Danıştay 12. Daire, Esas No: 2018/9716, Karar No: 2021/779

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE BULUNAN (DAVALI): … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…., K:… sayılı kararın bozulmasına ilişkin Danıştay Onikinci Dairesinin 22/05/2018 tarih ve E:2016/7457, K:2018/2247 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Dava; TCDD … Bölge Müdürlüğünde Yol Bakım ve Onarım Şefi olarak görev yapan davacının, TCDD Personel Yönetmeliği’nin 102/h maddesi uyarınca memuriyetten çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı Yüksek Disiplin Kurulu kararının iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince; davacı hakkında düzenlenen soruşturma raporu kapsamında alınan ifadeler, rapor eki bilgi ve belgeler ile … Ağır Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının incelenmesi sonucunda; davacının, sorumluluğunda bulunan hurda malzemeleri, yetkisi olmadığı halde, mevzuata aykırı ve davalı idareyi zarara uğratacak şekilde, menfaat temin etme amacına yönelik olarak piyasadaki hurdacıya sattığının anlaşıldığı, sübut bulan fiili karşılığında TCDD Personel Yönetmeliği’nin 102/h maddesi uyarınca memuriyetten çıkarma cezası ile cezalandırılması yönünde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onikinci Dairesince; TCDD … Bölge Müdürlüğünde Yol Bakım ve Onarım Şefi olarak görev yapan davacının, 12/08/2017 tarih ve 30152 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, TCDD Personel Yönetmeliğinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılan TCDD Personel Yönetmeliği uyarınca cezalandırıldığı, TCDD personelinin disiplin suçları ve cezalarının kanunla düzenlenmesi öngörülen hususlar arasında yer almasına karşın, söz konusu Yönetmeliğin 399 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve değişiklikleri hükümlerine dayanılarak hazırlandığı ve bu haliyle TCDD Personel Yönetmeliğinde düzenlenen disiplin cezalarının, Anayasa’nın 38. maddesinde düzenlenen “suçta ve cezada kanunilik” ilkesine ve Anayasa’nın 128. maddesinin ikinci fıkrasında hükme bağlanan “kanuni düzenleme” ilkesine aykırılık oluşturduğu, üst hukuk normu olan kanun hükmü aşılarak hazırlanan TCDD Personel Yönetmeliği’ne dayanılarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle, temyize konu karar hukuk ve usule aykırı bulunmuş ve kararın bozulmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE BULUNANIN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; TCDD Personel Yönetmeliği ile kanunun sınırları genişletilerek yeni bir suç ve ceza ihdas edilmediği, kanunda tanımlanan suçların karşılığı olarak kanunda düzenlenen cezanın verildiği, anılan Yönetmeliğin 399 sayılı KHK ve 657 sayılı Kanunun amir hükümlerine uygun olarak hazırlandığı, kanunilik ilkesinin ihlal edildiğinden söz etmenin olanaksız olduğu, davacıya isnat edilen fiillin sübuta erdiği ileri sürülerek, Danıştay Onikinci Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü ile, İdare Mahkemesince verilen kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun’un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Onikinci Dairesinin 22/05/2018 tarih ve E:2016/7457, K:2018/2247 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dosyanın incelenmesinden; TCDD … Bölge Müdürlüğünde Yol Bakım ve Onarım Şefi olarak görev yapan davacı ve Ş.Ö. isimli kurum personeli hakkında, kuruluşa ait hurda demirleri, kurumu zarara uğratacak şekilde, yetkili olmadıkları halde hurdacıya satarak, kamu kurum ve kuruluşları aleyhine dolandırıcılık suçunu işlediği iddiası ile ilgili Cumhuriyet Başsavcılığınca iddianame düzenlenmesi hususu ile ilgili yapılan disiplin soruşturması sonucunda, Bakanlar Kurulu kararı uyarınca, Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumuna satılması gereken hurda malzemeleri, yetkili olmadan, mevzuata aykırı bir şekilde, kurumu zarara uğratarak ve menfaat temin etmek amacıyla piyasadaki hurdacıya sattıklarının sübuta erdiğinden bahisle tesis edilen, davacının, TCDD Personel Yönetmeliği’nin 102/h maddesi uyarınca memuriyetten çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı Yüksek Disiplin Kurulu kararının iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
T.C Anayasası’nın 128. maddesinin ikinci fıkrasında, “Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir. Ancak, malî ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümleri saklıdır.” denilmek suretiyle memurlar ve diğer kamu görevlileri, özlük hakları bakımından yasal güvenceye kavuşturulmuştur.
Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin ve bu kapsamda yer alan TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğü personelinin statü haklarını doğrudan etkileyen disiplin işlemlerinin “diğer özlük işleri” kavramı kapsamına girdiğine kuşku bulunmamaktadır.
399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin “Disiplin Cezaları” başlıklı 44. maddesinde, ”Teşebbüs veya bağlı ortaklıklardaki hizmetlerin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacıyla sözleşmeli personelin görevleri ile ilgili kusurlu hareketleri, iş yerinde veya dışında teşebbüs ve bağlı ortaklıkla ilgili mevzuata aykırı davranışları nedeniyle kademe ilerlemesinin durdurulması hariç, verilmesi gereken disiplin cezaları ile disiplin cezası vermeye yetkili merciler ve disiplin kurulları hakkında bu Kanun Hükmünde Kararnamede hüküm bulunmayan hallerde teşebbüs veya bağlı ortaklık memurlarının tabi olduğu hükümler uygulanır. Ancak, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiiller için sözleşme ücretinden kesme cezası, aylıktan kesme cezası esaslarına göre uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir.
Anılan KHK’nın “Uygulamanın İzlenmesi” başlıklı 58. maddesinin ikinci fıkrasında ise, “Sözleşmeli personele ilişkin olarak bu Kanun Hükmünde Kararnamede hüküm bulunmayan hallerde, Devlet Personel Başkanlığının görüşü alınmak kaydıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.” kuralı yer almıştır.
22/06/1993 tarih ve 21615 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren TCDD Personel Yönetmeliği, 12/08/2017 tarih ve 30152 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan TCDD Personel Yönetmeliğinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılmıştır.
Mülga Yönetmeliğin “Amaç” başlıklı 1. maddesinde, “Bu Yönetmeliğin amacı, TCDD’de 657 sayılı Kanuna göre çalışan kadrolu personelin hak ve yükümlülükleri ile çalışma şartlarını düzenlemektedir.” hükmü yer almakta olup, “Memuriyetten Çıkarılma Cezasını Gerektiren Fiil ve Haller” başlıklı 102.maddesinin (h) bendinde, “Kuruluş mallarını, parasını, eşyasını veya taşınması veya korunması kuruluşa verilmiş eşyayı çalmak, zimmetine geçirmek” fiili memuriyetten çıkarma cezasını gerektiren fiil ve haller arasında sayılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
TCDD İşletmesi, bir iktisadi Devlet teşekkülü olup, işletme personelinin hizmete alınmaları, atamaları, yükselmeleri ve sair özlük haklarını düzenleyen 399 sayılı KHK’da; personelin disiplin suç ve cezaları ayrıntılı olarak belirlenmemiş, onun yerine KHK’ nın 44 ve 58. maddeleri ile bu konuda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na atıf yapılmıştır.
Bu durumda; davacının fiillerini, 657 sayılı Kanunun “Disiplin cezalarının çeşitleri ile ceza uygulanacak fiil ve haller” başlıklı 125. maddesi çerçevesinde değerlendirerek işlem tesis etmesi gereken davalı idarece, daha sonra yürürlükten kaldırılmış olan TCDD Personel Yönetmeliği’nin 102/h maddesi uyarınca tesis edilen dava konusu işlemde ve uyuşmazlığı anılan Yönetmelik hükmüne göre irdeleyerek davanın reddi yönünde hüküm kuran İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.