Danıştay 5. Daire, Esas No: 2019/2239, Karar No: 2021/547

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı / …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Ankara Silahlı Kuvvetler Bando Astsubay Meslek Yüksek Okulu öğrencisi olan davacı tarafından, 31/07/2016 tarihli ve 29787 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 669 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması ve Milli Savunma Üniversitesi Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname’nin 104 ve 105. uyarınca astsubaylığa nasbının yapılmamasına ilişkin işlemin iptali ile bu işlem nedeniyle yoksun kaldığı özlük ve parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; davacının 669 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 105/C maddesi uyarınca askeri öğrenci statüsünden çıkarıldığı, bu konuda yönetime herhangi bir değerlendirme yapma ya da başka yönde işlem kurma imkanı tanınmadığı, kanun niteliği taşıyan hukuki bir düzenleme ile askeri öğrenci statüsünden çıkarılan davacı hakkında davalı idarece kurulmuş idari davaya konu olabilecek bir işlemin varlığından söz edilmesine olanak bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; uyuşmazlığa konu işlemin, 685 sayılı Kanun Hükmünde Kararname gereğince komisyonun görevleri arasındaki işlemlerden olduğu, 690 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 56. maddesi uyarınca dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle, esasının incelenmesi hukuken mümkün olmayan davanın incelenmeksizin reddi yönünde mahkemece verilen kararın kaldırılarak yasal düzenleme nedeniyle iş bu dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, dosyanın değerlendirme yapmak ve karar vermek üzere Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu’na gönderilmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu, 669 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile olağanüstü hal sınırlarını aşan kalıcı düzenlemeler yapıldığı, Bölge İdare Mahkemesince verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğu belirtilerek bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Davalı idare tarafından; Bölge İdare Mahkemesince verilen kararın usul ve yasaya uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Davacının temyiz isteminin kabulü ile … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Beşinci Dairesince Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY:
Davacı, Ankara Silahlı Kuvvetler Bando Astsubay Meslek Yüksek Okulunda askeri öğrenci statüsünde öğrenim görmekte iken, 669 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması ve Milli Savunma Üniversitesi Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname’nin 104. maddesi uyarınca harp akademileri, askeri liseler ve astsubay hazırlama okulları kapatılmış, anılan Kanun Hükmünde Kararname’nin 105. maddesinde, “Harp okulları, fakülte ve yüksekokullar ile astsubay meslek yüksekokullarında (Jandarma dahil) öğrenimine devam eden öğrenciler ile Yükseköğretim Kurulunca, üniversite sınavının yapıldığı tarihte aldıkları yerleştirme puanları dikkate alınarak durumlarına uygun fakülte ve yüksekokullara, naklen kaydedilirler. 30 Ağustos itibariyle mezun olacak askeri öğrencilerin subay ve astsubaylığa nasbı yapılmaz. Bunlara üniversite sınavının yapıldığı tarihte aldıkları yerleştirme puanları dikkate alınarak Yükseköğretim Kurulunca belirlenecek durumlarına uygun fakülte ve yüksekokullarca diploma verilir.” hükmüne yer verildiğinden bahisle davacının askeri öğrencilik statüsüne son verilerek astsubaylığa nasbı yapılmamıştır.
Bunun üzerine, astsubaylığa nasbının yapılmamasına ilişkin işlemin iptali ile bu işlem nedeniyle yoksun kaldığı özlük ve parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
669 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması ve Milli Savunma Üniversitesi Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname’nin 104. maddesinin 1. fıkrasında Harp Akademileri, askeri liseler ve astsubay hazırlama okullarının kapatıldığı düzenlenmiştir. Anılan Kararname’nin 105. maddesinin 1. fıkrasının (c) alt bendinde ise 30 Ağustos itibariyle mezun olacak askeri öğrencilerin subay ve astsubaylığa nasbının yapılmayacağı, bunlara üniversite sınavının yapıldığı tarihte aldıkları yerleştirme puanları dikkate alınarak Yükseköğretim Kurulunca belirlenecek durumlarına uygun fakülte ve yüksek okullarca diploma verileceği hükmüne yer verilmiştir.
01/02/2018 tarih ve 7075 sayılı Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun’un 1. maddesinde “Anayasanın 120 nci maddesi kapsamında ilan edilen ve 21.7.2016 tarihli ve 1116 sayılı Türkiye Büyük Millet Meclisi Kararıyla onaylanan olağanüstü hal kapsamında, terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti, aidiyeti, iltisakı veya bunlarla irtibatı olduğu gerekçesiyle başka bir idari işlem tesis edilmeksizin doğrudan kanun hükmünde kararname hükümleri ile tesis edilen işlemlere ilişkin başvuruları değerlendirmek ve karara bağlamak üzere Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu kurulmuştur.” hükmü yer almış; anılan Kanun’un 2. maddesinde Komisyona verilen görevler düzenlenmiş, maddenin birinci fıkrasında, Komisyonun, olağanüstü hal kapsamında doğrudan kanun hükmünde kararnameler ile tesis edilen;
a) Kamu görevinden, meslekten veya görev yapılan teşkilattan çıkarma ya da ilişiğin kesilmesi,
b) Öğrencilikle ilişiğin kesilmesi,
c) Dernekler, vakıflar, sendika, federasyon ve konfederasyonlar, özel sağlık kuruluşları, özel öğretim kurumları, vakıf yükseköğretim kurumları, özel radyo ve televizyon kuruluşları, gazete ve dergiler, haber ajansları, yayınevleri ve dağıtım kanallarının kapatılması,
ç) Emekli personelin rütbelerinin alınması konularındaki başvuruları değerlendirip karar vereceği; ikinci fıkrasında, Olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararnamelerle gerçek veya tüzel kişilerin hukuki statülerine ilişkin olarak doğrudan düzenlenen ve birinci fıkra kapsamına girmeyen işlemlerin de Komisyonun görev alanında olduğu belirtilmiş; üçüncü fıkrasında ise, maddede belirtilen işlemlere bağlı olarak olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararnamelerde yer alan ilave tedbirler ile kanun yollarının açık olduğu işlemler hakkında ayrıca başvuru yapılamayacağı kuralına yer verilmiştir.
Yine aynı Kanun’un “Geçiş hükümleri” başlıklı geçici 1. maddesinin 3. fıkrasında, “Komisyonun görev alanına giren konularda daha önce herhangi bir yargı merciine başvurmuş veya dava açmış olanlar için de 7. maddedeki usul ve süreler uygulanır. Bu dosyalar hakkında yargı mercilerince karar verilmesine yer olmadığına ve tarafların yaptıkları masrafların üzerlerinde bırakılmasına dosya üzerinden kesin olarak karar verilir, vekâlet ücretine hükmedilmez. Bu dosyalar, yeni bir başvuru şartı aranmaksızın incelenmek üzere komisyona gönderilir.” hükmüne; 7. maddesinde de, Komisyona başvuru usulleri ve sürelerine ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen düzenlemelerin birlikte değerlendirilmesinden; dava konusu uyuşmazlığın, Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonunun görev alanına girmediği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, Bölge İdare Mahkemesi İdare Dava Dairesince, davanın incelenmeksizin reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, dosyanın incelenmek üzere Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu’na gönderilmesine karar verilmesinde hukuka uyarlık görülmemiştir.