Danıştay 7. Daire, Esas No: 2020/1945, Karar No: 2022/172

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : Müflis …Otomotiv Ticaret Limited Şirketi
(Eski Unvanı: …Otomotiv Limited Şirketi)
VEKİLİ : Av. …
Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : …Bakanlığı adına …Gümrük Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …. Vergi Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: Davacı adına tescilli serbest dolaşıma giriş beyannamesi muhteviyatı aracın, “eski” olduğu halde “yeni ve kullanılmamış” olarak beyan edilmek suretiyle, 95/7606 sayılı İthalat Rejimi Kararının 7. maddesi hükmüne aykırı olarak ilgili idareden izin alınmaksızın ithal edildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 4. fıkrası uyarınca alınan mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin karara vaki itirazın süre yönünden reddine dair işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: Bozma kararına uymak suretiyle yeniden yapılan inceleme sonucunda; İdare Mahkemesi tarafından duruşma yapılmış olması nedeniyle yeniden duruşma yapılmasına gerek görülmeyerek davanın esasının incelenmesine geçildiği, olayda, davacı şirket yetkilisinin 03/10/2014 tarihinde …Hastanesi Acil Servisine saat 23.00’da giriş yaptığı (Acil Servis Hasta Değerlendirme ve İzlem Formuna göre) tedavi ve poliklinik önerisi ile taburcu edildiği, daha sonra hastanın 08/10/2014 tarihinde Göğüs Hastalıkları Uzmanı tarafından muayene edilerek, olguda alt solunum yolu enfeksiyonu tanısının onaylandığı, 15 gün istirahat raporu verildiği ve antibiyotik tedavisinin önerildiği, İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsünce söz konusu rapora göre verilen istirahatın ve ilaç tedavisinin, hastaya ait olduğu anlaşılan konsültasyon formları, Acil Servis Hasta Değerlendirme ve İzlem Formu, Pnömoni öntanısına uygun yapılan incelemelerin hastalığın ağırlığına uygun bulunduğu, 15 gün istirahat süresinin de hastalığın ağırlığı ile uygun olduğunun belirtildiği, her ne kadar davacı şirket yetkilisine, 08/10/2014 tarihinde alt solunum yolu enfeksiyonu tanısı konularak 15 gün istirahat raporu verildiği anlaşılmakta ise de, davacı tarafından ileri sürülen hastalık halinin, dava konusu mülkiyetin kamuya geçirilmesine dair karara karşı itirazda bulunma hakkının kullanılmasını olanaksız kılacak ağırlıkta olmadığı, davacı şirketin müdürü tarafından bizzat veya bir temsilci vasıtasıyla gerek idari kararın tebliğ tarihi olan 24/09/2014 tarihinden rapor tarihi olan 08/10/2014 tarihine kadar (14 gün) içinde, gerekse bu tarihten sonra ve 09/10/2014 tarihi mesai bitimine kadar itiraz başvurusu yapmasının mümkün olması, ayrıca 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 3. maddesine göre, yükümlü deyiminin gümrük yükümlülüğünü yerine getirmekle sorumlu bütün kişileri kapsaması ve dolayısıyla şirket ortaklarının ve şirket adına yetki verilmiş gümrük müşavirlerinin ve mali müşavirlerin de itirazda bulunabileceği dikkate alındığında, mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin karara davacı şirketin bizzat kanuni temsilcisi tarafından 15 günlük itiraz süresi geçirildikten sonra yapılan itiraz başvurusunun süre aşımı yönünden reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Vergi mahkemesince duruşma yapılmadan davanın esası hakkında karar verilmesinin usule aykırı olduğu, görevsiz mahkeme tarafından yapılan duruşmanın geçerli kabul edilemeyeceği, davacı şirketin yetkili temsilcisinin ağır hastalıktan dolayı hastaneye kaldırıldığı, itiraz dilekçesinin PTT aracılığıyla iadeli taahhütlü posta ile 08/10/2014 tarihinde gönderildiği, hastalığa ilişkin olarak verilen raporların ağır hastalık hali olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceğinin İl Sağlık Müdürlüklerinden ya da raporu tanzim eden hastanenin başhekimliğinden sorularak tespit edilmesi gerektiği, zira bunun özel ihtisas gerektiren bir konu olduğu, söz konusu raporu ağır hastalık hali kabul ederek işlemi iptal eden mahkeme kararlarının olduğu ve bunların kesinleştiği, dava konusu işlemde Anayasa’nın 40. maddesine aykırı olarak kanun yolu ve sürelerin gösterilmediği, davacıdan araç satın alanların iflas masası alacaklıları olarak mağdur oldukları ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Aynı mahiyette olup idarenin işlemini hukuka uygun bulan vergi mahkemesi kararlarının Danıştay Yedinci Dairesi tarafından onandığı, sadece istirahatı gerektiren hastalığın idareye başvuru süresini durduracak ağırlıkta zorlayıcı bir neden olmadığı, yataklı tedavi kurumunda tedaviyi gerektiren hastalığın ağır hastalık hali olarak kabul edileceği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı adına tescilli serbest dolaşıma giriş beyannamesi muhteviyatı aracın, “eski” olduğu halde “yeni ve kullanılmamış” olarak beyan edilmek suretiyle, 95/7606 sayılı İthalat Rejimi Kararının 7. maddesi hükmüne aykırı olarak ilgili idareden izin alınmaksızın ithal edildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 4. fıkrası uyarınca alınan mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin karara vaki itirazın süre yönünden reddine dair işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 17. maddesinin 1. fıkrasında, Danıştay ile idare ve vergi mahkemelerinde açılan iptal ve tam yargı davaları ile tarh edilen vergi, resim ve harçlarla benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları toplamı ilgili yılda geçerli olan tutarı aşan vergi davalarında, taraflardan birinin isteği üzerine duruşma yapılacağı, 3. fıkrasında ise, duruşma isteğinin dava dilekçesi ile cevap ve savunmalarda yapılabileceği; 49. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendinde, usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması sebeplerinden dolayı temyizen incelenen kararın bozulacağı kurala bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; davacı adına tescilli serbest dolaşıma giriş beyannamesi muhteviyatı aracın, “eski” olduğu halde “yeni ve kullanılmamış” olarak beyan edilmek suretiyle, 95/7606 sayılı İthalat Rejimi Kararının 7. maddesi hükmüne aykırı olarak ilgili idareden izin alınmaksızın ithal edildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 4. fıkrası uyarınca alınan mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin karara vaki itirazın süre yönünden reddine dair işlemin iptali istemiyle açılan davada; dava dosyasını görevsizlik kararı ile Vergi Mahkemesine gönderen …. İdare Mahkemesinin E:…sayılı dosyasında, 22/10/2015 tarihinde yapılan duruşmaya davacı şirketi temsilen Av. …’ın katılması suretiyle davanın kabulü gerektiğinin ileri sürüldüğü, duruşmaya davalı idare vekilleri olarak katılan Av. …ve Av. …’ın ise davanın reddi gerektiğini savunduğu görüldüğünden, idare mahkemesi tarafından duruşma yapılmış olması nedeniyle yeniden duruşma yapılmasına gerek görülmeyerek davanın esasının incelenmesine geçilip görevli ve yetkili kabul edilen Vergi Mahkemesince duruşma yapılmaksızın uyuşmazlık hakkında karar verildiği anlaşılmıştır.
Yukarıda değinilen hükümler uyarınca, idari işlemin iptali istemiyle açılan davada, taraflardan birinin duruşma yapılması yolundaki talebinin yerine getirilmesi ve duruşmanın görevli ve yetkili mahkeme tarafından yapılması zorunludur. Uyuşmazlığın esası hakkında karar ihdas edemeyen İdare Mahkemesince yapılan duruşma üzerine Vergi Mahkemesince duruşma yapılmadan karar verilmesinde Yargılama Hukuku kurallarına uygunluk görülmediğinden söz konusu eksiklik giderildikten sonra yeniden bir karar verilmek üzere temyize konu kararın bozulması gerekmiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. …. Vergi Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. Yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine,
5. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24/01/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.