Danıştay 2. Daire, Esas No: 2021/2496, Karar No: 2021/425

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
2- … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığında başkomiser olarak görev yapan davacının, Ankara Emniyet Müdürlüğü emrine atanmasına ilişkin … günlü, … sayılı Emniyet Genel Müdürlüğü işlemi ile Mamak …Polis Merkezi Amirliğine atanmasına dair 01/02/2014 günlü Ankara Valiliği işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti :
… İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; dava konusu işlemlerin hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davacının temyiz istemi üzerine anılan karar, Danıştay Onaltıncı Dairesinin 04/09/2015 günlü, E:2015/17454, K:2015/4848 sayılı kararıyla; başkomiser olan davacının, Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığında görev yapmakta iken, Ankara Emniyet Müdürlüğü emrine atanmasına ilişkin 24/01/2014 günlü Emniyet Genel Müdürlüğü işlemi ile Mamak … Polis Merkezi Amirliğine atanmasına ilişkin 01/02/2014 günlü Ankara Valiliği işlemi arasında, 2577 sayılı Kanun’un 5. maddesinde aranan biçimde bağlılık ya da ilişki bulunduğu kabul edilse bile, Emniyet Genel Müdürlüğünün tesis ettiği atama işleminden kaynaklanan uyuşmazlık temyiz incelemesine tabi iken, görev ve unvan değişikliği içermeyen il içi naklen atama işleminden kaynaklanan uyuşmazlık itiraz incelemesine tabi olduğundan, her iki işleme karşı bir dilekçe ile dava açılmasının hukuken olanaklı olmadığı, Mahkemece dava dilekçesinin reddine karar verilmesi gerekirken işin esası incelenerek karar verilmesinde yasal isabet bulunmadığı gerekçesiyle bozulmuştur.
… İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; davacının Ankara ili, Mamak İlçe Emniyet Müdürlüğü, … Polis Merkezi Amirliğine atanmasına ilişkin işlemin Emniyet Genel Müdürlüğü emrindeki görevinden alınmasının sonucu olduğu, başka bir ifade ile Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından dava konusu işlem tesis edilmemiş olsa idi Ankara Valiliği tarafından da herhangi bir işlem tesis edilmemiş olacağı, bu nedenle söz konusu işlemler arasında “sebep – sonuç ilişkisi” bulunduğu, öte yandan dava konusu iki işleme karşı başvurulacak kanun yolunun (temyiz-itiraz) farklı olmasının işlemlerin hukuki denetiminin ayrı ayrı yapılması sonucunu doğurmayacağı, aksi yöndeki kabulün ise 2577 sayılı Kanunda öngörülen bağlantı müessesine ilişkin hükümlere aykırılık teşkil edeceği, her iki işleme karşı açılan davada bağlantı bulunduğundan, dava dilekçesinde 2577 sayılı Yasa’nın 5. maddesine aykırılık görülmediği gerekçesiyle bozma kararına uyulmayarak, ilk kararında ısrar edilmiş ve başkomiser olan davacının Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığından Ankara Emniyet Müdürlüğü emrine atanmasına ilişkin … günlü, … sayılı işlem yönünden; davacının, kadro derecesi ve görev unvanı değişmeden yeni atandığı birimde de emniyet amiri olarak görevlendirildiği, idarelerin kamu hizmetinin gerekleri doğrultusunda personelin görev yerini değiştirme noktasında takdir yetkisine sahip olduğu, idarenin mevzuat uyarınca sahip olduğu takdir yetkisini kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı kullandığına dair herhangi bir bilgi belge bulunmadığı, yargı kararı ile idarenin takdir yetkisini kaldıracak şekilde hüküm verilemeyeceği yönündeki Anayasal kural da dikkate alındığında, kamu yararına ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığı; davacının Mamak … Polis Merkezi Amirliğine atanmasına ilişkin 01/02/2014 günlü işlem yönünden ise; naklen atama işleminin Vali adına İl Emniyet Müdürü tarafından tesis edildiği, 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu’nunda il memurlarının görev yerlerinin değiştirilmesi konusunda valilere verilen yetkinin devrinin mümkün olmadığına dair bir düzenleme bulunmadığı, dosyaya sunulan … günlü, … sayılı Yetki Devri ile Valilik Makamınca Emniyet Müdürlüğü emrinde görevli tüm personelin il içerisindeki geçici ve sürekli yer değişikliklerinin İl Emniyet Müdürü tarafından kullanılması yönünde yetkinin devredildiği anlaşıldığından, Vali yerine İl Emniyet Müdürü onayı ile tesis edilen Mamak İlçe Emniyet Müdürlüğüne naklen atama işleminde yetki ve amaç yönünden de hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine hükmedilmiştir.
Davacının temyiz istemi üzerine, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca verilen 26/06/2018 günlü, E:2016/3452, K:2018/3475 sayılı kararla, Mahkeme kararının ısrara ilişkin kısmının onanmasına, işin esası hakkında inceleme yapılarak karar verilmek üzere dosyanın Dairesine gönderilmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, 5442 sayılı Yasaya aykırı şekilde Vali onayı alınmaksızın tesis edilen işlemin hukuka uygun olmadığı, hakkında açılmış adli veya idari soruşturmanın, herhangi bir olumsuz tutum ve davranışının bulunmadığı, somut bilgi ve belgeye dayanmadan idarenin takdir yetkisinden bahisle tesis edilen Emniyet Genel Müdürlüğü işleminin de hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek, temyize konu İdare Mahkemesi kararının bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN (DAVALILARIN) CEVABI : Davacının temyiz isteminin reddi gerektiği ileri sürülmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : İdare Mahkemesi kararının, Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığında görev yapan davacının, Ankara Emniyet Müdürlüğü emrine atanmasına dair 24/01/2014 günlü işlem açısından onanması, Ankara Emniyet Müdürlüğü emrinden alınarak Mamak … Polis Merkezi Amirliğine atanmasına dair 01/02/2014 günlü Ankara Valiliği işlemi açısından ise bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Danıştay Beşinci Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulu’nun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararı uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Temyize konu kararın Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığında başkomiser olarak görev yapan davacının, Ankara Emniyet Müdürlüğü emrine atanmasına dair 24/01/2014 günlü işlem yönünden davanın reddine ilişkin kısmına yönelik yapılan incelemede;
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkün olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Temyize konu kararın davacının Mamak … Polis Merkezi Amirliğine atanmasına ilişkin 01/02/2014 günlü Ankara Valiliği işlemi yönünden davanın reddine ilişkin kısmına yönelik yapılan incelemede;
5442 sayılı İl İdaresi Kanunu’nun 8. maddesinde, “Yetiştirme ve ikmal kaynakları Bakanlıklar veya tüzel kişiliği haiz genel müdürlüklere bağlı olup il genel teşkilatı içinde birden fazla istihdam yerleri bulunan meslek, fen ve uzmanlık kadrolarına dahil görevlerden
A) İlçe idare şube başkanı sıfatını haiz olanlarla il merkezinde Devlet gelir, giderlerinin ve mallarının tahakkuk, tahsil, ödeme ve idaresiyle ilgili ikinci derecedeki müdürler, şube şefleri ve kontrol memurları, nakit muhasipleriyle, lise, orta ve o derecelerdeki okul müdür ve öğretmenleri, hastaneler mütehassıs hekimleri, Bakanlıklar veya tüzel kişiliği haiz genel müdürlükler tarafından tayin edilirler.
B) Bunun dışında kalan bütün memurlar Bakanlıklar veya tüzel kişiliği haiz genel müdürlükler tarafından valilik emrine tayin edilerek il idare şube başkanının inhası üzerine valiler tarafından istihdam yerleri tesbit olunur;
C) Yukardaki fıkralarda yazılı bütün memurların lüzumu halinde il içinde nakil ve tahvilleri mensup olduğu il idare şube başkanlarının inhası üzerine valiler tarafından icra edilmekle beraber mensup oldukları Bakanlıklar veya genel müdürlüklere sebepleriyle bildirilir.” hükmüne; 11. maddesinin (Ç) bendinde; “Jandarma, polis, gümrük muhafaza ve diğer özel kolluk kuvvetlerinin bütün ast ve üstlerinin il içine munhasır olmak üzere geçici veya sürekli olarak vali tarafından yerleri değiştirilebilir ve bundan hemen İçişleri, Gümrük ve Tekel Bakanlıklarına bilgi verir.” hükmüne; aynı Kanun’un 5. maddesinde ise; illerde valilerin tayin ve tespit ettiği işlerde yardımcılığını ve valinin bulunmadığı zamanlarda vekilliğini yapmak üzere vali muavinlerinin bulunacağı hükmüne yer verilmiştir.
Yetki kurallarının, dar ve özel anlamda kamu düzenine ilişkin hükümlerden olduğu, idari işlemlerin en önemli unsurları arasında yer aldığı, yetki unsurundaki sakatlıkların sonradan verilecek onay ya da izinle giderilemeyeceği, bu nedenle idarenin yetki kurallarına sıkı bir şekilde uymak zorunda bulunduğu ve yetki kurallarının dar yorum ve uygulama yöntemlerine bağlı tutulması gerektiği idare hukukunun bilinen ilkelerindendir.
Dar anlamda yetki unsuru denilen karar alma yeteneği; konu, yer ve zaman itibariyle, Anayasa ve yasalarla, belli organ, makam ve kamu görevlilerine tanınmış bir güçtür. Yetki devrinin hukuken geçerli olabilmesi, böyle bir yetkinin daha önce kanunda açıkça öngörülmüş bulunmasına bağlıdır. Ancak, kamu hukukunda yetkiler; ait olduğu organ, makam ve görevlilere bizzat kullanılmak üzere verildiğinden, yetki devri istisnai durumlarda söz konusudur.
Yukarıda anılan hükümler karşısında; Valiye tanınan il içi atama yetkisinin İl Emniyet Müdürü tarafından kullanılamayacağı açıktır.
Bu durumda, 5442 sayılı Kanun’un 8. maddesi ile, Valiye tanınan il içi atama yetkisinin İl Emniyet Müdürü tarafından kullanılmış olması nedeniyle, dava konusu Ankara Valiliği işleminde yetki yönünden hukuka uyarlık görülmemiştir.