Danıştay 2. Daire, Esas No: 2021/2616, Karar No: 2021/3664

KARARIN DÜZELTİLMESİNİ İSTEYEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın onanmasına dair Danıştay Beşinci Dairesinin 08/11/2018 günlü, E:2016/19079, K:2018/17385 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; İzmir ili, … İlçe Emniyet Müdürlüğü … Polis Merkezi Amirliğinde Polis Merkezi Amir Yardımcısı olarak görev yapan davacı tarafından, 2009 ve 2010 yıllarında yapılan komiser yardımcılığı sınavlarında başarısız olması nedeniyle sırayla … İdare Mahkemesinin E:… ve … İdare Mahkemesinin E:… sayılı dosyalarında açılan davaların lehine sonuçlanması nedeniyle terfi süresinin düzenlenmesi, mahrum kaldığı polis memurluğu ile komiser yardımcılığı arasındaki parasal ve özlük haklarının verilmesi ile 03/10/2011-12/07/2012 tarihleri arasında İstanbul Etiler Polis Eğitim Merkezinde yapılan kursa katılması nedeniyle kurs müddetince barınma ihtiyacının eğitim kurumunca karşılanmadığından bahisle yaptığı harcamaların ödenmesi istemiyle davalı idareye yapmış olduğu başvurunun reddine ilişkin … günlü, … sayılı işlemin iptali ile yoksun kaldığı özlük ve parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; “İstanbul İl Özel İdaresi ile Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Deprem Mühendisliği Anabilim Dalı Başkanlığının ortak görüşü ile 31/07/2007 tarihinde, davacının kursa katıldığı İstanbul Etiler Polis Meslek Eğitim Müdürlüğünün ilgili binalarının yıkılmasının önerildiği, bu sebeple de 23/07/2010 tarihli bir yazıyla kursu kazanan adaylara konaklama imkanının bulunmadığının belirtildiği, fiili imkansızlıktan ötürü, kursiyerlere yatacak yer temin edemeyen idarenin bu nedenle kursiyerlere barınma ile ilgili ücret ödeme zorunluluğunun bulunmadığı, ancak, 6245 sayılı Kanun’un 33/d maddesi uyarınca, kurs için on günü aşmamak üzere ve belgelendirilmek suretiyle gündelik miktarı kadar yatacak yer temini ücreti verilebilmesi olanağı bulunduğu, fakat davacı tarafından belge sunulmak suretiyle davalı idareden bir talepte bulunulmadığı, belirtilen durum karşısında, davalı idarece davacının barınma yeri için ücret ödenmesi istemini içeren başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmediği; öte yandan uyuşmazlıkta, davacının komiser yardımcılığına terfi tarihinin 2 yıl geriye çekilmesi gerektiği savını 2009 Yılı Komiser Yardımcılığı Kursu Sınavında bazı soruların hatalı bulunarak iptal edilmesine dayandırmasına karşılık, söz konusu kararın davacının doğrudan komiser yardımcısı rütbesine atanması sonucunu doğurmayacağı, kursa ilişkin diğer koşulları taşıması ve kursa kabul edilerek başarı ile tamamlaması halinde komiser yardımcısı rütbesine atanacağı açık olduğundan, anılan iptal kararının doğrudan ve kesin sonucu olmayan talebinin reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı” gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiştir.
Daire Kararının Özeti: Davacı tarafından temyiz yoluna başvurulması üzerine, Danıştay Beşinci Dairesinin 08/11/2018 günlü, E:2016/19079, K:2018/17385 sayılı kararıyla, anılan İdare Mahkemesi kararı onanmıştır.

KARAR DÜZELTME TALEBİNDE
BULUNANIN İDDİALARI : Davacı tarafından; komiser yardımcılığı sınavında sorulan hatalı sorular nedeniyle başarısız sayılmasına yönelik işlemlere karşı açtığı davaların lehine sonuçlandığı, idarenin kendi kusuru nedeniyle komiser yardımcılığı görevine geç başlamasından kaynaklı parasal ve özlük haklarının iadesi gerektiği, emsal yargı kararlarının aksi yönünde karar verildiği ileri sürülerek, karar düzeltme isteminin kabulü ile davanın reddi yolundaki Mahkeme kararının bozulması gerektiği belirtilmiştir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü ile; davacının, 2010 yılı komiser yardımcılığı sınavı sonucuna dayalı talepleri yönünden davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının bozulması; diğer istemleri yönünden ise, davanın reddi yolundaki Mahkeme kararının açıklama eklenmesi suretiyle onanması gerektiği düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Beşinci Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, davacının karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Beşinci Dairesinin 08/11/2018 günlü, E:2016/19079, K:2018/17385 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlığın esası yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı; İzmir ili, … İlçe Emniyet Müdürlüğü … Polis Merkezi Amirliğinde “Polis Merkezi Amir Yardımcısı” olarak görev yapmaktadır.
02/05/2009 tarihinde, amir ihtiyacını karşılamak üzere yapılan Komiser Yardımcılığı Kursu Yazılı Sınavında 76 (yetmişaltı) puan alması üzerine başarısız sayılmıştır. Söz konusu sınavda sorulan bir kısım soruların hatalı olduğundan bahisle başarısız sayılmasına yönelik işlemin iptali istemiyle … İdare Mahkemesinin E:… sayısına kayıtlı davayı açmıştır.
Dava görülmekte iken, 28/03/2010 tarihinde yapılan Komiser Yardımcılığı Kursu Yazılı Sınavına katılmış ve anılan sınavda da başarısız olmuştur. Bu sınavda başarısız sayılmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle de … İdare Mahkemesinin E:… sayısına kayıtlı davayı açmıştır.
… İdare Mahkemesinde açılan ve davacı lehine sonuçlanan … günlü, E:…, K:… sayılı karar üzerine, başarılı sayılan davacı, 03/10/2011 – 12/07/2012 tarihleri arasında İstanbul Etiler Polis Eğitim Merkezinde düzenlenen Kursa katılmış ve akabinde, … İl Emniyet Müdürlüğü emrine Komiser Yardımcısı olarak ataması yapılarak 01/08/2012 tarihinde görevine başlamıştır.
Davacı tarafından, 31/08/2012 tarihinde, davalı idareye yapılan başvuruda; 2009 ve 2010 yıllarında yapılan komiser yardımcılığı sınavlarında başarısız olması üzerine açtığı davaların lehine sonuçlanması nedeniyle, terfi tarihlerinin 2 yıl öne çekilmesi gerektiği zira bu durumun idarenin kusurundan dolayı kursa geç katılmasından kaynaklandığı ileri sürülerek, terfi süresinin düzenlenmesi, mahrum kaldığı polis memurluğu ile komiser yardımcılığı arasındaki parasal ve özlük haklarının verilmesi ile kurs müddetince barınma ihtiyacının eğitim kurumunca karşılanmadığından bahisle yaptığı harcamaların ödenmesi istenilmiştir.
Anılan başvurunun, … günlü, … sayılı işlemle reddedilmesi üzerine temyizen incelenmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu’nun 55. maddesinde, ihtiyaç halinde meslekte fiilen altı yılını dolduran, 37 yaşından gün almamış olan ve yönetmelikte belirtilen diğer nitelikleri taşıyan polis memurlarından, yönetmelik hükümlerine göre açılacak komiser yardımcılığı sınavını kazanıp dokuz aydan az olmamak üzere eğitim kursunu başarıyla bitirenlerin komiser yardımcılığı rütbesine atanacakları hükme bağlanmıştır.
10/08/2001 günlü, 24489 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri Değerlendirme Kurullarının Çalışmalarına İlişkin Yönetmeliğin 10. maddesinde; A grubu statüsündeki komiser yardımcılarının rütbe ve meslek derecelerinde en az zorunlu bekleme sürelerinin 4 yıl, B grubu komiser yardımcılarının ise 6 yıl olduğu düzenlenmiş, aynı Yönetmeliğin 41. maddesinde, Genel Müdürlükçe, kısa ve uzun vadeli kadro planları yapılarak, yıllık amir ve memur ihtiyacının belirleneceği, polis amirine ihtiyaç duyulması halinde; boş kadro sayısına göre polis memurları için komiser yardımcılığı kursu açılacağı, polis memurlarının komiser yardımcılığına terfi edebilmesi için açılacak komiser yardımcılığı kursunu ve kurs süresi içerisinde kadroda uygulama eğitimini başarı ile tamamlamasının şart olduğu kurala bağlanmış, aynı Yönetmeliğin 43. maddesinde ise; “Başvuru niteliklerini taşıyan polis memurları, komiser yardımcılığı kursu için hazırlanacak çoktan seçmeli yazılı test sınavına alınırlar.
Yazılı sınav, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi, Milli Eğitim Bakanlığı veya Eğitim Dairesi Başkanının teklifi ve Genel Müdürün onayı ile oluşturulan komisyonlara yaptırılır.
Değerlendirme, yüz tam puan üzerinden yapılır. Çoktan seçmeli test cevap kağıtları, bilgisayarda optik okuyucuda değerlendirilir.
Mülakat sınavı, Eğitim Dairesi Başkanının teklifi ve Genel Müdürün onayı ile oluşturulan komisyonlara yaptırılır. Mülakat sınavına, yazılı sınav başarı sıralamasına göre en yüksek puan alandan başlanarak kontenjan miktarının 3 katı personel çağırılır. Mülakat sınavında adayın 100 tam puan üzerinden; bilgi düzeyi, kendisinden istenileni kavrama, kendine güven duyma, sözlü ifade ve beden dilini kullanma becerisi olmak üzere 5 ayrı kritere göre değerlendirmesi yapılır. Yazılı ve mülakat sınavı puanlarının toplamına göre en yüksek puandan başlanarak tekrar başarı sıralaması yapılır. Sıralama sonucuna göre, o yıl belirlenen kontenjan miktarı kadar personel asıl, bu miktarın yarısı kadar personel yedek olarak belirlenir.
Başarı sırasının tespitinde eşit puanın önlenmesine yönelik sınav tekniği ve bu Yönetmelikte yer almayan polis memurluğundan komiser yardımcılığına yükselme ve komiser yardımcılığı kursuna ilişkin diğer hususlar, Eğitim Daire Başkanlığınca yayınlanacak yönerge ile belirlenir.” hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Davacı tarafından, -31/08/2012 tarihinde- davalı idareye yapılan başvuruda yer alan talepler yönünden ayrı ayrı değerlendirme yapılması gerekmektedir.
I. Davacının, 03/10/2011-12/07/2012 tarihleri arasında İstanbul Etiler Polis Eğitim Merkezinde yapılan kursa katılması nedeniyle, kurs müddetince barınma ihtiyacının eğitim kurumunca karşılanmadığından bahisle yaptığı harcamaların ödenmesi istemi ile 2009 Yılı Komiser Yardımcılığı Kursu Yazılı Sınavına dayalı taleplerine ilişkin değerlendirme:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkün olup; davacı tarafından ileri sürülen hususlar, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Öte yandan; 02/05/2009 tahinde yapılan Komiser Yardımcılığı Kursu Yazılı Sınavında 76 puan alan davacının, belirlenen kontenjan içerine girememesi üzerine başarısız sayılmasına yönelik işlemin iptali istemiyle açtığı davada, … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla, hatalı sorular nedeniyle yeniden bir değerlendirme yapılmak suretiyle davacının başarı durumu belirleneceğinden işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bu arada komiser yardımclığı sınavının bazı sorularının hatalı olduğu öne sürülerek açılan iptal davaları sonucu … İdare Mahkemesi tarafından verilen yürütmenin durdurulması kararı üzerine; idarenin de iptal etmiş olduğu bir soru dahil toplam on iki soru iptal edilerek yazılı sınavın 88 soru üzerinden yapılan ve 13/04/2010 tarihinde Pol-Net sayfasında yayınlanan ikinci değerlendirme listesinde, davacı 77,857 puan ile 118. yedek sırada olması nedeniyle yine başarısız sayılmıştır.
Bu başarısız sayılmasına yönelik işlemin iptali istemiyle açtığı dava sonucunda ise, … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; süreç içerisinde yargı kararları doğrultusunda üçüncü bir değerlendirme yapıldığı, bu değerlendirme sonucunda davacının 81 puan ile başarısızlar arasında yer aldığı ve belirlenen kontenjan içerisine giremediği belirtilerek davanın reddine karar verilmiş, anılan kararın davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine de, Danıştay Onikinci Dairesinin 28/11/2014 günlü, E:2013/161, K:2014/8091 sayılı kararıyla temyiz istemi reddedilerek söz konusu Mahkeme kararı onanarak kesinleşmiştir.
Dolayısıyla davacının, 2009 Yılı Komiser Yardımcılığı Kursu Yazılı Sınavında sonuç itibarıyla başarısız bulunması karşısında; 2009 yılı sınavı sonucuna dayalı olarak, bir yıl rütbe terfi süresinin geriye çekilmesi talebinin reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
II. 2010 Yılı Komiser Yardımcılığı Kursu Yazılı Sınavına dayalı talepler yönünden değerlendirme:
Uyuşmazlık konusu olayda; 2010 Yılı Komiser Yardımcılığı Kursu Yazılı Sınavında sorulan bir kısım soruların iptali talebiyle açılan davalarda yaptırılan bilirkişi raporlarıyla, bazı sorulan hatalı olduğunun tespitine bağlı olarak, … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararı ile, “Davalı idarelerce yargı kararının gereklerinin yerine getirilmesini teminen yeniden yapılan değerlendirme sonucuna göre davacının polisi ilgilendiren mevzuatla ilgili sorularda (37) puan; Türk Ceza Kanunu ve Ceza Muhakemeleri Kanunu ile ilgili sorularda (17) puan; Anayasa ve İdare Hukuku alanı ile ilgili sorularda (7) puan; İnsan Hakları alanı ile ilgili sorularda (9) puan; Atatürk İlke ve İnkılapları ilgili sorularda (7) puan; Genel Kültür alanı ile ilgili sorularda (8) puan alarak toplamda (85) puan almak suretiyle oluşturulan asil listenin (980.) sırasında, 28/03/2010 tarihinde yapılan “komiser yardımcılığı kursu” yazılı sınavı sonuçlarına göre atama yapılması planlanan (1.000) kişilik kontenjan içinde yer aldığı görülmektedir.” tespitine yer verilerek, davacının söz konusu sınavda başarısız sayılmasına ilişkin işlemin iptaline karar verildiği (anılan karar Danıştay Onikinci Dairesinin 08/10/2012 günlü, E:2011/7849, K:2012/5958 sayılı kararıyla onanarak kesinleşmiştir.) dikkate alındığında; kursa geç katılmasında davacıya atfedilebilecek her hangi bir kusurun söz konusu olmadığı, bilakis davalı idarenin sınavda hatalı soru sorması nedeniyle davacının 2010-2011 dönemi komiser yardımcılığı kursuna katılamadığı, bir yıl gecikmeli olarak 2011-2012 dönemi komiser yardımcılığı kursuna alındığı ve komiser yardımcısı olarak atamasının 12/07/2012 tarihinde yapıldığı görülmektedir.
Bu durumda; 2010-2011 döneminde yapılan komiser yardımcılığı kursuna idarenin sınavda hatalı soru sormasından dolayı katılamayan ve polislik mesleği gibi hiyerarşinin asıl olduğu bir meslekte bir yıl gecikmeli olarak kendi kusuru olmaksızın 12/07/2012 tarihinde komiser yardımcılığına atanan davacının, rütbe kıdem tarihinin 2010-2011 yılı komiser yardımcılığı kursunu tamamlayanlarla eşitlenmesi gerekirken aksi yönde tesis edilen işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Nitekim, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 01/11/2017 günlü, E:2016/2407, K:2017/3344 sayılı kararı da bu yöndedir.