Danıştay 7. Daire, Esas No: 2020/3396, Karar No: 2021/24

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE BULUNAN (DAVALI) : … Bakanlığı adına … Gümrük Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Gümrük Müşavirliği Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Yedinci Dairesinin 26/12/2019 tarih ve E:2015/1635, K:2019/6998 sayılı kararının düzeltilmesi istenilmektedir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : Tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Kararın düzeltilmesi isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava daireleri ve İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurulları kararlarının düzeltme yoluyla yeniden incelenebilmeleri, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun, 6545 sayılı Kanun’la yürürlükten kaldırılan ve aynı Kanun’un 27. maddesiyle eklenen Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmaya devam olunan (mülga) 54. maddesinden yazılı nedenlerden birinin bulunması ile mümkündür.
Dilekçede ileri sürülen düzeltme nedenlerinin anılan maddede sayılan nedenlere uymadığı anlaşılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
Karar düzeltme isteminin REDDİNE, 18/01/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

X-KARŞI OY

Gümrük Kanunu ve 213 sayılı Kanun’da belirlenmiş verginin bir amme alacağı olması ve vergi yükümlüsünün vergilerin ödenmesi konusunda kanunda birden fazla yükümlü düzenlemesinin olması halinde müşterek ve müteselsil sorumluluğu düzenlemiş olup vergi kayıp ve kaçağını önlemek amacını gütmüştür. Gümrük Kanunun açık lafzından, amacından ve düzenlemesinden açıkça anlaşıldığı üzere, bu kanunda yer alan cezalar başlığı ile başlayan 231 ve devamı maddelerinde düzenlenen cezalar, idari yaptırım niteliğinde olan idari para cezalarıdır. Kanunun 181, 192 ve 229. maddeleri açıkça müteselsil sorumluluğu düzenlemiştir, yani fiili gerçekleştiren şahıs haricinde bir başka kişiyi de fiili gerçekleştirmeksizin kanunda ki düzenleme ile sorumlu tutmuştur. Hatta 181. madde düzenlemesinde fiili gerçekleştiren şahsın kim olduğu hususu bile sorumluluk ile iç içe geçmiş durumdadır.
Şöyleki; 4458 sayılı Kanunun gümrük yükümlülüğünü düzenleyen 181. maddesinin 2. bendi, “ithalatta gümrük yükümlülüğününde yükümlünün beyan sahibi olduğu, dolaylı temsil durumu mevcut ise hesabına gümrük beyanında bulunulan kişinin de yükümlü olduğu, anılan Kanunu’nun 3. maddesinin 17. bendinde de “beyan sahibi”nin kendi adına beyanda bulunan kişiyi veya adına beyanda bulunulan kişiyi ifade ettiği, 61. maddenin 3. bendinde, tescil edilmiş beyanname muhteviyatı eşyanın vergileri ve para cezalarından dolayı taahhüt niteliğinde beyan sahibini bağladığı, tescil edilmiş beyanname muhteviyatı eşyaya ilişkin tahakkuk eden vergilerden ve karara bağlanan para cezalarından sorumlu olacakları, 192. maddesi, aynı gümrük vergilerinin ödenmesinden birden çok yükümlünün sorumlu olduğu hallerde, bunlar söz konusu vergilerin ödenmesinden müştereken ve müteselsilen sorumlu olacakları, 229/2 maddesi Gümrük müşavirliğinin bir tüzel kişilik olması halinde, gümrük beyannamesi veya beyanname kabul edilen diğer belgeler üzerine imzasını atmış olanların vergi kaybına neden olan durumu bildiği veya bilmesi gerektiği hallerde, bunlar gümrük idaresine karşı bağlı bulundukları tüzel kişilikle birlikte müteselsilen sorumlu olurlar bu hallerde, ilgili gümrük müşavirinin kişisel cezai sorumluluğu saklı kalmak kaydıyla, işlemi yapan kişi ile birlikte tüzel kişilik de gümrük idaresince alınan vergiler ve verilen para cezaları yönünden müteselsilen sorumlu olacakları, düzenlemesi ile gümrük müşavirinin, tüzel kişilik halinde tüzel kişi şirketin ve ithalatçının vergi ve cezalardan sorumluluğu açıkça düzenlenmiştir.
4458 sayılı Kanun, diğer kanunlarda düzenlenen dolaylı temsil ilişkisinden farklı bir düzenleme getirerek mesleklerinin beraberinde taşıdığı özellikleri gereği gümrük müşavirlerinin beyan sahibi olmalarından dolayı müteselsilen sorumlu olduklarını düzenlemiştir. Gümrük müşavirinin kullandığı temsil yetkisi, temsilin özel hukuktaki sonuçlarından farklı olarak yalnızca temsil olunanın hukuk alanında sonuç doğurmamakta temsilcinin de bu işlemlerden sorumlu olacağı öngörülmektedir. Gümrük hukukunda dolaylı temsilcinin sorumluluğu özel hukuktakine nazaran daha ağırdır. Dolaylı temsilci olarak işlem yapan gümrük müşaviri beyan sahibi sıfatı ile gümrük vergileri ve diğer mali yükümlülüklere bakan yönüyle de sorumludur. Bu bağlamda gümrük müşavirlerinin, meslekleri ve sorumlulukları icabı “bilmesi gereken kişi” konumunda olduklarından, gümrük vergi ve para cezalarından sorumlu olup, temsil ettiği özel veya tüzel kişilerin verdiği bilgi ve belgelerin sunumu ile yetinilerek, sonrasında bir sorumluluğunun mevcut olmadığından söz edilemeyecektir.
Sorumluluktan kurtulma beyyinesi olarak getirilen ölçüt dolaylı temsilcinin idarenin gelir kaybına neden olan durumda “beyanda kullanılan verilerin yanlış olduğunu bilmediğini veya mesleği icabı ve mutat olarak bilmesi gerekmediğini” ispat etmektir. Normal halin aksini ispat veya olumsuz bir durumun ispatı, ispat müesesine aykırı bir durum olmakla bu durumu iddia edenin ispat yükü söz konusu olduğundan davalı idarenin müşavir şirketin bilgisi dahilinde olduğunu ispat yükümlülüğü de bulunmamaktadır.
Davacı tüzel kişiliğe sahip müşavirlik şirketidir. 5237 sayılı Kanun’da tanımlanan suçlar hariç olmak üzere, gümrük müşavirlerinin alanlarında uzman kişiler olması hasebiyle müşterek sorumluluğu, tüzel kişi müşavirlik şirketinin ise Kanundan doğan objektif sorumluluk esasına göre sorumluluğu bulunduğu açık olduğundan temyiz isteminin kabulü ile Mahkemece işin esasının incelenerek karar verilmek üzere kararın bozulması gerektiği oyu ile çoğunluk görüşüne katılmıyorum.