Danıştay 4. Daire, Esas No: 2019/953, Karar No: 2020/6245

TEMYİZ EDEN (DAVALI) :… Vergi Dairesi Başkanlığı
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, 2008 yılında gayrimenkul satışından elde edilen kazancın ticari kazanç olarak değerlendirilmesi neticesinde takdir komisyonu kararlarına istinaden re’sen tarh edilen 2008 yılı vergi ziyaı cezalı gelir vergisi, 2008/7-9 dönemine geçici vergi ile 2008/7.dönemi katma değer vergisinin kaldırılması istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Danıştay bozma kararı üzerine Vergi Mahkemesince verilen kararda; olayda Ankara İli … İlçesi … Mahallesi … ada … parselde kayıtlı taşınmazın 05/12/2005 tarihinde kat irtifakından kat mülkiyetine geçirildiği, davacı tarafından 04/07/2008 tarihinde satışının yapıldığı, 2008 yılından sonra bu satışından başka satışların yapıldığı, sözü edilen Ankara İli … İlçesi … Mahallesi … ada … parselde kayıtlı taşınmazın 05/04/2010 tarihinde trampa yoluyla edinildiği ve 30/09/2010 tarihinde satıldığı, Ankara İli … İlçesi … Mahallesi … ada … parselde kayıtlı taşınmazın 25/12/2009 tarihinde satın alınıp 05/04/2010 tarihinde trampa yoluyla el değiştirildiği, Ankara İli … İlçesi … Mahallesi … ada … parselde kayıtlı taşınmazın ise 22/05/1996 tarihinde satın alındıktan sonra 31/01/2013 tarihinde satışının yapıldığı, K.Maraş İli … İlçesi … parselde kayıtlı arazinin 29/08/1977 tarihinde elde edilip 15/04/2010 tarihinde satışının yapıldığı, buna göre, uyuşmazlık konusu Ankara İli … İlçesi … ada … parselde kayıtlı taşınmaz dışında kalan diğer taşınmazlardan Ankara İli … İlçesi … ada … parsel ve … ada … parselde kayıtlı taşınmazların alımı veya satımının trampa yoluyla yapılması, Ankara İli … İlçesi … ada … parsel ve ,K.Maraş İli Elbistan İlçesi … parselde kayıtlı taşınmazlar yönünden ise satışı gerçekleştirilen taşınmazların satış tarihinden çok önceki tarihlerde satın alındığı halde davalı idarece, salt gayrimenkullerin satış işlemlerinin çokluğuna dayanılarak davacının ticari faaliyet yürüttüğü değerlendirmesinde bulunulmuş ise de, davacının herhangi belirli bir ticari organizasyon dahilinde ve devamlılık arz edecek nitelikte faaliyet yürüttüğü yönünde bir tespit ortaya konulamaması karşısında davacı tarafından ticari bir kazanç elde etmeye yönelik olarak taşınmaz satışı faaliyetinde bulunulmadığı sonucuna varılmış olup, ayrıca davalı idarece, davacının yukarıda belirtilen diğer satışları kapsam dışı tutularak sadece Ankara İli … İlçesi … ada … parsele yönelik yapılan satışı yönünden uyuşmazlık konusu tarhiyatların yapıldığı dikkate alındığında, davacı adına tarh edilen bir kat vergi ziaı cezalı gelir, gelir geçici ve katma değer vergisinde hukuka uyarlık görülmediği sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacının gayrimenkul alım satımından elde ettiği kazancın ticari kazanç olduğu, 2008 yılından bu yana birden fazla sayıda gayrimenkul satış işlemi gerçekleştiren kişinin kazanç sağlama ve gelir elde etme amacı dışında söz konusu faaliyeti yürüttüğünü ileri sürmesinin iktisadi ve ticari teamüllere aykırı olduğu, kazanç sağlama amacıyla yapılmadığının ispatının bunu iddia eden tarafa ait olduğu ve verilen kabul kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Cevap verilmemiştir.
TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Vergi Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin reddine,
2. Temyize konu … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:… K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın anılan Vergi Mahkemesine gönderilmesine,
5. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24/12/2020 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Davacının 2008 yılında gayrimenkul satışından elde ettiği kazancı beyan etmediği ileri sürülerek takdir komisyonu kararı uyarınca 2008 yılı için tarh edilen vergi ziyaı cezalı gelir vergisi, 2008/7-9 dönemi geçici vergisi ile 2008/7. dönemine ilişkin katma değer vergisinin kaldırılması istemiyle açılan davada … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacının dava konusu tarhiyata esas kazancının 2008 yılında yaptığı bir satıştan kaynaklandığı, davacının 05/12/2005 tarihinde 4.500,00-TL bedel karşılığında iktisap etmiş olduğu gayrimenkulünü 5 yıl geçmeden 04/07/2008 tarihinde 75.000,00-TL karşılığında elden çıkardığı, satış işlemi sırasında değer artış kazancı elde ettiğinin alıcı nezdinde tutulan tutanak ve … Tapu Sicil Müdürlüğü’nün … tarih ve … sayılı yazısı ekinde bulunan resmi senet ile tescil istem belgesinden anlaşıldığı, alıcı … nezdinde düzenlenen tutanak ile Ankara ili, … ilçesi, … Mahallesi, … Ada, … parsel … no’lu bağımsız bölümün satışının tapuda 42.000,00-TL olarak beyan edildiği, fakat gerçek satış bedelinin 75.000,00-TL olduğu, bunun için bankadan 74.834,00-TL konut kredisi kullanıldığı hususları birlikte değerlendirildiğinde; davacının aslında bu satışının değer artış kazancı olduğu, tarhiyatın dayanağının değer artış kazancı olmasından dolayı, dava konusu vergi ziyaı cezalı gelir vergisi ve gelir geçici vergisi üzerinden kesilen vergi ziyaı cezası için; 04/07/2008 tarihinde yapılan satışın, satış bedelinden endekslenmiş iktisap bedeli ve 2008 yılı için geçerli olan istisna tutarının çıkarılması suretiyle bulunacak kısmında yasal isabetsizlik, aşan kısmında ise yasal isabet bulunmadığı, mahsup dönemi geçmiş olması nedeniyle gelir geçici vergi aslına ilişkin tarhiyatta yasal isabet görülmediği, davacının satış işlemi sırasında değer artış kazancı elde ettiğinin anlaşıldığı ve davacı adına bu satışından dolayı katma değer vergisi tarhiyatı yapılamayacağından dava konusu vergi zıyaı cezalı katma değer vergisinde yasal isabet bulunmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verilmiştir.
Danıştay 4. Dairesi’nin 16/02/2016 tarih E:2015/8515 K:2016/499 sayılı kararıyla; davacının 2008 yılında 1 adet gayrimenkul satışı yaptığı ancak 2008 yılından sonra bu satışından başka satışlarının da olduğu ve bu satışların da değerlendirilmesi sonucu adına ticari faaliyetinden dolayı gelir vergisi, gelir geçici vergisi ve katma değer vergisi tarhiyatlarının yapıldığı, Vergi Mahkemesince ise davacının elde ettiği gelirin değer artış kazancı olduğu değerlendirilerek karar verildiğinin anlaşıldığı, dava konusu olayda, inceleme ve tarhiyat nedeni olarak gayrimenkul alış satışından kaynaklanan beyan dışı bırakılmış ticari kazanç bulunduğu belirtilerek bu kapsamda takdir komisyonu kararı uyarınca matrah takdir edildiği, dolayısıyla dava konusu cezalı tarhiyat hakkında ticari kazanç hükümleri çerçevesinde inceleme yapılarak karar verilmesi gerekirken, idarece tarhiyata esas alınmayan başka bir tarhiyat nedeninden söz edilerek ihtilaflı taşınmazların satışı nedeniyle değer artış kazancı oluşup oluşmadığı yönünden inceleme yapılarak karar verilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı görüşüyle … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulduğu görülmektedir.
… Vergi Mahkemesi’nin … tarih E: … … sayılı kararı ile de uyuşmazlık konusu Ankara İli … İlçesi … ada … parselde kayıtlı taşınmaz dışında kalan diğer taşınmazlardan Ankara İli Gölbaşı İlçesi … ada … parsel ve … ada … parselde kayıtlı taşınmazların alımı veya satımının trampa yoluyla yapılması, Ankara İli Gölbaşı İlçesi … ada … parsel ve K.Maraş İli … İlçesi … parselde kayıtlı taşınmazlar yönünden ise satışı gerçekleştirilen taşınmazların satış tarihinden çok önceki tarihlerde satın alındığı halde davalı idarece, salt gayrimenkullerin satış işlemlerinin çokluğuna dayanılarak davacının ticari faaliyet yürüttüğü değerlendirmesinde bulunulmuş ise de, davacının herhangi belirli bir ticari organizasyon dahilinde ve devamlılık arz edecek nitelikte faaliyet yürüttüğü yönünde bir tespit ortaya konulamaması karşısında davacı tarafından ticari bir kazanç elde etmeye yönelik olarak taşınmaz satışı faaliyetinde bulunulmadığı sonucuna varılmış olup, ayrıca davalı idarece, davacının yukarıda belirtilen diğer satışları kapsam dışı tutularak sadece Ankara İli Gölbaşı İlçesi … ada … parsele yönelik yapılan satışı yönünden uyuşmazlık konusu tarhiyatların yapıldığı dikkate alındığında, davacı adına yapılan bir kat vergi ziaı cezalı gelir, gelir geçici ve katma değer vergisi tarhiyatlarında hukuka uyarlık görülmediği sonucuna varılarak davanın kabul edildiği görülmektedir.
… Vergi Mahkemesi’nce verilen kararın, bozma kararının gereklerine uygun olmadığı ve eylemli ısrar niteliğinde olduğu sonucuna varılarak, Danıştay Vergi Dava Daireleri Kuruluna gönderilmesi gerektiği görüşüyle Dairemiz çoğunluk kararına katılmıyorum.