Danıştay 6. Daire, Esas No: 2020/5783, Karar No: 2022/2351

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ….
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Ankara İli, Çankaya İlçesi (… Mahallesi, dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte Yenimahalle İlçesine bağlı olmakla birlikte; 06/12/2012 tarih ve 28489 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6360 sayılı Kanun’un ilk mahalli idareler genel seçiminin yapıldığı 30/03/2014 tarihinde yürürlüğe giren 2. maddesinin 42. fıkrası uyarınca, … Mahallesinin çevre yolu içinde kalan kısımları, Çankaya İlçesine bağlanmştır.) … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın “park alanı” içinde kalan kısmında bulunan mevcut yapıların ruhsatsız olduğunun tespiti ile söz konusu yapıların yıkılmaması veya ıslah edilmemesi halinde 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32. ve 42. maddelerine göre yasal işlem uygulanacağına ilişkin … tarihli, … sayılı tutanağın iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davanın incelenmeksizin reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Ondördüncü Dairesinin 14/10/2014 tarih ve E:2013/3525, K:2014/8232 sayılı kararıyla bozulması üzerine, bozma kararına uyularak davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Altıncı Dairesinin 24/04/2019 tarih ve E:2019/4016, K:2019/3036 sayılı kararıyla bozulması üzerine, bozma kararına uyularak verilen temyize konu İdare Mahkemesi kararında, Ankara İli, Çankaya İlçesi, … Köyü, … ada, … parsel nolu, 12,642,00 m2 yüzölçümlü imar parseli üzerinde 17 adet villa yapılmak üzere 21/05/1998 tarihinde yapı ruhsatı alındığı, yapı ruhsatı uyarınca 17 adet villanın temelinin atıldığı, daha sonra bu temellerden birinin bitirilerek iskan ruhsatının alındığı, 16 villanın ise temelinin olduğu gibi kaldığı, … ada, … parsel numaralı taşınmaz üzerine villa yapmaktan vazgeçilip Yenimahalle Belediye Başkanlığına başvurularak, çok katlı imar değişikliği yapılmasının istenildiği, Yenimahalle Belediye Başkanlığınca … numaralı parselden 1.640,00 m2 alanın “yeşil alan” olarak kamuya terk edilmesi halinde talebin uygun görüleceğinin belirtildiği, davacı tarafından bu durumun kabul edilmesi üzerine, … ada, … parsel numaralı 11.002,00 m2 yüzölçümlü imar tapusunun davacıya verildiği, yeşil alan olarak terk edilen 1.640,00 m2 üzerinde ise iskanı alınmış olan dava konusu edilen villanın bulunduğu; dava konusu tutanakta belirtilen yapıların yukarıda yer alan Kanun hükümlerine göre ruhsatsız yapılabilecek basit tamir ve tadil niteliğinde olmayıp, ruhsat alınarak inşa edilmesi zorunlu, diğer bir deyişle ruhsata tabi esaslı tamir ve tadilat niteliğinde yapı olduğu; davacı tarafından, mülkiyeti kendine ait olduğu dönemde ruhsat alınarak yapılması nedeniyle dava konusu edilen yapının (villa) kamuya terk edilen alan içerisinde kaldığından enkaz bedeli ödenmeden kaldırılamayacağı ileri sürülmekte ise de; davacı tarafından tespite konu yapıların bulunduğu alanın çok katlı imar değişikliği karşılığında yeşil alana bırakılmasını kabul ettiği ve buna istinaden de … ada, … parsel nolu 11.002,00 m2 yüzölçümlü imar tapusunun davacıya verildiği ve davacının yapıların bulunduğu alana ilişkin bir tasarruf hakkının kalmadığı görüldüğünden, söz konusu alana yönelik tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Tespite konu imalatlardan park alanının bahçe duvarı ile çevrilmesine ilişkin imalatın davacının kat karşılığı inşaat sözleşmesi imzaladığı dava dışı yüklenici firma tarafından imal edildiği ve tespite konu imalatın yıkımının anılan firma tarafından yapıldığı, anılan imalat ile davacının herhangi bir ilgisinin bulunmadığı; park alanı içerisine basketbol sahası yapılarak etrafının tel örgü ile çevrilmesi imalatının da dava dışı yüklenici firma tarafından inşa edildiği; villa (tek bağımsız bölüm) tipi betonarme konutun ise, inşa edildiği tarihte verilen yapı ruhsatı ve eki projesine uygun olarak inşa edildiği; dolayısıyla, uyuşmazlık konusu taşınmazın bulunduğu alanda taraflarının tasarruf hakkının kalmadığından bahisle, söz konusu alana yönelik tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyize konu İdare Mahkemesi kararının hukuka uygun olduğu, davacının temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Ankara İli, Çankaya İlçesi, … Mahallesi, … ada, … sayılı parsel sayılı 12.642 m2’lik tapuda (08/10/1996 tarih, … yevmiye, … cilt, … sahife numaralı tapu senedi dava dilekçesi ekinde sunulmuştur.) davacı adına kayıtlı bulunan taşınmaz üzerinde inşa edilmesi planlanan 17 adet villa için … Belediye Başkanlığınca … tarih ve … sayılı yapı ruhsatı düzenlenmiştir. Davacı tarafından 17 adet villanın temelinin atıldığı, villalardan birinin inşaatının tamamlanarak iskana açıldığı, diğer 16 villanın temelinin atılmış vaziyette bulunduğu, anılan taşınmaz üzerinde villa yapılmaktan vazgeçilmesi ve çok katlı yapı için imar değişikliği talebi ile … Belediye Başkanlığına başvuruda bulunulması üzerine, … ada, … parsel sayılı 1.640 m2’lik kısmının yeşil alan olarak kamuya terki koşuluyla istemin uygun görüldüğü hususları davacı tarafından iddia olunduğu ve bu hususun … Belediye Başkanlığının … tarihinde kayda giren savunma dilekçesinde doğrulandığı görülmekte olup; söz konusu alanın 11.002 m2’lik kısmının tapu kayıtlarına göre (… tarih, …. yevmiye, … cilt, … sahife numaralı tapu senedi dava dilekçesi ekinde sunulmuştur.) davacı adına tescil edildiği anlaşılmaktadır.
Ankara İli, Çankaya İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde inşa edilmesi planlanan 17’şer katlı 3 bina hakkında … Belediye Başkanlığınca … tarih ve … sayılı yapı ruhsatı ve her bir bina için ayrı ayrı … tarih ve …, … ve … sayılı yapı (tadilat) ruhsatları; anılan inşaatların tamamlanması üzerine … Belediye Başkanlığınca … tarih ve … sayılı yapı kullanma izin belgeleri düzenlendiği görülmektedir.
Ankara İli, Çankaya İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın “park alanı” içinde kalan kısmında ruhsatsız olarak 24 metre x 12 metre ebatlarında basketbol sahası yapılarak etrafının tel örgü ile çevrildiği, 10 metre x 8 metre ebatlarında iki katlı 70 m2’lik bodrum ve 4 metre x 4 metre ebatlarında iki katlı, 5 metre x 3 metre ve 8 metre x 8 metre ebatlarında tek katlı yapılarla villa (tek bağımsız) tipi betonarme konut yapıldığı, yeşil alan üzerine 30 metre x 20 metre ebatlarında beton atıldığı ve park alanının 150 metre x 1,50 metre ebatlarındaki bahçe duvarı ile çevrilerek kamu alanının işgal edildiği hususu, Yenimahalle Belediye Başkanlığı görevlilerince düzenlenen 21/06/2012 tarih ve 238 seri numaralı “Yapıların, 3194 Sayılı İmar Kanunu’nun 32. ve 42. Maddeleri Gereğince Durumu Tespit Eden Tutanak” ile tespit edilmiş ve anılan tutanakta söz konusu yapıların yıkılmaması veya ıslah edilmemesi halinde, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32. ve 42. maddelerine göre yasal işlem uygulanacağı belirtilmiştir.
Bunun üzerine, 22/06/2012 tarihli, 238 sayılı tutanağın iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32. maddesinde; “Bu kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığının ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya Valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilerek inşaat derhal durdurulur, durdurma yapı tatil zaptının yapı üzerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır. Bu tarihten itibaren en çok 1 ay içinde yapı sahibi yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mührün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının ruhsata uygunluğu inceleme sonucunda anlaşılırsa mühür belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir.” hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen Kanun hükümlerinin değerlendirilmesinden; ruhsatsız ya da ruhsat ve eklerine aykırı yapı hakkında kanunda öngörülen yaptırımların uygulanabilmesi, ihtilaf konusu imalatın ilgili fen elemanları tarafından açık ve tereddüte yer bırakmayacak şekilde saptanarak usule uygun şekilde düzenlenecek bir tutanağa bağlanması ile mümkündür. Söz konusu tutanakta yer alması gereken hususların ise yine yasa hükmünde belirtildiği görülmektedir. Buna göre; yapının denetimini yapan ilgili idare elemanlarının yapıyla ilgili saptamaları ve imzalarının bulunduğu tutanağın düzenlendiği sırada yapı sahibinin de hazır bulunması halinde imzalatılması, yapı sahibi bulunamamış ise tutanağın yapı yerine asılması, bu hususa da tutanakta yer verilmesi, yapının mühürlenerek inşaatın derhal durdurulduğunun belirtilmesi gerekmektedir. Ayrıca yasa hükmünde yapı yerine asılan yapının durdurulduğuna dair tutanağın bir örneğinin muhtara bırakılması gerektiği de belirtilmiştir.
Uyuşmazlıkta; davalı idare elemanlarınca düzenlenen 22/06/2012 tarihli, 238 sayılı tutanakta, Ankara İli, Çankaya İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın “park alanı” içinde kalan kısmında ruhsatsız yapıların inşa edildiği hususunun tespit edilerek, söz konusu yapıların yıkılmaması veya ıslah edilmemesi halinde 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32. ve 42. maddelerine göre yasal işlem uygulanacağı belirtildiği görülmekte ise de; söz konusu taşınmazda ruhsatsız olarak yapıldığı tespit edilen yapıların, imar planı değişikliği ile yeşil alan olarak kamuya terki yapılan kısımda inşa edildiği anlaşılmakta olup; anılan yapılardan hangisi ve hangilerinin, … Belediye Başkanlığınca … tarih ve … sayılı yapı ruhsatı uyarınca inşa edilip edilmediği hususunda davalı idare elemanlarınca bir değerlendirme yapılmadan, anılan yapıların tamamının ruhsatsız olarak inşa edildiğinden bahisle eksik incelemeye dayalı olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, davanın reddine ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 01/03/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X):