Danıştay 6. Daire, Esas No: 2020/799, Karar No: 2020/13158

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE
BULUNAN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı – …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR): 1- … 2- …
3- … 4- …
5- … 6- …
7- … 8- …
9- … 10- …
VEKİLLERİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararının onanmasına dair Danıştay Altıncı Dairesinin 08/10/2019 tarih ve E:2019/6343, K:2019/8766 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul İli, Maltepe İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde … tarih ve … sayılı yapı ruhsatı ve eki projesi uyarınca devam eden inşaat halindeki yapının, yapı ruhsatında yapı denetim kuruluşu olarak belirtilen … Yapı Denetim Limited Şirketi’nin sözleşmesinin, yapı sahibince 11/07/2014 tarihinde inşaatın gerçekleşme oranı %10 seviyesinde iken feshedilmesi üzerine, fesih ihbarnamesine istinaden … tarih ve … sayılı yapı tatil tutanağı ile 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca inşaat %10 seviyesinde iken mühürlenmesinden sonra, yapı denetim değişikliği ruhsatı alınmadan inşaatın %70 seviyesine geldiği, daha sonra yapılan kontrolde inşaatın devam ettiği ve yapının %85 aşamasına getirildiğinden bahisle, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca hesaplanan 26.064,86-TL para cezasının aynı maddenin altıncı fıkrası uyarınca bir kat artırılarak 52.129,72-TL olarak uygulanmasına ilişkin … tarih ve … sayılı Maltepe Belediye Encümeni kararının iptali istemiyle açılmıştır.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesince; yapı sahibi tarafından herhangi bir yapı denetim şirketinden hizmet alınmaksızın inşai faaliyete devam edilmesi durumunda, 4708 sayılı Kanun hükümleri uyarınca işlem tesis edilmesi gerekirken, bu fiili işleyenlerin para cezası ile cezalandırılacağına ilişkin bir düzenleme içermeyen 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin uyarınca tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davalının temyiz başvurusu üzerine Danıştay Altıncı Dairesince, temyize konu karar hukuk ve usule uygun bulunmuş ve kararın onanmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : Davalı tarafından, yapı denetim şirketi olmaksızın inşaata devam edilmesinin 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinde düzenlenen “imar mevzuatına aykırılık” teşkil ettiği, ruhsatlı şekilde inşasına başlanılan yapıda, yapıyı denetlemekle yükümlü olan yapı denetim kuruluşunun herhangi bir nedenle görevinin sona ermesi durumunda, yeni bir yapı denetim kuruluşu görevlendirilmedikçe söz konusu inşaatın yapımına kesinlikle izin verilmeyeceği, belirtilen hususlara aykırılık halinde 3194 sayılı Kanunun 32. maddesi uyarınca yapı tatil tutanağı düzenlenmek suretiyle yapının mühürleneceği, durdurulan yapının inşasına devam edilmesi halinde 3194 sayılı Kanunun 42/2. maddesi uyarınca para cezası verilebileceği ileri sürülerek Danıştay Altıncı Daire since verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI :İstemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’ÜN DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanunun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Altıncı Dairesinin 08/10/2019 tarih ve E:2019/6343, K:2019/8766 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : İstanbul İli, Maltepe İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde … tarih ve … sayılı yapı ruhsatı ve eki projesi uyarınca devam eden inşaat halindeki yapının yapı ruhsatında yapı denetim kuruluşu olarak belirtilen … Yapı Denetim Limited Şirketi’nin sözleşmesinin, yapı sahibince 11/07/2014 tarihinde inşaatın gerçekleşme oranı %10 seviyesinde iken feshedilmesi üzerine, fesih ihbarnamesine istinaden … tarih ve … sayılı yapı tatil tutanağı düzenlenerek 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca inşaatın %10 seviyesinde iken mühürlendiği, … tarih ve … sayılı yapı tatil zaptı ile yeni yapı denetim kuruluşu görevlendirilmeden ve yapı denetim değişikliği ruhsatı alınmadan faaliyete devam edilerek inşaatın %70 seviyesine geldiğinin tespit edilerek … tarih ve … sayılı Encümen kararı ile izinsiz yapılan 3414 m2 alan üzerinden 3194 sayılı Kanunun 42. maddesi uyarınca para cezası verildiği; 29/12/2014 tarihli tutanakla ise inşaata devam edilerek yapının %85 aşamasına getirildiğinin tespit edilerek 512,10 m2 alan üzerinden 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca hesaplanan 26.064,86-TL para cezasının aynı maddenin altıncı fıkrası uyarınca bir kat artırılarak 52.129,72-TL olarak uygulanmasına ilişkin … tarih ve … sayılı Maltepe Belediye Encümeni kararı alınması üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun “Yapı denetim kuruluşu ile mimar ve mühendislerinin yapı ile ilişkisinin kesilmesi” başlıklı 6. maddesinde; yapı denetim kuruluşunun görevden ayrılması veya mimar ve/veya mühendislerinden birinin, herhangi bir sebeple yapı ile ilişkisinin kesilmesi halinde yapı denetim kuruluşunun durumu; gerekçeleri ile birlikte en geç altı iş günü içinde yazılı olarak Bakanlığa ve ilgili idareye bildireceği, aksi takdirde kanunî sorumluluktan kurtulamayacağı, bu durumda; yapı sahibince, yeniden yapı denetim kuruluşu görevlendirilmedikçe veya yapı denetim kuruluşunca, ayrılan mimar ve/veya mühendislerin yerine yenisi işe başlatılmadıkça ilgili idarece yapının devamına izin verilmeyeceği, “Diğer hükümler ve yönetmelikler” başlıklı 12. maddesinde; bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerinin uygulanacağı; 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinde; Bu maddede belirtilen ve imar mevzuatına aykırılık teşkil eden fiil ve hallerin tespit edildiği tarihten itibaren on iş günü içinde ilgili idare encümenince sorumlular hakkında, üstlenilen her bir sorumluluk için ayrı ayrı olarak bu maddede belirtilen idari müeyyidelerin uygulanacağı, Ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere ve imar mevzuatına aykırı olarak yapılan ya da 27 nci madde kapsamında ruhsat alınmadan yapılabilen yapılardan aynı maddede belirtilen koşullar sağlanmadan yapılanların sahibine, yapı müteahhidine ve aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere, yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, bin Türk lirasından az olmamak üzere, aşağıdaki şekilde hesaplanan idari para cezaları uygulanacağı, hüküm altına alınmıştır.
Dava konusu İşlem tarihinde yürürlükte bulunan 05/02/2008 tarih ve 26778 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin 23. maddesinin 8. fıkrasında ” Yapı denetimi hizmet sözleşmesi feshedilen yapı hakkında ilgili idaresince yerinde inceleme yapılarak, yeni bir yapı denetim hizmet sözleşmesi imzalanana kadar yapının devamına izin vermemek üzere yapı tatil tutanağı düzenlenir.”, 10. fıkrasında; “denetim faaliyeti geçici olarak durdurulan veya izin belgesi iptal edilen yapı denetim kuruluşunun denetim sorumluluğu altında olup inşai faaliyeti devam eden veya yapı denetimi hizmet sözleşmesi fesih edilen işler için yapı sahibi tarafından yeni bir yapı denetim kuruluşu ile sözleşme akdedilir. Yeni bir yapı denetim kuruluşu görevlendirilmeksizin yapının devamına hiçbir surette izin verilmez. İlgili idarece, ilk ruhsat numarası yazılmak kaydıyla yeni bir yapı ruhsatı tanzim edilir. Bu ruhsatın ilgili bölümü yeni yapı denetim kuruluşunca imzalanır ve ek-22’de gösterilen form-20’ye uygun seviye tespit tutanağı tanzim edilerek yeni ruhsat ekine konulur.”, 11. fıkrasında; “Denetim faaliyetinin geçici olarak durdurulmasına veya izin belgesinin iptaline sebep olan işler için, herhangi bir inşai faaliyeti kalmamış olsa dahi, geri kalan iş ve işlemler tamamlanmak üzere yapı sahibinin bir başka yapı denetim kuruluşu ile hizmet sözleşmesi imzalaması şarttır.” hükümlerine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin incelenmesinden; yapı denetim firması gözetiminde yapılan yapılarda, yapı denetim firmasının faaliyetinin durdurulması, izin belgesinin iptal edilmesi veya yapı denetimi hizmet sözleşmesinin fesih edilmesi durumunda, yapının mevcut haliyle seviye tespitinin yapılacağı, yapı sahibince yeni bir yapı denetim firması görevlendirilmeden inşai faaliyete devam edilemeyeceği, dolayısıyla, yapı denetimi hizmet sözleşmesinin fesih edilmesinden sonra yapı sahibince yeni bir yapı denetim firmasıyla sözleşme imzalanmadan, yapının inşaasına devam edilmesinin imar mevzuatına aykırılık teşkil edeceği ve imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapı nedeniyle sorumlular hakkında 3194 sayılı Kanunun 42. maddesi uyarınca imar para cezası verileceği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; … Yapı Denetim Limited Şirketi’nin sözleşmesinin, yapı sahibince 11/07/2014 tarihinde inşaatın gerçekleşme oranı %10 seviyesinde iken feshedilmesi üzerine 15/07/2014 tarih ve 106/12 sayılı yapı tatil tutanağı düzenlenerek 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca %10 seviyesinde iken inşaatın mühürlendiği, daha sonra yapılan kontrollerde yeni bir yapı denetim firmasıyla sözleşme imzalanmadan faaliyete devam edilerek inşaatın %70 seviyesine geldiğinin 16/09/2014 tarihli tutanak, %85 aşamasına getirildiğinin ise 29/12/2014 tarihli tutanakla tespit edildiği, yapı denetimi hizmet sözleşmesinin fesih edilmesinden sonra yeni bir yapı denetim firmasıyla sözleşme imzalanmadan inşai faaliyete devam edilerek imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapı nedeniyle sorumlular hakkında 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesi uyarınca imar para cezası verilebileceğinden, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Öte yandan; dava konusu para cezasının 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinde belirlenen kriterlere uygun olarak belirlenip belirlenmediği konusunda, İdare Mahkemesince işin esasına girilerek yeniden bir karar verilmesi gerektiği tabiidir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 18/12/2020 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.