Danıştay 6. Daire, Esas No: 2019/17354, Karar No: 2020/14030

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı – …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: İstanbul İli, Maltepe İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazn hissedarı olan davacının, bu taşınmaz üzerinde yapacağı inşaatın denetimi için yapı denetim şirketi ile sözleşme imzalamadan inşaatın %60 seviyesini tamamladığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 42/2. maddesi uyarınca 66.602,65-TL idari para cezası verilmesine ilişkin … tarihli, … sayılı Maltepe Belediye Encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Ondördüncü Dairesinin 27/09/2018 tarih ve E:2015/9691, K:2018/5770 sayılı kararıyla bozulması üzerine bozma kararına uyularak, herhangi bir yapı denetim şirketinden hizmet alınmaksızın inşai faaliyete devam edilmesi durumunda, 4708 sayılı Kanun hükümleri uyarınca işlem tesis edilmesi gerekirken, bu fiili işleyenlerin idari para cezası ile cezalandırılacağına ilişkin bir düzenleme içermeyen 3194 sayılı Kanunun 42. maddesi uyarınca tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 12. maddesi uyarınca; bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerinin uygulanacağı, yapı denetim şirketi olmaksızın inşaata devam edilmesinin 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinde hüküm altına alındığı üzere “imar mevzuatına aykırılık” teşkil ettiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Söz konusu yapıya ilişkin yapı ruhsatı bulunduğu, yapının ruhsata ve projeye uygun bir şekilde yapıldığı, yeni bir yapı denetim şirketi ile sözleşme akdedildiği hallerde yeni bir ruhsat alınmadığı, ilk ruhsat numarasının kullanılmaya devam edildiği, yalnızca eski tarihli ruhsatta yer alan yapı denetim kuruluşu bilgilerinin güncellenmesi gerektiği, herhangi bir yapı denetim şirketinden hizmet alınmaksızın inşai faaliyete devam edilmesi durumunda, 4708 sayılı Kanun hükümleri uyarınca işlem tesis edilmesi gerektiği belirtilerek, temyiz istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
İstanbul İli, Maltepe İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazın hissedarı olan davacının, bu taşınmaz üzerinde yapacağı inşaatın denetimi için yapı denetim şirketi ile sözleşme imzalamadan inşaatın %60 seviyesini tamamladığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 42/2. maddesi uyarınca 66.602,65-TL idari para cezası verilmesine ilişkin … tarihli, … sayılı Maltepe Belediye Encümeni kararı alınmıştır.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun “Yapı denetim kuruluşu ile mimar ve mühendislerinin yapı ile ilişkisinin kesilmesi” başlıklı 6. maddesinde; yapı denetim kuruluşunun görevden ayrılması veya mimar ve/veya mühendislerinden birinin, herhangi bir sebeple yapı ile ilişkisinin kesilmesi halinde yapı denetim kuruluşunun durumu; gerekçeleri ile birlikte en geç altı iş günü içinde yazılı olarak Bakanlığa ve ilgili idareye bildireceği, aksi takdirde kanunî sorumluluktan kurtulamayacağı, bu durumda; yapı sahibince, yeniden yapı denetim kuruluşu görevlendirilmedikçe veya yapı denetim kuruluşunca, ayrılan mimar ve/veya mühendislerin yerine yenisi işe başlatılmadıkça ilgili idarece yapının devamına izin verilmeyeceği, “Diğer hükümler ve yönetmelikler” başlıklı 12. maddesinde; bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerinin uygulanacağı; 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinde; Bu maddede belirtilen ve imar mevzuatına aykırılık teşkil eden fiil ve hallerin tespit edildiği tarihten itibaren on iş günü içinde ilgili idare encümenince sorumlular hakkında, üstlenilen her bir sorumluluk için ayrı ayrı olarak bu maddede belirtilen idari müeyyidelerin uygulanacağı, Ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere ve imar mevzuatına aykırı olarak yapılan ya da 27 nci madde kapsamında ruhsat alınmadan yapılabilen yapılardan aynı maddede belirtilen koşullar sağlanmadan yapılanların sahibine, yapı müteahhidine ve aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere, yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, bin Türk lirasından az olmamak üzere, aşağıdaki şekilde hesaplanan idari para cezaları uygulanacağı, hüküm altına alınmıştır.
İşlem tarihinde yürürlükte olan, 05/02/2008 tarih ve 26778 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin 23. maddesinin 10. fıkrasında; “denetim faaliyeti geçici olarak durdurulan veya izin belgesi iptal edilen yapı denetim kuruluşunun denetim sorumluluğu altında olup inşai faaliyeti devam eden veya yapı denetimi hizmet sözleşmesi fesih edilen işler için yapı sahibi tarafından yeni bir yapı denetim kuruluşu ile sözleşme akdedilir. Yeni bir yapı denetim kuruluşu görevlendirilmeksizin yapının devamına hiçbir surette izin verilmez. İlgili idarece, ilk ruhsat numarası yazılmak kaydıyla yeni bir yapı ruhsatı tanzim edilir. Bu ruhsatın ilgili bölümü yeni yapı denetim kuruluşunca imzalanır ve ek-22’de gösterilen form-20’ye uygun seviye tespit tutanağı tanzim edilerek yeni ruhsat ekine konulur.”, 11. fıkrasında; “Denetim faaliyetinin geçici olarak durdurulmasına veya izin belgesinin iptaline sebep olan işler için, herhangi bir inşai faaliyeti kalmamış olsa dahi, geri kalan iş ve işlemler tamamlanmak üzere yapı sahibinin bir başka yapı denetim kuruluşu ile hizmet sözleşmesi imzalaması şarttır.” hükümlerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; davacının hissedarı olduğu, İstanbul İli, Maltepe İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerine kat karşılığı şeklinde inşaat yapılması amacıyla davacı ile müetahhit firma arasında kat karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığı, bu sözleşme uyarınca yapılacak olan inşaatın denetimi için 06/05/2013 tarihinde davacı ile … Yapı Denetim A.Ş. arasında “Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmesi” imzalandığı, yapı denetim şirketinin faaliyetlerinin 31/05/2013 tarihi itibarıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca geçici olarak durdurulması üzerine, 31/05/2013 tarihi itibarıyla tanzim edilen “Fesih Seviye Tespit Tutanağı”‘na göre, inşaat seviyesinin %0 olduğu, davalı belediye personelince 13/09/2013 tarihinde tanzim edilen 104/07 sayılı Yapı Tatil Tutanağında, inşaat seviyesinin %60 olduğunun tespit edildiği, davacının 24/09/2013 tarihinde …Yapı Denetim İnşaat A.Ş. unvanlı yapı denetim şirketi ile yapı denetim sözleşmesi imzaladığı ve ilgili şirketin 24/09/2013 tarihinde davalı belediyeye müracaat ettiğinde inşaat seviyesinin % 60 olduğu, davacı şirketin yapı denetim şirketi ile sözleşme imzalamaksızın inşaatın % 60 seviyesini tamamladığından bahisle, 3194 sayılı Yasanın 42/2. maddesi uyarınca davacıya para cezası verilmesine ilişkin Maltepe Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Uyuşmazlıkta; davacının hissedarı olduğu taşınmaz üzerinde kat karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca yaptıracağı inşaatın denetimi amacıyla 4708 sayılı Kanun uyarınca yapı denetim sözleşmesi imzaladığı şirketin faaliyetlerinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 1 yıl süreyle durdurulması üzerine, ilgili yapı denetim şirketinin davalı belediyeye ibraz ettiği ve davacının da imzası bulunan 31/05/2013 tarihli “Fesih Seviye Tespit Tutanağı”nda inşaatın gerçekleşme oranının “%0” olarak gösterildiği, davalı belediye yetkililerince tanzim edilen 13/09/2013 tarih ve 104/07 sayılı Yapı Tatil Tutanağıyla; … Yapı Denetim A.Ş.’nin faaliyetlerinin durdurulması ve adı geçen firmanın belediyeye müracaatı sonrasında yapılan denetimde inşaat seviyesinin %60 olduğunun tespit edildiği ve inşaatın mühürlenerek durdurulduğu, sonrasında davacının … Yapı Denetim A.Ş.ile yeni bir yapı denetim sözleşmesi imzaladığı, …Yapı Denetim A.Ş.’nin yapı denetim değişikliği ile ilgili olarak 24/09/2013 tarihinde davalı belediyeye müracaat ettiği, müracaat tarihinde de yapının gerçekleşme oranının % 60 olarak gösterildiği, bu durumda davacının, yeni bir yapı denetim şirketi ile sözleşme imzalamadan yapının % 60’ını tamamladığı, tamamlanan bu kısmın ruhsatsız bir inşaat olduğu, taşınmaz mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporunda; davacının yeni bir yapı denetim şirketi ile yapı denetim sözleşmesi imzalamadan inşaatın % 60’lık seviyesini tamamladığı, ruhsatsız olarak tamamlanan % 60’lık kısmın, toplam inşaat alanı dikkate alındığında, 2545 m2’ye tekabül ettiği, inşaatın yapı sınıfının A gurubu III. sınıf yapı niteliğinde olduğu, bu yapı sınıfı için belirlenen m2 ceza birim fiyatının 26,17 TL olduğu, buna göre hesaplanan para cezasının mevzuata uygun olarak hesaplandığının belirtildiği, anlaşılmıştır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin incelenmesinden; yapı denetim firması gözetiminde yapılan yapılarda, yapı denetim firmasının faaliyetinin durdurulması durumunda, yapının mevcut haliyle seviye tespitinin yapılacağı, yeni bir yapı denetim firmasıyla sözleşme yapılana kadar inşaata devam edilmeyeceği, dolayısıyla, yapı denetim firmasının faaliyetinin durdurulmasından sonra yeni bir denetim firmasıyla sözleşme imzalanmadan, yapının inşaasına devam edilmesi halinde, bu durumun imar mevzuatına aykırılık teşkil edeceği ve imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapı nedeniyle sorumlular hakkında imar para cezası verileceği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; … Yapı Denetim A.Ş.’nin faaliyetlerinin bir yıl süre ile geçici olarak durdurulması üzerine, davalı idarece yapının mevcut hali ile seviye tespitinin yapılması, yapının mühürlenmesi ve inşaatın durdurulması gerekmektedir. Yapı denetim firmasının faaliyetinin durdurulmasından sonra, yeni bir denetim firmasıyla sözleşme imzalanmadan, yapının inşaasına devam edilmesi imar mevzuatına aykırılık teşkil edeceğinden ve imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapı nedeniyle sorumlular hakkında imar para cezası verilebileceğinden, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 29/12/2020 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X):

Temyize konu İdare Mahkemesi kararının aynen onanması gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyorum.