Danıştay 6. Daire, Esas No: 2019/17222, Karar No: 2022/51

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- … 2- …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Tekirdağ İli, Çorlu İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerindeki imar hakkının Emsal: 0,90’dan Emsal: 2,00’ye çıkarılmasına yönelik … tarihli ve … sayılı başvuru ile yapılan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği talebinin reddedilmesine ilişkin … tarihli ve … sayılı Çorlu Belediye Meclisi kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; Tekirdağ İli, Çorlu İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaza ilişkin talepte plan değişikliği yapılmasını zorunlu kılan teknik ve nesnel gerekçelere yer verilmediği, davacıların taşınmazına yönelik emsal artışı yapılması durumunda daha fazla nüfusun barınması mümkün olacağından bu nüfusa yönelik olarak ilave donatı alanı ihtiyacı doğacağı ve planın halihazırdaki sosyal donatı dengesini bozacak nitelikte ve kamu yararından çok özel yarar sağlamaya yönelik olduğu öte yandan; davacılar tarafından planlama alanının bulunduğu bölgede aynı ada üzerinde bulunan parsellerde farklı yapılaşma (E: 0,90, E: 1,00 ve E:2,00) koşullu parsellerin bulunduğu ve kendi taşınmazları ile benzer nitelikte taşınmazlara ilişkin yargı kararları olduğu belirtilmiş ise de; bahsi geçen yapılaşma koşuluna sahip parsellerin önceki mevzii imar planlarından gelen kazanılmış haklarının bulunduğu, davacıların parseline ilişkin ise mevzi imar planının bulunmadığı, dolayısıyla davacıların parselinin mevzii imar planlarından gelen herhangi bir kazanılmış hakkının bulunmadığı ve yürürlükte bulunan planlar öncesinde yapılmış imar planında da E:0,90 yapılaşma koşuluyla düzenlendiği, davacıların taşınmazına benzer nitelikte taşınmazlara ilişkin yargı kararı bulunmasının davacının taşınmazına herhangi bir etkisinin olmayacağı, bireysel işlemlere veya düzenleyici işlemlerin yalnızca kişileri ilgilendiren kısımlarına (imar planlarının yalnızca belirli bir parsele yönelik kısmının iptali istemli davalar gibi) karşı açılmış olan davaların yalnızca taraflarına etki edeceği, her hukuki olaya ilişkin deliller kendi içinde değerlendirileceğinden üçüncü kişiler tarafından açılan davalarda verilen kararların üçüncü kişilere etkisinin olamayacağı ve belirli durumlar dışında emsalde oluşturamayacağı hususları birlikte değerlendirildiğinde dava konusu işlemde şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına aykırılık bulunmadığı” gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : … İdare Mahkemesince eksik inceleme yapıldığı, dava konusu iddianın bilirkişiler tarafından incelenmesinden sonra karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının usule ve yasaya uygun olduğu temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’ÜN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Çorlu Belediye Meclisinin .. tarih ve … sayılı kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli revizyon-ilave uygulama imar planında, “konut alanı” olarak belirlenen ve E:0,90, Hmax:18,50 m yapılaşma koşullarına sahip olan Tekirdağ İli, Çorlu İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaza ilişkin, planlama alanının bulunduğu bölgede aynı ada üzerinde bulunan parsellerde farklı yapılaşma haklarının (E: 0,90, E: 1,00 ve E:2,00) verildiği, bu durumun rasyonel bir planlama yaklaşımı olmadığı belirtilerek, taşınmaz üzerindeki imar hakkının Emsal: 0,90, Yençok: 18,50’den yükseklik aynı kalmak kaydıyla, Emsal: 2,00’ye çıkarılmasına yönelik imar planı değişikliği gerekçesini belirtir plan açıklama raporu ve plan değişikliği paftası hazırlatılarak … tarihli ve … sayılı dilekçeyle 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği talebinde bulunulduğu, talebin … tarih ve … sayılı Çorlu Belediye Meclisi kararı ile 1/5000 ölçekli nazım imar planı yoğunluk kararlarına ve Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği’nin 26. maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle reddedilmesi üzerine anılan belediye meclis kararının iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 5. maddesi ile 14.06.2014 tarih ve 29030 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği”nin tanımlar başlıklı 4. maddesinin birinci fıkrasının (i) bendinde, Nazım İmar Planı; mevcut ise Çevre Düzeni Planının genel ilke, hedef ve kararlarına uygun olarak, arazi parçalarının genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, çeşitli kentsel ve kırsal yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, kentsel, sosyal ve teknik altyapı alanlarını, ulaşım sistemlerini göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere, varsa kadastral durumu işlenmiş olarak 1/5000 ölçekte, büyükşehir belediyelerinde 1/5000 ile 1/25000 arasındaki her ölçekte, onaylı halihazır haritalar üzerine, plan notları ve ayrıntılı raporuyla bir bütün olarak hazırlanan plan; “Uygulama İmar Planı”; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak Nazım İmar Planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Kentsel planlamanın en temel unsurlarından birisi olan imar planların kademeli birlikteliği ilkesine göre, alt ölçekli planların üst ölçekli planlarda belirlenen planlama ana ilkelerine, stratejilerine ve kararlarına uyumlu olması zorunluluğu getirilmiştir.
Bu doğrultuda, 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarının uygun olması gereken üst ölçekli plan kademeli olarak 1/5000 ölçekli nazım imar planıdır.
Söz konusu plan da, bulunması halinde daha üst ölçekli 1/25.000 ölçekli nazım imar planına ve çevre düzeni planına da uygunluk göstermelidir.
Dosyanın incelenmesinden; dava konusu taşınmazın 1/5000 ölçekli nazım imar planında “orta yoğunluklu konut alanı” olarak belirlendiği, İdare Mahkemesince “orta yoğunluklu konut alanı” olarak belirlenen bölgelere karşılık gelen yapılaşma koşulları ile davacının talebin üst ölçekli plana ve mevzuata uygunluğu konusunda herhangi bir değerlendirme yapılmadığı anlaşılmıştır.
Bu durumda, öncelikle dava konusu parsel için emsal alınabilecek yapı yoğunluğunun belirlenmesi gerektiğinden, İdare Mahkemesince, dava konusu taşınmazın işaretli olduğu 1/5000 ölçekli nazım imar planı, plan lejantı, plan açıklama raporu ve plan notlarının getirtilmesi, alandaki nüfusun ve nüfusa ayrılan sosyal donatı alanlarının büyüklüğünün tespit edilmesi, davacının talebinin kabulü halinde nüfus ve sosyal donatı alanı dengesindeki değişikliğin somut verilerle ortaya konulması amacıyla taşınmazın bulunduğu alanda keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılması suretiyle uyuşmazlık hakkında yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, eksik inceleme ve değerlendirme sonucu davanın reddi yolunda verilen temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 04/01/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.