Danıştay 12. Daire, Esas No: 2020/396, Karar No: 2021/1341

DAVACI : … Sendikası
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU : Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğüne bağlı sanat kurumlarında, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun Ek Geçici 16. maddesi uyarınca sözleşmeli olarak görev yapan personelden, 2011 yılı Haziran ve Aralık aylarında ödenecek teşvik ikramiyesinden yararlandırılacak olanların belirlenmesi için Kurumların Sanat Kurulları ve yetkili organlarınca uygulanacak olan “Sanatsal Performansı Değerlendirme Kriterlerinin” ve “Teşvik İkramiyesi” konulu 17/05/2011 tarihli Kültür ve Turizm Bakanı Olurunun iptaline karar verilmesi istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI : Bakanlar Kurulu Kararında “verilir” ibaresi yer aldığı halde “dava konusu kriterlerde “verilebilir” ibaresine yer verilmek suretiyle keyfiliğe yol açıldığı, Bakanlar Kurulu Kararında Bakana kıstas belirleme yetkisi tanınmadığı, bu işlemlerin ekinde yer alan Sanatsal Performans Değerlendirme Cetvelinin kendi içinde açık çelişki ve karmaşıklıklar bulunduğu ileri sürülmüştür.

DAVALININ SAVUNMASI : Olağanüstü gayret ve çalışmaları olanların tespiti konusunda Bakana yetki verildiği, değerlendirme kriterleri belirlenirken; provalar, periyodik konser ve turne etkinliklerine katılım oranı, sanatçının bireysel ve toplu sanatsal faaliyetleri ile örnek olma kabiliyetinin göz önüne alındığı, diğer sanat kurumları ile farklı kriterler belirlenmesinin sebebinin, kurumların sanat icra biçimlerinin farklı olmasından kaynaklandığı, kitap, makale ve CD yayını yapanlara ayrıcalık tanınmadığı, hizmet sözleşmesinde izin almak suretiyle bu tür yayınların yapılabileceğinin yazılı olduğu, tesis edilen işlemin teşvik ikramiyesi uygulamasının amacına uygun olduğu ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca verilen bozma kararına uyularak, dava konusu Sanatsal Performans Değerlendirme Cetvelinin “Değerlendirmeye Alınmayacaklar” başlığı altındaki 4. maddesinde yer alan “.. 30 günden fazla rapor alanlar” ile “Disiplin hükümlerince uyarı cezası dahil disiplin cezası alanlar” ibarelerinin iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Davacı Sendika tarafından, Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğüne bağlı sanat kurumlarında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun Ek Geçici 16. maddesi uyarınca sözleşmeli olarak görev yapan personelden, 2011 yılı Haziran ve Aralık aylarında ödenecek teşvik ikramiyesinden yararlandırılacak olanların belirlenmesi için Kurumların Sanat Kurulları ve yetkili organlarınca uygulanacak olan “Sanatsal Performansı Değerlendirme Kriterlerinin” ve “teşvik ikramiyesi konulu” 17/05/2011 tarihli Kültür ve Turizm Bakanı Olurunun iptali istemiyle açılan davada; Danıştay Onbirinci (Kapatılan) Dairesince verilen ve davanın reddine ilişkin karar, davacı Sendikaca temyiz edilmiş, yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, kısmen onanmış, kısmen bozulmuştur.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesine göre Danıştay’ın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davalarda, temyiz incelemesi sonucu bozulan kararlar üzerine, Danıştay İdari ve Vergi Dava Daireleri Kurullarının kararlarına uyulması zorunludur.
Açıklanan nedenle, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu kararına uyularak, bozma kararı doğrultusunda karar verilmesi, yukarıda anılan Yasa hükmü gereği olduğundan, anılan Kurul kararında belirtilen gerekçe doğrultusunda karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Danıştay Onbirinci Dairesinin davanın reddine ilişkin 11/11/2014 tarih ve E:2011/5458, K:2014/6733 sayılı kararının, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 01/02/2018 tarih ve E:2015/3004, K:2018/185 sayılı kararıyla, Sanatsal Performans Değerlendirme Cetvelinin “Değerlendirmeye Alınmayacaklar” başlığı altındaki 4. maddesinde yer alan “.. 30 günden fazla rapor alanlar” ile “Disiplin hükümlerince uyarı cezası dahil disiplin cezası alanlar” ibareleri yönünden bozulması, dava konusu düzenlemenin kalan kısımları yönünden ise onanması; davalı idarenin kararın düzeltilmesi isteminin de 11/11/2019 tarih ve E:2018/3709, K:2019/5385 sayılı kararıyla reddedilmesi üzerine; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen, 3622 sayılı Kanunla değişik 49. maddesinin dördüncü fıkrasıyla, Danıştayın bozma kararlarına karşı mahkemelere “bozmaya uymayarak eski kararında ısrar edebilme” yetkisi tanındığı halde, aynı maddenin altıncı fıkrasında yer verilen “Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde de bu maddenin 4 üncü fıkrası hariç diğer fıkraları kıyasen uygulanır” yolundaki düzenlemeyle, Danıştay’da ilk derece mahkemesi olarak bakılan davalarda, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca verilen bozma kararlarına karşı, Danıştay dava dairelerine eski kararlarında ısrar edebilme yetkisinin tanınmaması ve söz konusu bozma kararlarına uyulmasının zorunlu olması nedeniyle, bozma kararına uyularak, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Dava, Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğüne bağlı sanat kurumlarında, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun Ek Geçici 16. maddesi uyarınca sözleşmeli olarak görev yapan personelden, 2011 yılı Haziran ve Aralık aylarında ödenecek teşvik ikramiyesinden yararlandırılacak olanların belirlenmesi için Kurumların Sanat Kurulları ve yetkili organlarınca uygulanacak olan “Sanatsal Performansı Değerlendirme Kriterlerinin” ve “Teşvik İkramiyesi” konulu 17/05/2011 tarihli Kültür ve Turizm Bakanı Olurunun iptaline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
Danıştay Onbirinci Dairesinin 11/11/2014 tarih ve E:2011/5458, K:2014/6733 sayılı kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.
Anılan kararın davacı tarafından temyiz edilmesi sonucunda, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 01/02/2018 tarih ve E:2015/3004, K:2018/185 sayılı kararıyla; dava konusu Sanatsal Performans Değerlendirme Cetvelinin “Değerlendirmeye Alınmayacaklar” başlığı altındaki 4. maddesinde yer alan “.. 30 günden fazla rapor alanlar” ile “Disiplin hükümlerince uyarı cezası dahil disiplin cezası alanlar” ibareleri yönünden bozulması, dava konusu düzenlemenin kalan kısımları yönünden ise daire kararının onanmasına karar verilmiş olup, davalı idarenin karar düzeltme talebi 11/11/2019 tarih ve E:2018/3709, K:2019/5385 sayılı karar ile reddedilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :
İLGİLİ MEVZUAT:
07/05/1987 tarih ve 87/11782 sayılı Devlet Sanatçıları ve Sanatçıların Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmalarına Dair Esasların 27/07/1993 tarih ve 1993/4664 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile değişik 9. maddesinin ikinci fıkrasında; “Sözleşmeli olarak çalışanlara, çalıştıkları günlerle orantılı olarak (hastalık ve senelik izin süreleri dahil) Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarında ödenmek üzere mali yıl içinde dört aylık ücret ikramiye olarak verilir. Ayrıca, olağanüstü gayret ve çalışmaları sonucunda emsallerine göre başarılı görev yaptıkları tespit edilenlere ilgili Bakanın teklifi ve Başbakanlık onayı ile iki aylığa kadar (iki aylık dahil) ücret teşvik ikramiyesi olarak verilebilir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’ne bağlı sanat kurumlarında, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun Ek Geçici 16. maddesi uyarınca sözleşmeli olarak görev yapan personelden; 2011 yılı Haziran ve Aralık aylarında ödenecek teşvik ikramiyesinden yararlandırılacak olanların belirlenmesi için Kurumların Sanat Kurulları ve yetkili organlarınca doldurulacak olan “Sanatsal Performans Değerlendirme Cetveli” ve bu cetvel doldurulurken göz önüne alınacak hususların belirlendiği “Sanatsal Performansı Değerlendirme Kriterleri” Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğünce hazırlanmış ve 17/05/2011 tarihli Bakan Olur’u alınmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinde belirtildiği üzere; teşvik ikramiyesi olağan ve mutlak bir şekilde düzenli olarak yapılan bir ödeme olmayıp, olağanüstü gayret ve çalışmaları sonucunda emsallerine nazaran başarılı olan kişilere yapılan bir ödemedir. Dolayısıyla, teşvik ikramiyesinden yararlanacak sanatçıların belirlenmesinde kullanılan ölçütlerin de nesnel olması gereklidir.
Dava konusu “Sanatçı Performası Değerlendirme Kriterleri” incelendiği zaman; teşvik ikramiyesi açısından sanatçının değerlendirmeye alınması için (istifaları hariç) kurumunca gerçekleştirilen konser ve etkinliklerin %60’ına katılmasının öngörüldüğü, konserlerin %60’ından az, %40’ından fazlasına katılanların değerlendirme koşullarının ayrıca belirtildiği, sanatçının herhangi bir nedenden dolayı raporlu, izinli veya görevli-izinli olması halinde değerlendirme dışı tutulacağı, Sanatsal Performans Değerlendirme Cetvelinde ise, 30 günden fazla rapor alanlar ile uyarma cezası dahil disiplin cezası alanların değerlendirmeye alınmayacağı kuralının getirildiği görülmüştür.
Sanatsal Performansı Değerlendirme Cetvelinin “Değerlendirmeye Alınmayacaklar” kısmında yer alan “Disiplin hükümlerince uyarı cezası dahil disiplin cezası alanlar” ibaresiyle ilgili olarak, disiplin cezasına dayanak alınan eylemin niteliği ve ağırlığı, bu eylemin etkin ve verimli çalışma ölçütünü ortadan kaldırıcı nitelikte olup olmadığı, ilgilinin doğrudan performansına ilişkin bir olumsuzluğu içerip içermediği hususlarında bir değerlendirme yapılmadığı, salt disiplin cezası alınmış olmasının teşvik ikramiyesinden yararlanmama nedeni olarak görüldüğü anlaşılmıştır.
Sanatsal Performansı Değerlendirme Cetvelinin “Değerlendirmeye Alınmayacaklar” başlığı altındaki “30 günden fazla rapor alanlar” ibaresine gelince; sağlık izinlerinin, özlük hakları kapsamında bulunması ve öngörülebilir ve kontrol edilebilir bir durum olmaması nedeniyle, kamu performans yönetiminde verimliliğin artırılmasını sağlamak için performans yöntemi aracı olarak kullanılamayacağı, dolayısıyla, uyuşmazlığa özgü olarak da teşvik ikramiyesi verileceklerin tespitinde değerlendirme unsuru olamayacağı sonucuna varıldığından; sağlık izni kullananlar yönünden, işin niteliğine göre değerlendirmeye esas alınabilecek yeterli hizmetin bulunması halinde, bu hizmetin değerlendirilmesinin gerekeceği de açıktır. Ayrıca, anılan başlık altındaki 3. maddede, 4 ay süre ile bilfiil görev yapmayanların değerlendirmeye alınmayacağı yönünde temel kural belirlendiğinden, “30 günden fazla raporlu olanlar” ibaresinin temel kural ile uyumlu olmadığı ve temel kuralı kısıtlayıcı bir düzenleme olduğu sonucuna varılmıştır.
Bu durumda; “Disiplin hükümlerince uyarı cezası dahil disiplin cezası alanlar” ve “30 günden fazla raporlu olanlar” ibarelerinin içerik açısından hukuka uygun olmadığı anlaşılmakla beraber sözkonusu ibareler yüzünden değerlendirme dışı bırakılan sanatçıların bir dönem boyunca mı ya da iki dönem boyunca mı değerlendirme dışı bırakıldığına ilişkin de bir açıklamanın yer almadığı, uygulama açısından bir belirsizliğin sözkonusu olabileceği, bu açıdan da anılan iki ibare açısından hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.