Danıştay 6. Daire, Esas No: 2018/640, Karar No: 2021/1581

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı- …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İzmir ili, Buca ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde eski malik lehine kanuni ipotek konulmasına ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; İdare Mahkemesince yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu dzenlenen rapor ile dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu ipotek işleminin … ada, … parsel sayılı taşınmazın fiilen yola ayrılmış kısımlarından oluştuğu hususunda bir tespitte bulunulmadığı, dava konusu ipoteğin 2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılan Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler Hakkındaki Kanunun değişik 10’uncu maddesinin (c) maddesine uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Belediyenin 2981 sayılı Kanunun 10/b maddesine göre resen terkin yaptırdıktan sonra aynı Kanunun 10/c maddesine göre işlem yapması gerekirken yapmadığı bu nedenle dava konusu işlemin iptali gerektiği, aynı parselasyon işlemi nedeniyle komşu taşınmazlar üzerinde konulan ipoteklerin ipaline karar verildiği, davanın reddine ilişkin mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Usul ve yasasya uygun İdari Dava Dairesi kararının onanması gerektiği belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : İzmir ili, Buca ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde, eski malik lehine 2981 sayılı Yasanın 10/c maddesi uyarınca konulan ipteğin kaldırılması istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdarî Yargılama Usûlü Kanunu’nun 7.maddesinde, “Dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gündür.” ve 11. maddesinde, “İlgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebilir. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durdurur. Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır. İsteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresi yeniden işlemeye başlar ve başvurma tarihine kadar geçmiş süre de hesaba katılır.” hükümlerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava süresi, kamu düzeni ile ilgili olup, hak düşürücü nitelik taşır. Nitekim, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda, davanın süresinde açılıp açılmadığı hususu ilk inceleme konuları arasında sayılmış; davanın süresinde açılmadığının tespiti halinde esasa girilmeden süre aşımı yönünden davanın reddine karar verileceği öngörülmüştür. (Madde14/3-e ve 15/1-b). Ayrıca, davanın süresinde açılıp açılmadığı hususunun yargılamanın her aşamasında dikkate alınması gerektiği de vurgulanmıştır. (Madde14/6).
Dosyanın incelenmesinden, uyuşmazlık konusu … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerine 20.09.1991 tarihli, 5754 yevmiye sayılı işlem ile ıslah imar planına göre yapılan parselasyon işlemi sonucu ipotek tesis edildiği, ipotek işlemi tesis edildikten sonra 9.02.2004 tarihli satış işlemi sonucu taşınmaza malik olan davacı tarafından taşınmazın tapu kaydı üzerine … tarihli, … sayılı işlem ile eski malik lehine konulan ipotek işleminin iptali istemiyle 28.12.2015 tarihinde bakılan davanın açıldığı, dava dilekçesinde, uyuşmazlığa konu ipotek işleminin hangi tarihte öğrenildiği ya da tebliğ edilip edilmediğine ilişkin bir bilgi ve dilekçe ekinde de anılan hususlara ilişkin belge ibraz edilmediği halde mahkemece bu hususlar araştırılmadan davanın esasının incelenerek karar verildiği anılan karara karşı yapılan istinaf başvurusunun Bölge İdare Mahkemesince reddedildiği görülmüştür.
Bu durumda davacı tarafından ipotek işleminin hangi tarihte öğrenildiği araştırılarak bu kapsamda davacının uyuşmazlık konusu taşınmaza ipotek tesis edildikten sonra … tarihli … yevmiye sayılı satış işlemi ile malik olduğu durumu göz önünde bulundurularak, yeniden karar karar verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, davanın reddine dair Mahkeme Kararına yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.