Danıştay 6. Daire, Esas No: 2021/506, Karar No: 2021/1528

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Bakanlığı – …

DAVANIN KONUSU : 728 sayılı, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulunun Doğal (Tabii) Sitler, Koruma ve Kullanma Koşulları ile İlgili İlke Kararı ile Tekirdağ İli, Şarköy İlçesi, …Mahallesinde yer alan bölgenin “Doğal Sit-Nitelikli Doğal Koruma Alanı” olarak belirlenmesine ilişkin, 22/09/2020 tarihli 31252 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, Bakanlık Makamının 11/09/2020 tarihli, 191777 sayılı Olur’unu içeren tescil kararının iptali istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : 2577 sayılı Kanunun 5. maddesine uygun olmayan dava dilekçesinin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 14. maddesi gereğince incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 5. maddesinin 1. fıkrasında, her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılacağı, ancak aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep-sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava açılabileceği; 7. maddesinin dördüncü fıkrasında, ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresinin, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı, ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerin, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem ya da her ikisine karşı dava açabilecekleri; 14. maddesinin 3. fıkrasında, dilekçelerin sırayla a) görev ve yetki, b) idari merci tecavüzü, c) ehliyet, d) idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, e) süre aşımı, f) husumet, g) 3 ve 5’inci maddelere uygun olup olmadıkları yönlerinden inceleneceği; aynı maddenin 6. fıkrasında, anılan hususların ilk incelemeden sonra tespit edilmesi halinde de davanın her safhasında 15 nci madde hükmü uygulanacağı; 15. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde, dilekçelerde 14’üncü maddenin 3/g bendine aykırılık görülmesi halinde otuz gün içinde 3 ve 5’inci maddelere uygun şekilde düzenlemek veya noksanları tamamlamak üzere dilekçenin reddine karar verileceği; aynı maddenin 5. fıkrasında, 1’inci fıkranın (d) bendine göre dilekçenin reddedilmesi üzerine yeniden verilen dilekçelerde aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde davanın reddedileceği hükme bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden, her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılması esas olmakla birlikte, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep-sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile dava açılmasının mümkün olduğu ve ilanı gereken düzenleyici işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerin, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem ya da her ikisine karşı dava açabilecekleri anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; Tekirdağ İli, Şarköy İlçesi, …Mahallesinde yer alan bölgenin 22/09/2020 tarihli, 31252 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, Bakanlık Makamının 11/09/2020 tarihli, 191777 sayılı Olur’unu içeren kararıyla “Doğal Sit-Nitelikli Doğal Koruma Alanı” olarak belirlendiği; davacı tarafından, 13/11/2020 tarihli dilekçeyle, söz konusu tescil kararına ait bilgi ve belgelerin verilmesi ve kararın iptal edilmesi istemleriyle, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü’ne başvurulduğunu; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü’nün … tarihli, … sayılı işlemiyle bu başvurunun reddedildiği; bu işlem üzerine, davacı tarafından, tescil kararının ve 728 sayılı, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma
Yüksek Kurulunun Doğal (Tabii) Sitler, Koruma ve Kullanma
Koşulları ile İlgili İlke Kararı
nın iptali istemleriyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
2575 sayılı Danıştay Kanununun 24. maddesine göre, 728 sayılı, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma
Yüksek Kurulunun Doğal (Tabii) Sitler, Koruma ve Kullanma
Koşulları ile İlgili İlke Kararı
nın ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlem niteliğinde bulunduğu anlaşıldığından, bu işleme karşı açılan davanın görüm ve çözüm yeri Danıştaydır. Dava konusu bölgenin Nitelikli Doğal Koruma Alanı olarak tesciline ilişkin 22/09/2020 tarihli 31252 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, Bakanlık Makamının 11/09/2020 tarihli, 191777 sayılı Olur’unu içeren karara ilişkin uyuşmazlığın görüm ve çözüm yeri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununa göre, tescil kararına konu taşınmazın bulunduğu yer idare mahkemesidir.
Söz konusu işlemlere karşı bir dilekçeyle Danıştay nezdinde dava açılması, belirtilen işlemlerin maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep-sonuç ilişkisi içinde bulunması halinde mümkündür. Ancak 728 sayılı ilke kararı, ne dava konusu bölgenin nitelikli doğal koruma alanı olarak tescil edilmesi işlemine ne de bu işleme karşı davacı tarafından yapılan başvurunun reddi işlemine dayanak teşkil etmekte; bir diğer deyişle, dava konusu işlemler arasında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep-sonuç ilişkisi bulunmamaktadır.
Bu itibarla; ayrı yargı yerlerince değerlendirilerek sonuçlandırılması gereken 728 sayılı, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma
Yüksek Kurulunun Doğal (Tabii) Sitler, Koruma ve Kullanma
Koşulları ile İlgili İlke Kararı
ile 22/09/2020 tarihli 31252 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve Bakanlık Makamının 11/09/2020 tarihli, 191777 sayılı Olur’unu içeren, dava konusu bölgenin Nitelikli Doğal Koruma Alanı olarak tesciline ilişkin karara karşı aynı dilekçeyle dava açılmasına olanak bulunmamaktadır.