Danıştay 6. Daire, Esas No: 2020/5250, Karar No: 2021/3234

Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2020/5250 E. , 2021/3234 K.

“İçtihat Metni”

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/5250
Karar No : 2021/3234

Dava, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının … tarihli, … sayılı işlemi ile onaylanan 1/50.000 ölçekli Gölbaşı Özel Çevre Koruma Bölgesi Çevre Düzeni Planına karşı yapılan itirazın reddine ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 13/03/2018 tarihli, 45289 sayılı işleminin iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; Çankaya Belediye Başkanlığı tarafından aynı planın iptali istemiyle açılan başka bir davada aynı mahkemenin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararıyla dava konusu işlemin iptaline karar verildiğinden bakılan davanın konusunun kalmadığı gerekçesiyle dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, bu karara karşı tarafların vekillerince istinaf başvurusunda bulunulmuş, Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesince; Çankaya Belediye Başkanlığınca sadece kendi ilçe sınırlarında kalan alana yönelik olarak 1/50.000 ölçekli planın iptali istemiyle açılan davada planın tamamına yönelik iptal kararı verilmesinde isabet bulunmadığından Dairelerinin 05/11/2019 tarihli, E:2019/244, K:2019/1038 sayılı kararıyla anılan mahkeme kararının kaldırılmasına ve yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verildiği, dolayısıyla bu mahkeme kararına dayanılarak bakılan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolunda verilen kararda isabet bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurularının kabulü ile mahkeme kararının kaldırılmasına ve yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine kesin olarak karar verilmiş, bu karar tarafların vekillerince temyiz edilmiştir.
Kanun yolu yönünden yapılan incelemede:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 4. fıkrasında, “Bölge idare mahkemesi, ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulmadığı takdirde istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verir. Bu hâlde bölge idare mahkemesi işin esası hakkında yeniden bir karar verir. İnceleme sırasında ihtiyaç duyulması hâlinde kararı veren mahkeme veya başka bir yer idare ya da vergi mahkemesi istinabe olunabilir. İstinabe olunan mahkeme gerekli işlemleri öncelikle ve ivedilikle yerine getirir.” hükmüne; 5. fıkrasında ise, “Bölge idare mahkemesi, ilk inceleme üzerine verilen kararlara karşı yapılan istinaf başvurusunu haklı bulduğu, davaya görevsiz veya yetkisiz mahkeme yahut reddedilmiş veya yasaklanmış hâkim tarafından bakılmış olması hâllerinde, istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar vererek dosyayı ilgili mahkemeye gönderir. Bölge idare mahkemesinin bu fıkra uyarınca verilen kararları kesindir.” hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun 46. maddesinde, idare mahkemelerinin imar planları ve parselasyon işlemlerinden kaynaklanan davalar hakkında verdikleri kararların, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde Danıştayda temyiz edilebileceği hükme bağlanmıştır.
İdare mahkemesince verilen dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı kararı 2577 sayılı Kanunun 45. maddesinin 5. fıkrasında sayılan kararlardan olmadığından ve çevre düzeni planının iptali istemiyle açılan bu dava 2577 sayılı Kanununun 46. maddesi uyarınca temyize tabi olduğundan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesince istinaf başvurusunun esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken istinaf başvurusunun kabulü ile İdare Mahkemesi kararının kaldırılması ve yeniden karar verilmek üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesi yolundaki temyize konu kararda isabet bulunmamaktadır.
Uyuşmazlığın esası yönünden yapılan incelemede:
Çevre ve Şehircilik Bakanlığının … tarihli, … sayılı işlemi ile 1/50.000 Ölçekli Gölbaşı Özel Çevre Koruma Bölgesi Çevre Düzeni Planı onaylanmış, Çankaya Belediye Başkanlığı tarafından bu plana yapılan itiraz aynı Bakanlığın … tarihli, … sayılı işlemi ile reddedilmiştir.
Çankaya Belediye Başkanlığı tarafından çevre düzeni planının iptali istemiyle açılan davada, … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararıyla planın iptaline karar verilmiş, … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararıyla bu mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile kararın kaldırılmasına ve yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş, Danıştay Altıncı Dairesinin 09/11/2020 tarihli, E:2020/5633, K:2020/10572 sayılı kararı ile idari dava dairesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bozma kararında, “Uyuşmazlıkta, Çankaya ve Gölbaşı ilçe sınırlarını kapsayan dava konusu çevre düzeni planının Mogan ve Eymir gölleri özelinde, bu göllerin çevreleriyle (sazlıklar, bataklıklar, ıslak çayırlar ve step alanları ile tarım ve orman alanları) oluşturduğu ekosistemi ve doğal yapısını bir bütün olarak korumak amacıyla hazırlandığı anlaşıldığından, planlama esasları ve plan bütünlüğü açısından, dava konusu çevre düzeni planının bir bütün olarak incelenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Nitekim, bilirkişi raporu ve Mahkeme kararında planın tümü değerlendirilerek sonuca varılmıştır. Ayrıca, dava dilekçesinde, dava konusu işlemin tamamının dava konusu edildiği görülmüş olup, bu husus temyiz dilekçesinde de tekrar edilmiştir.
Bu itibarla, dava konusu çevre düzeni planının tümüne karşı açılan davada, uyuşmazlığın esası incelenmek suretiyle dava hakkında karar verilmesi gerekirken dava dosyasının mahkemesine geri gönderilmesine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.” gerekçesine yer verilmiştir.
Bu durumda, yukarıda gerekçesine yer verilen bozma kararı uyarınca çevre düzeni planının iptali istemiyle açılan davada verilecek karar göz önünde bulundurularak bu dava hakkında yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın BOZULMASINA, dosyanın adı geçen … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 08/03/2021 tarihinde kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.