Danıştay 6. Daire, Esas No: 2019/13177, Karar No: 2022/641

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU:… Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Ankara ili, Çankaya ilçesi, … Mahallesi, … sayılı parsele yönelik yapılan parselasyon işleminin onaylanmasına dair Ankara Büyükşehir Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla uyuşmazlık konusu parsele ilişkin 1/1000 ölçekli imar planı değişikliğinin hukuka aykırı bulunarak iptaline karar verildiğinden hukuka aykırılığı saptanan imar planı değişikliği dayanak alınarak hazırlanan dava konusu … sayılı parselasyon planında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Temyize konu kararın usul ve hukuka aykırı olduğu iddiasıyla bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği ileri sürülmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ :
Parselasyon işleminin mülkiyet hakkını doğrudan ilgilendiren bireysel işlem olması nedeniyle, bu işleme karşı tapuda kayıtlı taşınmaz malikleri veya diğer hak sahipleri tarafından dava açılabileceği, işlemin niteliği gereği malik olmayanların parselasyon işlemine karşı dava açma hakkı bulunmadığından, dava konusu parselasyon işlemiyle davacının yasal ve güncel bir menfaat ilişkisinin bulunmadığı sonucuna varıldığından temyiz isteminin kabulü ile … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin temyize konu kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Ankara ili, Çankaya ilçesi,… Mahallesi, … sayılı parsele yönelik yapılan parselasyon işleminin onaylanmasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Ankara ili, Çankaya ilçesi, … Mahallesi, … sayılı parselin kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı olarak belirlenmesi ile parsele yönelik 1/25.000 ölçekli nazım, 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin onaylanmasına dair … tarih ve … sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile bu karara yapılan itirazın reddine ilişkin … tarih ve … sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi kararının ve … tarih ve … sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığı İmar Planlama Şube Müdürlüğü işleminin … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile … sayılı parselin kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı olarak belirlenmesi ile parsele yönelik 1/25.000 ölçekli nazım imar planı değişikliğine yönelik kısmı yönünden davanın reddine, 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin iptaline karar verilmiş, bu karara karşı yapılan istinaf başvurusu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile reddedilmiş, bu karar Danıştay Altıncı Dairesinin 25.01.2022 tarih ve E:2018/9541 K:2022/638 sayılı kararı ile parselin kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı olarak belirlenmesi ile parsele yönelik 1/25.000 ölçekli nazım imar planı değişikliğine yönelik kısmı yönünden onanmasına, 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerine yönelik kısmı yönünden davanın reddi gerektiği gerekçesiyle bozulmuştur.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2.maddesinin (a) fıkrasında, idari davaların idari işlemleri hakkında yetki, sebep, şekil konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırılı olduklarından dolayı menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılacağı belirtildikten sonra ilk inceleme konularının belirlendiği 14.maddenin 3/c bendinde dilekçenin ehliyet yönünden inceleneceği, 15.maddenin 1/b bendinde ise bu hususta kanuna aykırılık görülmesi halinde davanın reddedileceği hükme bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen yasa hükmünde ve iptal davasının subjektif ehliyet koşulu olan “menfaat ihlali” dokrin ve içtihatlarda dava konusu işlemle davacı arasında kurulan kişisel, meşru, güncel bir menfaat ilişkisi olarak tanımlanmaktadır. Sözü edilen menfaat ilişkisinin varlığı ve sınırları, iptal davasına konu idari işlemin niteliğine ve dava açanın hukuken korunması gereken haklarına göre idari yargı yerince belirlenmektedir.
İmar mevzuatına göre parselasyon işlemi, mevcut tapu kayıtları esas alınarak kadastro parsellerinin düzenlenmesi amacıyla yapılan subjektif nitelikte bir imar planı uygulama aracıdır.
Parselasyon işleminin mülkiyet hakkını doğrudan ilgilendiren bireysel işlem olması nedeniyle, bu işleme karşı tapuda kayıtlı taşınmaz malikleri veya diğer hak sahipleri tarafından dava açılabileceği, işlemin niteliği gereği malik olmayanların, davacı belediye başkanlığı olsa bile parselasyon işlemine karşı dava açma hakkı bulunmadığından dava konusu parselasyon işlemiyle davacının yasal ve güncel bir menfaat ilişkisinin bulunmadığı sonucuna varıldığından, davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmesi gerekmektedir.