Danıştay 3. Daire, Esas No: 2020/2037, Karar No: 2021/48

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Müdürlüğü

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : …. Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurusuna ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı adına, yasal süresinden sonra ihtirazi kayıtla verilen düzeltme beyannameleri üzerine 2016 yılının Nisan ila Aralık dönemleri için tahakkuk eden katma değer vergisi ve hesaplanan gecikme faizi ile kesilen vergi ziyaı cezasının kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: İdarenin görev alanı dahilinde yapılacak bir vergi incelemesi ile Katma Değer Vergisi Genel Tebliği hükümleri uyarınca davacının mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemelerini ne surette yaptığı ortaya konulacağından, davacının anılan Genel Tebliğde belirtilen şekillerde ödemeler yapıldığı iddiasını ileri sürmekten mahrum bırakıldığı, idarenin düzeltme beyannamesi verilmesini istediği tarih itibariyle aksi yönde bir tespit yapılmadığı, hakkında olumsuz tespitler bulunan (rapor bulunan) mükelleften yaptığı alışlara ait katma değer vergisini indirim konusu yapma imkanı tanınmayarak kanunla tanınan indirim hakkının idari baskı ve yaptırımlarla sınırlandırılması sonucunu doğurduğu, hukuken geçerli, somut tespitler yapılmadan ve kanuni koşullar oluşmadan davacı adına düzeltme beyannamesi vermek zorunda bırakılıp tahakkuk yapılması ve ceza kesilmesinin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle dava konusu vergi, gecikme faizi ve vergi ziyaı cezası kaldırılmıştır.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Emtia alınan … Reklam Turizm Nakliyat Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin özel esaslara kapsamında olduğunun öğrenilmesi üzerine değinilen şirketten yapılan alımlara ait faturalara konu katma değer vergisi indirimlerini düzeltmek amacıyla süresinden sonra ihtirazı kayıtla verilen düzeltme beyannameleri üzerine dava konusu verginin tahakkuk ettirildiği, vergi ziyaı cezası kesildiği ve gecikme faizi hesaplandığının anlaşıldığı olayda, Dairelerince verilen ara kararı ile belirtilen şirket hakkında düzenlenmiş vergi tekniği raporu ile yapılmış bir tarhiyat bulunup bulunmadığının sorulduğu, cevaben gönderilen bilgi ve belgelerden, hazırlanmış bir rapor olmadığının anlaşıldığı ve bu şirketten alınan faturaların sahte olduğunun somut olarak ortaya konulamadığı, bu durumda ihtirazi kayıt kabul edilmeyerek yapılan tahakkuk, hesaplanan gecikme faizi ve kesilen cezada hukuki isabet görülmediği gerekçesiyle Vergi Mahkemesi kararının sonucu itibariyle hukuka uygun olduğu belirtilerek istinaf başvurusu yazılı gerekçeyle reddedilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacının süresinden sonra serbest iradesiyle düzeltme beyannamesi verdiği, ancak süresinde verilen beyannamelere konulan ihtirazi kaydın geçerli olacağı ve salınan vergi, hesaplanan gecikme faizi ile kesilen cezanın hukuka uygun olduğu ileri sürülerek kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ: Davacı tarafından, … Pazarlama İnşaat Turizm ve İnternet Hizmetleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi, … Temizlik Maddeleri Medikal ve Kozmetik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ile … Reklam Turizm Nakliyat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nden alışlara ilişkin verilen düzeltme beyannameleri üzerine dava konusu verginin tahakkuk ettirildiği, gecikme faizi hesaplandığı ve vergi ziyaı cezasının kesildiği anlaşılmıştır. Vergi Dava Dairesince sadece … Reklam Turizm Nakliyat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketine ait veriler dikkate alınıp diğer iki şirket yönünden bir değerlendirilme yapılmaksızın davanın sonuçlandırılması yargılama usulüne uygun düşmediğinden kararın bozulması gerektiği düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı adına, yasal süresinden sonra … Pazarlama İnşaat Turizm ve İnternet Hizmetleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi, … Temizlik Maddeleri Medikal ve Kozmetik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ile … Reklam Turizm Nakliyat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nden olan alışlarından kaynaklanan indirimlerle ilgili olarak ihtirazi kayıtla verilen düzeltme beyannameleri üzerine 2016 yılının Nisan ila Aralık dönemleri için katma değer vergisi tahakkuk ettirilmiş, gecikme faizi hesaplanmış, vergi ziyaı cezası kesilmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun, “Davaların Karara Bağlanması” başlığını taşıyan 22. maddesinin 1. fıkrasında; konular aydınlandığında meselelerin sırasıyla oya konulacağı ve karara bağlanacağı; aynı Kanunun “Kararlarda Bulunacak Hususlar” başlıklı 24. maddesinde, kararın dayandığı hukuki sebepler ile gerekçesi ve hükmün kararda belirtileceği hükme bağlanmıştır.

Aynı Kanun’un, 6545 sayılı Kanun’un 19. maddesiyle değişik 45. maddesinin 2. fıkrasında, istinafın temyizin şekil ve usullerine tabi olduğu, 3. fıkrasında, bölge idare mahkemesinin, yaptığı inceleme sonunda ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulursa istinaf başvurusunun reddine karar vereceği, karardaki maddi yanlışlıkların düzeltilmesi mümkün ise gerekli düzeltmeyi yaparak aynı kararı vereceği, 4. fıkrasında, bölge idare mahkemesinin, ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulmadığı takdirde istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar vereceği, bu hâlde bölge idare mahkemesinin işin esası hakkında yeniden bir karar vereceği kurala bağlanmıştır.
2577 sayılı Kanun’un yine 6545 sayılı Kanun’un 22. maddesiyle değişik 49. maddesinin 1. fıkrasında ise temyiz incelemesi sonunda Danıştay’ın; kararı hukuka uygun bulursa onayacağı, kararın sonucu hukuka uygun olmakla birlikte gösterilen gerekçeyi doğru bulmaz veya eksik bulursa, kararı, gerekçesini değiştirerek onayacağı hüküm altına alınmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2577 sayılı Kanun’un, istinafın, temyizin şekil ve usullerine tabi olduğu yolundaki düzenlemesini içeren 45. maddesinin 2. fıkrasının, istinaf başvurusuna konu olacak kararlara karşı yapılan kanun yolu başvurularında dilekçelerdeki hitap ve istekle bağlı kalınmaksızın dosyaların bölge idare mahkemelerine gönderileceği kuralına dair cümleyle tamamlanması ve fıkrada Kanunun “Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar” başlıklı 49. maddesine herhangi bir atıfta bulunulmamış olması karşısında, istinafın temyizin şekil ve usullerine tabi olacağı yolundaki kuralın, istinaf dilekçeleri ve bu dilekçeler üzerine Kanunun 48. maddesine göre bölge idare mahkemelerince yapılacak işlemlerle ilgili olarak getirilmiş olduğunun kabulü gerekir. Başka bir ifadeyle, değinilen bu kuralın, Danıştay’ın temyiz incelemesi sonunda verdiği kararlarla ilgili 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesinin, istinaf incelemesi üzerine verilecek kararlar için de uygulama imkanı getirdiğinden söz edilemez.
Nitekim, istinaf başvuruları üzerine bölge idare mahkemelerince verilecek kararlara ilişkin 45. madde düzenlemesi ile temyiz incelemesi üzerine Danıştay tarafından verilecek kararlara ilişkin 49. madde düzenlemesi, 2577 sayılı Kanunda 6545 sayılı Kanunla eş zamanlı getirilmiş değişiklikler olup, Yasa koyucu tarafından 49. maddede, temyiz incelemesi üzerine verilecek onama ve bozma kararları bentler halinde ayrıntılı biçimde belirtilmişken, aynı Kanun’un 45. maddesinin 3. ve 4. fıkralarında istinaf başvuruları üzerine verilecek kararla ilgili olarak 49. maddeden farklı terimler ve usuller getirilmiş olması yukarıdaki görüşü doğrular mahiyettedir.
Belirtilen nedenlerle, yaptığı inceleme sonunda ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulması durumunda istinaf başvurusunun reddine; hukuka uygun bulmaması durumunda ise istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararını kaldırarak işin esası hakkında yeniden bir karar verecek olan bölge idare mahkemelerince, istinaf incelemesine konu kararda sonucu itibarıyla hukuka aykırılık görülmemekle birlikte gerekçesinin hukuka uygun bulunmadığı hallerde, ilk derece mahkemesi kararının gerekçesinin değiştirilerek istinaf isteminin reddine karar verilemeyeceği açıktır.
Buna göre Vergi Dava Dairesinin, … Reklam Turizm Nakliyat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketiyle ilgili olarak ulaşıltığı yargısı hukuka uygun bulunmakla birlikte, Vergi Mahkemesi kararına yönelik davalı idare istinaf başvurusunun, değinilen şirketle ilgili olarak kararın gerekçesi değiştirilerek reddi yolundaki kararı yargılama usulüne uygun düşmemiştir.
Ayrıca dava konusu uyuşmazlık, değinilen şirketten olan alışların yanında … Pazarlama İnşaat Turizm ve İnternet Hizmetleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi ile … Temizlik Maddeleri Medikal ve Kozmetik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nden olan alışlara ilişkin faturaların kayıtlardan çıkarılmasından kaynaklı tahakkuklar ile kesilen vergi ziyaı cezasıyla ilgili olduğu halde davanın sözü edilen vergi ve cezalar yönünden değerlendirilme yapılmaksızın sonuçlandırılması 2577 sayılı Kanun’un 22 ve 24. maddelerine aykırılık teşkil ettiğinden kararın bu yönden de bozulması gerekmiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2…. Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ilgili Vergi Dava Dairesine gönderilmesine,
4.Yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 19/01/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.