalışmalarının en verimli düzeyde sürdürülmesi için büyümenin sınırlarını tespit etmek ve yaz öğretimi, gece öğretimi, ikili öğretim gibi tedbirler almak,
– Yükseköğretim kurumlarında eğitim – öğretim programlarının asgari ders saatleri ve sürelerine … ilişkin esasları Üniversitelerarası Kurulun da görüşlerini alarak tespit etmek,
– Üniversitelerin her eğitim – öğretim programına kabul edeceği öğrenci sayısı önerilerini inceleyerek kapasitelerini tespit etmek; insangücü planlaması, kurumların kapasiteleri ve öğrencilerin ilgi ve yetenekleri doğrultusunda ortaöğretimdeki yönlendirme
esaslarını da dikkate alarak öğrencilerin seçilmesi ve kabul edilmesi ile ilgili esasları belirlemek ve
– Bu Kanunla kendisine verilen diğer görevleri yapmak, olarak belirlenmiş bulunmaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinden, öğretmen yetiştirme lisans programlarının güncellenmesi kapsamında, öncelikli olarak eğitim ve eğitim bilimleri fakültelerinin yeniden yapılandırılmasının öngörüldüğü; Yükseköğretim Kurulunun koordinasyonunda güncellenme sürecine ilişkin usul ve esasların belirlendiği; öğretmenlik lisans programlarının güncellenmesi kapsamında bünyesinde eğitim fakülteleri bulunan üniversitelerin ilgili anabilim dallarından öğretim üyelerinin, öğretmenlerin ve Milli Eğitim Bakanlığı ve Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezinden uzmanların da katılımı ile değişik tarihlerde çalıştaylar yapıldığı; çalıştaylarda elde edilen verilerin, getirilen öneri, eleştiri ve değerlendirmelerin, ulusal ve uluslararası kongrelerde müzakere edildiği; Yükseköğretim Kurulu bünyesinde, Öğretmen Yetiştirme Çalışma Grubu toplantıları düzenlenerek bu toplantılarda, lisans programlarının güncellenmesiyle ilgili bilgi paylaşımında bulunulduğu, öğretmenlik uygulamasıyla ilgili konu ve sorunların görüşüldüğü; YÖK Fakülte – Okul İşbirliği Klavuzunun güncellenmesi çalışmalarının yürütüldüğü; Yükseköğretim Kurulu bünyesinde lisans programları ile ilgili olarak Eğitim ve Eğitim Bilimleri Fakültesi Dekanlar Konseyi Toplantısı düzenlendiği; devam eden çalıştaylarda öğretmenlik uygulamaları ile ilgili olarak Fakülte – Okul İşbirliği kitabı güncellendiği anlaşılmaktadır. Bilahare, dava konusu edilen YÖK Genel Kurulu kararına ilişkin olarak Üniversitelerarası Kurul’a YÖK Öğretmen Yetiştirme Çalışma Grubunda görüşülen öğretmenlik Lisans Programları Taslak Metni sunularak çekirdek programların 2547 sayılı Kanunun 7. maddesi çerçevesinde uygun görülüp görülmediğine dair Eğitim Komisyonu görüşünün istendiği, Kurulca verilen 02/04/2018 tarihli yazıda özet olarak: Lisans programlarında bazı ders sayılarının ve saatlerinin azaltılması ve yeni derslerin eklenmesinin yükseköğretim alanında dünyada meydana gelen gelişmelere uyumlu olduğu, yapılan değişikliklerin Bologne sürecine uyum, AKTS ve program kazanımları yönünden uygun bulunduğu ifade edilmiştir. Tüm bu süreç sonrasında, öğretmen yetiştirme lisans programları güncellenme çalışmalarının tamamlanarak 12/04/2018 tarihli Yükseköğretim Genel Kurulu Toplantısında kabul edildiği ve 2018-2019 eğitim ve öğretim yılından itibaren uygulanacak olan programlara YÖK’ün internet sayfasında ulaşılabileceğinin tüm üniiversitelere bildirildiği görülmektedir.
Dava konusu edilen 12/04/2018 tarihli Yükseköğretim Genel Kurul toplantısında kabul edilen ve 2018-2019 eğitim öğretim yılında uygulanacağı ifade edilen Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları kararının hazırlık sürecinde yer alan YÖK Öğretmen Yetiştirme Çalışma Grubunun çalışmalarına ait rapor, taslak v.b bilgi ve belgelerin incelenmesinden, lisans programları ile ilgili güncellemelerin geçmiş yıllarda da yapıldığı; güncelleme çalışmalarına eğitim fakültelerinde görevli akademisyenlerin ve uzmanların katılımı ile çekirdek müfredatların oluşturulduğu; lisans programlarında bazı ders sayıları ve saatlerinde yapılan azaltma ve yeni derslerin eklenmesinin yükseköğretim alanında
dünyada meydana gelen gelişmelere ve Bologne sürecine uyumlu olduğu, fakülteler arasında AKTS uyumsuzluklarını da giderdiği yolunda Üniversitelerarası Kurul’un uygun görüşünün de bulunduğu hususu dikkate alındığında, dava konusu işlemde eğitim ve öğretim faaliyetlerinin yürütülmesi bakımından 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununda öngörülen amaç ve ilkelere aykırı bir durum bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddi gerektiği, düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
Dava,12/04/2018 tarihli Yükseköğretim Genel Kurul toplantısında kabul edilen ve 2018-2019 eğitim öğretim yılında uygulanacağı ifade edilen Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları kararının Biyoloji Öğretmenliği Lisans Programına ilişkin kısmının iptali istemiyle açılmıştır.
05/01/2021 tarihinde Danıştay Başkanlığı Genel Yazı İşleri Müdürlüğü kaydına giren dilekçede davacı tarafından; Yükseköğretim Genel Kurulu’nun 10/08/2020 tarihli toplantısında dava konusu edilen 12/04/2018 tarihli Yükseköğretim Genel Kurul kararının iptal edildiği ve bu kararın 18/08/2020 tarihinde “YÖK’ten Eğitim Fakültelerinin Müfredatlarına Yönelik Tarihi Karar” başlığıyla duyurulduğu hususuna yer verildiği görüldüğünden; Dairemizin 10/11/2021 tarihli ara kararı ile davalı idareden; dava konusu 12/04/2018 tarihli Yükseköğretim Genel Kurul toplantısında kabul edilen ve 2018-2019 eğitim öğretim yılında uygulanacağı ifade edilen Öğretmen Yerleştirme Lisans Programları kararının yürürlükten kaldırılıp kaldırılmadığı hususu sorulmuştur.
Dairemizin ara kararına cevaben gönderilen Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Eğitim Öğretim Dairesi Başkanlığı’nın … tarihli ve … sayılı yazısından; öğretmenlik programlarına ilişkin 12/04/2018 tarihli Yükseköğretim Genel Kurul kararının 10/08/2020 tarihli Yükseköğretim Genel Kurul toplantısında iptal edildiği anlaşılmıştır.
Bu itibarla; dava konusu düzenleme 10/08/2020 tarihli Yükseköğretim Genel Kurul toplantısında iptal edildiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunmayan düzenleme hakkında karar verilmesine hukuken olanak bulunmadığından, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmektedir.