Danıştay 6. Daire, Esas No: 2021/7248, Karar No: 2022/3773

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. ….
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ….

İSTEMİN KONUSU : …. İdare Mahkemesinin …. tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: İstanbul İli, Pendik İlçesi, … Mahallesi, … parsel (eski … pafta, … parsel) sayılı taşınmaz üzerinde bulunan gecekonduya yönelik 2981 sayılı Yasa uyarınca düzenlenmiş olan tapu tahsis belgesinin, aynı Yasa uyarınca tapuya çevrilerek söz konusu taşınmazın mülkiyetinin devredilmesi amacıyla davalı Pendik Belediye Başkanlığına davacı tarafından yapılan …. tarihli başvurunun, … tasdik tarihli revizyon uygulama imar planında, uyuşmazlık konusu … parsel sayılı taşınmazın bir kısmının yol, bir kısmının da günübirlik tesis alanında kaldığı gerekçesiyle reddedilmesine ilişkin … Belediye Başkanlığı …. Müdürlüğünün …. tarih ve E…. sayılı işleminin (dava konusu işlemde, uyuşmazlık konusu gecekondunun adresi “İstanbul İli, Pendik İlçesi, …. Mahallesi, … Ev Sokak, No:…” olarak belirtilmiş; ayrıca anılan işlemde dava konusu gecekondunun … Mahallesi, …. parsel üzerinde bulunduğu bilgisine yer verilmiştir.) iptali istenilmektedir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Altıncı Dairesinin 24/12/2019 tarih ve E:2019/8398, K:2019/15074 sayılı kararıyla bozulması üzerine, bozma kararına uyularak verilen temyize konu kararda; uyuşmazlıkta, davacı adına 2981 sayılı Kanun uyarınca düzenlenen tapu tahsis belgesine konu taşınmazın mülkiyetinin … Belediye Başkanlığı ile Maliye Hazinesi arasında ihtilaflı olduğu, söz konusu ihtilafın giderilmesine ilişkin olarak … Belediye Başkanlığı tarafından açılan tapu iptali ve tescil davasında, …. Asliye Hukuk Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla taşınmazın bir kısmının Pendik Belediyesi adına, bir kısmının ise Maliye Hazinesi adına tesciline karar verildiği ve temyiz edilen bu kararın henüz kesinleşmediği; dava konusu taşınmazın aynı üzerindeki ihtilafın devam ettiği dikkate alındığında, söz konusu taşınmaza ilişkin tapu tahsis belgesinin tapuya dönüştürülmesi yolundaki davacı isteminin, taşınmazın henüz davalı idarenin uhdesinde olduğundan bahsedilememesi sebebiyle davalı idarece gereğinin yerine getirilememesinin tabii olduğu; öte yandan, mevcut mülkiyet sorununun giderilmesine müteakiben davacının 2981 sayılı Yasa uyarınca taşınmazın mülkiyetinin adına devri için yeniden davalı idareye başvuruda bulunabileceği; bu bağlamda, davacının sahibi olduğu gecekondusuna ilişkin olarak 2981 sayılı Yasa uyarınca düzenlenmiş olan tapu tahsis belgesinin, aynı Yasa uyarınca tapuya çevrilerek söz konusu taşınmazın mülkiyetinin devredilmesi istemiyle davalı idareye yapmış olduğu başvurusunun reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı soncuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : …. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında görülmekte olan tapu iptal ve tescil davasının bekletici mesele yapılması gerektiği, aynı bölgede açılan ve işbu dava ile benzer içerikte olan davaların bir kısmında İdare Mahkemeleri tarafından iptal kararları verildiği; 2981 sayılı Kanun’un “süreli kanun” niteliğinde olduğu dikkate alındığında, davanın ve 2981 sayılı Kanun kapsamındaki başvuru sürecinin uzatılmasının birtakım sakıncalara yol açabileceği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyize konu İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği belirtilerek, davacının temyiz istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İstanbul İli, Pendik İlçesi, … Mahallesi, … parsel (eski … pafta, … parsel) sayılı taşınmaz üzerinde bulunan gecekonduya yönelik 2981 sayılı Yasa uyarınca düzenlenmiş olan tapu tahsis belgesinin, aynı Yasa uyarınca tapuya çevrilerek söz konusu taşınmazın mülkiyetinin devredilmesi amacıyla davalı … Belediye Başkanlığına davacı tarafından yapılan … tarihli başvuru; …. Belediye Başkanlığı …Müdürlüğünün …. tarih ve E…. sayılı işlemi ile (dava konusu işlemde, uyuşmazlık konusu gecekondunun adresi “İstanbul İli, Pendik İlçesi, …. Mahallesi, …. Ev Sokak, No:…” olarak belirtilmiş; ayrıca anılan işlemde dava konusu gecekondunun … Mahallesi, … parsel üzerinde bulunduğu bilgisine yer verilmiştir.) …. tasdik tarihli revizyon uygulama imar planında uyuşmazlık konusu …parsel sayılı taşınmazın bir kısmının yol, bir kısmının da günübirlik tesis alanında kaldığı gerekçesiyle reddedilmiştir.
Bunun üzerine, anılan işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2981 sayılı “İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun”un “Tapu Verme” başlıklı 10. maddesinde; bu Kanun hükümlerine göre, hazine, belediye, il özel idaresine ait veya Vakıflar Genel Müdürlüğünün idare ettiği arsa veya araziler üzerinde, gecekondu sahiplerince yapılmış yapıların, 12. madde hükümlerine göre tespit ettirildikten sonra, kayıt maliki kamu kuruluşunca bu yerin hak sahibine tahsis edileceği ve bu tahsisin yapıldığının tapu sicilinin beyanlar hanesinde gösterilerek ilgilisine “Tapu Tahsis Belgesi” verileceği; tapu tahsis belgesinin, ıslah imar planı veya kadastro planları yapıldıktan sonra hak sahiplerine verilecek tapuya esas teşkil edeceği, hak sahibi olmadığı halde tapu verilen kişilerin tapularının resen iptal edileceği; Islah imar planı yapılmış ve yapılacak bölgelerde bu Kanun kapsamına giren ve tapu tahsis belgesi verilen hazine arsa ve arazileri, iktisap tarihine bakılmaksızın aynı amaçta kullanılmak üzere ilgili belediyelere devredileceği belirtilmiştir.
Anılan Kanun’un 13. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde; hazine, belediye, il özel idarelerine ait veya Vakıflar Genel Müdürlüğünün idaresinde olan veya bu Kanun uyarınca mülkiyetlerine geçen arsa veya araziler üzerinde ıslah imar planları ile meydana getirilen imar parselleri içinde hak sahiplerine, yapılarının işgal ettiği arazi de dikkate alınarak ıslah imar planında getirilen ölçülere uygun şekilde arsa veya hisse tahsis edileceği; gecekondusu muhafaza edilemeyen hak sahiplerine aynı bölgede veya diğer gecekondu ıslah veya önleme bölgesinden başka bir arsa veya hisse verileceği hükmüne yer verilmiştir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun geçici 3. maddesinde “(1)Bölge adliye mahkemelerinin, 26/9/2004 tarihli ve 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanunun geçici 2 nci maddesi uyarınca Resmî Gazete’de ilan edilecek göreve başlama tarihine kadar, 1086 sayılı Kanunun temyize ilişkin yürürlükteki hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. (2) Bölge adliye mahkemelerinin göreve başlama tarihinden önce verilen kararlar hakkında, kesinleşinceye kadar 1086 sayılı Kanunun 26/9/2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanunla yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 444 üncü madde hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. Bu kararlara ilişkin dosyalar bölge adliye mahkemelerine gönderilemez. (3) Bu Kanunda bölge adliye mahkemelerine görev verilen hallerde bu mahkemelerin göreve başlama tarihine kadar 1086 sayılı Kanunun bu Kanuna aykırı olmayan hükümleri uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir.
1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 443 maddesinin birinci fıkrasında “Temyizi dava icrayı tehir etmez. Ancak müstedi indettemyiz haksız çıktığı takdirde mahkümun bihi eda ve teslim edeceğine dair kefaleti kaviye göstermek veyahut mahkümunbih olan nutuk ve eşyayı bir mevkii resmiye depozito etmek veya hasmı tarafından emval ve emlakı haczedilmiş olmak şartiyle Mahkemei Temyiz talep üzerine müstacelen icranın tehirine karar verebilir.” hükmüne; dördüncü fıkrasında ise, “Gayrimenkule ve buna mütaallik aynı haklara ve aile ve şahsın hukukuna mütedair hükümler katiyet kesbetmedikçe icra olunamaz.” hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda anılan Yasa’nın 13. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca, tapu tahsis belgesinin temsil ettiği taşınmazın belge sahibi adına tahsisi için taşınmazın mülkiyetinin söz konusu belgenin tapuya dönüştürülmesi hususunda yetkili olan idareye ait olması gerektiği açıktır.
Dosyanın incelenmesinden; İdare Mahkemesince bozma kararına uyularak tapu tahsis belgesine konu dava konusu taşınmazın mülkiyetinin davalı Pendik Belediye Başkanlığı ile Maliye Hazinesi arasında ihtilaflı olduğu, söz konusu ihtilafın giderilmesine ilişkin olarak açılan tapu iptali ve tescil davasının halen derdest olduğu, dava konusu taşınmazın aynı üzerindeki ihtilafın devam ettiği dikkate alındığında, söz konusu taşınmaza ilişkin tapu tahsis belgesinin tapuya dönüştürülmesi yolundaki davacı isteminin, taşınmazın henüz davalı idarenin uhdesinde olduğundan bahsedilememesi sebebiyle davalı idarece gereğinin yerine getirilememesinin tabii olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği görülmektedir.
… Hukuk Dairesinin E…. sayılı dosyasının UYAP üzerinden incelenmesinden; … Belediye Başkanlığınca, Maliye Hazinesine karşı tapu iptali ve tescili istemli davanın açıldığı; anılan davanın konusunun, davacı … Belediye Başkanlığının, tapu müdürlüğü tarafından mükerrer kadastro nedeniyle …. parsel sayılı taşınmazlarda miktar tenzilleri yapıldığı, ancak Kartal İlçesindeki tapulama çalışmaları sırasında Hazine adına tescil edilen …. parsel sayılı taşınmazların, Hazine mülkiyetinde olmaları nedeniyle … parsellerle çakışan alanlarının, 2981 sayılı Yasa kapsamında belediyelerine devri gerektiğinin kesinleşmiş mahkeme kararları ile tespit edildiği, bu nedenle anılan kısımların mükerrer tapulama nedeniyle tapu iptali yoluna gidilemeyeceği ileri sürülerek, …. sayılı parsellerin tamamı ile … sayılı parselin Pendik İlçe sınırları içinde kalan kısmının tapu kayıtlarının iptali ve … Belediye Başkanlığı adına tescilli olduğu; söz konusu davada, … Asliye Hukuk Mahkemesince davanın kabulüne ilişkin … tarih ve E:…. ve K:… sayılı kararının, …. Hukuk Dairesinin …. tarih ve E:…., K… sayılı kararı ile onandığı, davalı Maliye Hazinesi vekili tarafından karar düzeltme isteminde bulunulması üzerine, …. Hukuk Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile “…infaza elverişli biçimde bir hüküm kurulması gerektiği…” gerekçesiyle yerel mahkeme kararının bozulmasına karar verildiği; bozma kararına uyularak davanın kabulü yolunda … Asliye Hukuk Mahkemesince ….tarih ve E:…., K:… sayılı kararın, …. Hukuk Dairesinin … tarih ve E:…., K:… sayılı kararıyla dava konusu yapılmayan ve “…” olarak isimlendirilen 3.724,55 metrekare yüzölçümlü kısmın dava konusu edilmediği halde talepten fazlasına hüküm kurulduğu gerekçesiyle bozulmasına, davalı Maliye Hazinesinin diğer temyiz taleplerinin ise reddine karar verildiği ve bu kararın taraflara 22/01/2022 tarihinde tebliğ edilmesine karşın, Dairemiz kararının verildiği 29/03/2022 tarihi itibarı ile, anılan kararın düzeltmesi istemiyle verilmiş herhangi bir karar düzeltme dilekçesinin UYAP sisteminde bulunmadığı görülmektedir.
Uyuşmazlıkta; dava dilekçesi ekinde sunulan ve davacı adına düzenlenen 21/11/1984 tarihli tapu tahsis belgesinin İstanbul İli, Kartal İlçesi, … Mahallesi, … pafta, …. parsel sayılı taşınmaz hakkında düzenlendiği, davacının …. tarihli başvurusunun reddedilmesine ilişkin … Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğünün dava konusu …. tarih ve E…. sayılı işleminde ise uyuşmazlık konusu gecekondunun adresinin “İstanbul İli, Pendik İlçesi, …. Mahallesi, …. Ev Sokak, No:…” olarak belirtildiği; aynı işlemde bahsi geçen gecekondunun … Mahallesi, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunduğuna dair ibareye de yer verildiği; öte yandan, yukarıda yer verilen … Belediye Başkanlığı ile Maliye Hazinesi arasında ihtilaflı olduğu belirtilen ve tapu iptal ve tescil davasına konu taşınmazların ise, … sayılı parsellerin tamamı ile …. sayılı parselin Pendik İlçe sınırları içinde kalan kısmı olduğu görülmekte olup; … tarihinde İdare Mahkemesi kaydına giren … Kaymakamlığı Tapu Müdürlüğünün … tarih ve E….. sayılı yazısına ve bu yazı ekinde sunulan tapu senedine göre, …. Mahallesi, … parsel sayılı taşınmazın … Belediye Başkanlığı adına tapuda tescil edildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; İdare Mahkemesince öncelikle uyuşmazlık konusu gecekondunun bulunduğu taşınmazın yeni ada ve parsel numarasının tespit edilmesi, anılan taşınmazın … Belediyesi ile Maliye Hazinesi arasında ihtilaflı olduğu belirtilen … sayılı parsellerin tamamı ile … parsel sayılı taşınmazın Pendik İlçe sınırları içinde kalan kısmı içinde kalıp kalmadığı hususunun açıklığa kavuşturulması; şayet anılan taşınmazın … Belediye Başkanlığı ile Maliye Hazinesi arasında ihtilaflı olmadığı, başka bir ifade ile … Belediye Başkanlığı adına tapuda tescil edilmiş olduğu tespit edilirse, bu durum göz önünde bulundurularak karar verilmesi; buna karşın, anılan taşınmazın davalı idarenin iddia ettiği gibi … Belediye Başkanlığı ile Maliye Hazinesi arasında ihtilaflı olduğu ve yukarıda yer verilen tapu iptal ve tescil davasına konu edildiği anlaşılırsa, davanın kabulü (ve taşınmazın … Belediyesi adına tescil edilmesi) yolunda …. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, …Hukuk Dairesinin … tarih ve E:…, K:.. sayılı kararının onamaya ilişkin kısmının kesinleşip kesinleşmediği, kesinleşmiş ise, bu kısmın uyuşmazlık konusu taşınmaz hakkında olup olmadığı hususları da açıklığa kavuşturularak ve gerekirse keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle bir karar verilmesi gerekirken; eksik incelemeye dayalı olarak davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin …. tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 29/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.