Danıştay 6. Daire, Esas No: 2018/9145, Karar No: 2022/104

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı-…
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Dava konusu parselasyon işleminin iptali, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı yönünden davanın reddi yolunda … İdare Mahkemesi’nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karara yönelik taraflarca aleyhe olan kısımları yönünden yapılan istinaf başvurularının; davacı yönünden reddi, davalı idare yönünden ek gerekçeli reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, davacı tarafından ”1/1000 ölçekli uygulama imar planına yönelik” istinaf başvurusunun reddine ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Sakarya ili, … ilçesi, … pafta, … parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda Serdivan Belediye Encümeni’nin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilen parselasyonun iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile; Sakarya Büyükşehir Belediye Meclisi’nin … tarih ve … sayılı kararı ile kesinleşen Serdivan 1/5000 ölçekli Revizyon Nazım İmar Planının üst ölçekli 1/25000 ölçekli nazım imar planına, Serdivan Belediye Meclisi’nin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planının da üst ölçekli 1/5000 ölçekli nazım imar planına uygun olduğu, planların üst ölçekten alt ölçeğe doğru 3194 sayılı İmar Kanununa, ilgili yönetmeliklere, şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına, kentsel tasarım ölçütlerine, kamu yararına uygun ve uygulanabilir olduğu, ancak Serdivan Belediye Encümeni’nin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilen parselasyon ile davacıya tahsis edilen … ada, … sayılı parselin dava konusu alanın uzağında olduğu, … ada, … sayılı parsel ve … ada, … sayılı parselin tahsis ve dağıtımının uygun olmadığı, … ada, … sayılı parsele fiili kullanım alanından uzakta yapılan hisseli tahsisin eşdeğer nitelikte olmadığı, uygulama imar planı notlarında minimum parsel büyüklüğü 500m2 olmasına rağmen davacıya … ada, … sayılı parselin 227.41m2 olarak tahsis edildiği, böylelikle minimum parsel büyüklüğüne uyulmadığı anlaşıldığından, dava konusu parselasyonun şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına uygun olmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle iptaline, bu işlemin dayanağı olan dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesinin kararının redde ilişkin kısmında dayandığı hukuki ve kanuni gerekçelerin uygun olduğu, davacı tarafından istinaf dilekçesinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın bu kısmının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte bulunmadığı sonucuna ulaşıldığından, davacının istinaf başvurusunun reddine, Dairenin … tarih ve E:… sayılı ara kararı üzerine gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden, düzenleme sınırı belirlenirken bazı ada ve parsellerin bölünerek düzenlemeye sokulduğu ancak bunlara ilişkin ayırma çapı belgesinin düzenlenmediği, düzenleme sınırının belirlenmesinde yol eksenlerine dikkat edilmediği, gerekçesiz bir şekilde aynı konumdaki bazı adaların düzenleme içine alınırken bazı adaların düzenleme sınırı dışında bırakıldığı, artık parsel oluşturacak şekilde sınır belirlendiği görüldüğünden, düzenleme sınırının da mevzuata aykırı belirlendiği sonucuna ulaşıldığından, davalı idarenin kararın iptale ilişkin kısmına yönelik istinaf başvurusunun yukarıda belirtilen gerekçenin de eklenmesi suretiyle reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava dilekçesinde parselasyon işleminin ve bunun dayanağı olan belediye meclis kararlarının iptalini talep ettiği, 1/1000 ölçekli uygulama imar planının iptali hususunda herhangi bir talebinin olmadığı, buna karşın İdare Mahkemesince 1/1000 ölçekli uygulama imar planı yönünden de davanın reddine karar verildiği, taleple bağlılık ilkesi açısından davanın reddine ilişkin kararın usul ve yasaya aykırı olduğu, kararın bu kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’NİN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı vekili tarafından 27.05.2016 tarihinde davalı Serdivan Belediye Başkanlığı’na yapılan başvuru ile; … parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda yapılan parselasyonun … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile iptaline karar verildiği belirtilerek, iptal kararı uyarınca bölgede yeni bir uygulama yapılıp yapılmadığının bildirilmesi, yapılmış ise buna ilişkin bilgi ve belgelerin bir suretinin tarafına verilmesi istenilmiştir. Davalı idarenin … tarih ve … sayılı cevabı yazısında; … sayılı parselle ilgili olarak istenilen bilgilerin yazı ekinde sunulduğu belirtilmiş ve dava konusu belediye encümeni kararı, 1/1000 ölçekli uygulama haritası, düzenleme ortaklık payı ve kamulaştırma hesap cetveli, mal sahipleri araştırma ve özet formu ekte sunulmuştur. Bunun üzerine davacı tarafından dava konusu parselasyondan bu yazı cevabı ile haberdar olunduğu ileri sürülerek iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun “Taleple Bağlılık İlkesi” başlıklı 26. maddesinin 1. fıkrasında: “Hakim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir.” hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacı tarafından ”1/1000 ölçekli uygulama imar planına yönelik’ istinaf başvurusunun reddine ilişkin kısmı yönünden yapılan temyiz istemi incelendiğinde;
Usul hukukunun en temel ilkelerinden biri olan “taleple bağlılık” ilkesi uyarınca, idari yargı mercilerinde açılan davalarda; İdare Mahkemelerinin, davacının istemi ile bağlı olduğu, istemi genişletecek veya daraltacak biçimde karar verilemeyeceği açıktır.
Öte yandan, talep sonucunun belirlenmesinde, dava dilekçesinin bir bütün olarak ele alınıp değerlendirilmesi gerekmektedir. “Talep sonucunun çok açık olmaması hâlinde, onu dava dilekçesinin diğer bölümlerinde yazılanların ışığı altında bir yoruma tâbi tutarak, davacının bu dava ile neyin hüküm altına alınmasını istediği tespit edilmelidir.” (KURU Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, 6. Baskı, Şubat 2001, İstanbul, Cilt II, s. 1608)
Dava dilekçesinin ”Davanın Konusu” başlıklı kısmında özetle; Serdivan Belediye Encümeni’nin 18.02.2016 tarihli kararına ve yapılan şuyulandırma işlemine karşı itirazlarını ve İmar Kanunu 18. maddesine göre yapılan şuyulandırma işleminin ve dayanağı meclis kararlarının iptali taleplerinin sunulduğu belirtilmiş, ”Açıklama” ve ”İtirazlarımız” başlıklı kısımlarında özetle; taşınmazını kapsayan alanda Serdivan Belediye Encümeni’nin … tarih ve … sayılı kararı ile yapılan parselasyonun … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile iptaline karar verildiği, idare tarafından anılan iptal kararında belirtilen eksikler giderilerek yeniden işlem yapıldığı belirtilmiş ise de söz konusu eksikliklerin giderilmediği, iptal kararının uygulanmadığı, dava konusu parselasyonda, düzenleme ortaklık payı (DOP) ve kamu ortaklık payı (KOP) kesintilerinin fazla yapıldığı, fazla yapılan bu kesintiler için kamulaştırma işlemi yapılmadığı, düzenleme sınırının hatalı geçirildiği, DOP oranın düşürülmesi için taşınmazının ağaçlandırılacak alanda bırakıldığı ve sadece bu alanın ayırma çapı ile ayrılarak düzenlemeye alınmadığı, parselasyon işleminin kamu yararına ve imar mevzuatına uygun olmadığı, ”Sonuç ve İstek” başlıklı kısmında ise özetle; Serdivan Belediye Encümeni’nin 18.02.2016 tarihli kararına ve yapılan şüyulandırma işlemine karşı itirazlarının sunulduğu belirtilmiş ve neticede İmar Kanunu 18. maddesine göre yapılan şüyulandırma işleminin ve dayanağı meclis kararlarının iptali talep edilmiştir.
Bu durumda, dava dilekçesi bir bütün olarak incelendiğinde; davacnın dava dilekçesinde yalnızca parselasyon işleminin iptaline yönelik iddialar ileri sürdüğü ve açıkça parselasyonun kabulüne ilişkin Serdivan Belediye Encümeni’nin … tarih ve … sayılı kararının iptalini istediği, buna karşın 1/1000 ölçekli uygulama imar planının iptaline yönelik herhangi bir iddiada bulunmadığı görüldüğünden, şüyulandırma işleminin ve dayanağı meclis kararlarının iptali istemi ile kastedilenin parselasyon işleminin dayanağı belediye encümeni kararı olduğu, 1/1000 ölçekli uygulama imar planının ise dava konusu yapılmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, dava konusu yapılmadığı halde, taleple bağlılık ilkesine aykırı şekilde İdare Mahkemesince 1/1000 ölçekli uygulama imar planı yönünden de inceleme yapılarak karar verilmiş olması karşısında, İdare Mahkemesi kararının ”1/1000 ölçekli uygulama imar planına ilişkin” kısmına yönelik yapılan istinaf başvurusunun reddi yolunda Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesince verilen kararda usul hükümlerine uyarlık bulunmamıştır.