Danıştay 10. Daire, Esas No: 2016/2304, Karar No: 2020/6783

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Batman ili, … köyünde bulunan muhtelif parseller üzerinde 2006 yılında pamuk ekimi yaptığını belirten davacının, 2006 yılı pamuk destekleme priminin ödenmemesi üzerine Batman Tarım ve Orman İl Müdürlüğüne yaptığı başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali ile 15.312,00 TL pamuk destekleme priminin yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararıyla, Danıştay Onuncu Dairesi’nin 31/03/2015 tarih ve E:2011/8582, K:2015/1505 sayılı süre ret kararının bozulmasına ilişkin kararına uyularak; uydu görüntüleri ve sayısal kadastro verileri kullanılarak uzaktan algılama-coğrafi bilgi sistemleri yöntemi esas alınmak suretiyle davacının beyan ettiği taşınmaz üzerinde herhangi bir tarımsal faaliyette bulunulmadığının tespit edildiği gerekçesiyle işlem tesis edilmesine rağmen, … Sulh Hukuk Mahkemesi’nce yapılan keşif ve bilirkişi incelemesinde, tarımsal faaliyette bulunulmadığı belirtilen taşınmaz üzerinde tarımsal faaliyet yapıldığının belirtilmesi karşısında, davacının 2006 yılında tarımsal faaliyette bulunduğunu beyan ettiği arazide fiilen pamuk ekimi yaptığı, davacının fiilen pamuk ekimi yaptığı arazi için destekleme primi ödemesinden faydalandırılması gerekirken başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı, öte yandan, Anayasanın 125. maddesindeki idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğuna dair hüküm de dikkate alınarak, hukuka aykırılığı yargı kararıyla saptanan işlem nedeniyle yoksun kalınan 15.312,00 TL pamuk destekleme priminin başvuru tarihinden (12/03/2008) itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idarece davacıya ödenmesi gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, işlem nedeniyle ödenmeyen 15.312,00 TL pamuk destekleme priminin başvuru tarihinden (12/03/2008) itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idare tarafından davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI :Davalı idare tarafından, usul yönünden davanın süresinde açılmadığı, esas yönünden ise, uzaktan algılama sistemi ile yapılan tespitlerin maddi gerçeğe uygun olduğu, … Sulh Hukuk Mahkemesince yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporun bilimsel gerçekliğe aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI :Davacı tarafından temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Dava, Batman …Köyünde bulunan muhtelif parseller üzerinde 2006 yılında pamuk ekimi yaptığını belirten davacı tarafından, 2006 yılı pamuk destekleme priminin ödenmemesi üzerine Batman Tarım İl Müdürlüğüne yaptığı başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali ile 15.312.00 TL pamuk destekleme priminin yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
22/11/2006 tarih ve 26354 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2006 Yılı Ürünü Kütlü Pamuk, Yağlık Ayçiçeği, Soya Fasulyesi, Kanola, Dane Mısır, Aspir ve Zeytinyağı Üreticilerine Destekleme Primi Ödenmesine İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği’nin (Tebliğ No:2006/50) 4. maddesinde, alım satım işlemlerinin belirlenen usul ve esaslara uygun gerçekleşmesi koşuluyla; kütlü pamuk, yağlık ayçiçeği, soya fasulyesi, kanola, dane mısır, aspir ve zeytinyağı (ham rafinajlık veya naturel) üreticileri ile bu ürünlerin tohum üretici kuruluşları (Bakanlıkta kayıtlı) ile sözleşmeli üretim yapan üreticilerin de prim ödemelerinden yararlanacağı, üreticiler tarafından üretilen ve kamu kuruluşlarına yapılan kütlü pamuk teslimatları için bu tebliğin 6. maddesinde belirtilen belgelerin düzenlenmesi kaydıyla prim ödeneceği; 8. maddesinde, haksız yere yapılan destekleme ödemelerinin, ödeme tarihinden itibaren 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51. maddesine göre hesaplanacak gecikme zammı ile birlikte, anılan Kanun hükümlerine göre geri alınacağı, haksız ödemenin yapılmasında ödemeyi sağlayan, belge veya belgeleri düzenleyen, gerçek ve tüzel kişilerin geri alınacak tutarların tahsilinde müştereken sorumlu tutulacakları, destekleme primi ödemelerinden, idari hata sonucu düzenlenen belgeler ile yapılan ödemeler hariç haksız yere yararlandığı tespit edilen üreticilerin, 5 yıl süreyle hiçbir destekleme programından yararlandırılmayacakları belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava dosyasının incelenmesinden; davacı tarafından, Batman ili, …köyünde bulunan taşınmazlarında 2006 yılında kütlü pamuk üretimi yaptığı ve belgeleriyle birlikte pamuk destekleme priminden yararlanmak amacıyla Batman Tarım ve Orman İl Müdürlüğüne başvurulduğu, İl Müdürlüğü tarafından ise, uzaktan algılama sistemi ile 2006 yılında taşınmazlarında pamuk ekimi yaptığı hususunun tespit edilemediği gerekçesiyle davacıya prim ödemesi yapılmadığı, bunun üzerine … Sulh Hukuk Mahkemesinden, 2006 yılında taşınmazlarında pamuk üretimi yaptığı hususunun tespit edilmesininin talep edildiği, yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda … Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … tarih ve D.İş E: …, D.İş K: … sayılı kararı ile, davacının 2006 yılında taşınmazlarında bir parsel hariç pamuk üretimi yaptığı hususunun tespit edildiği, bu karar üzerine davacı vekilince 09/11/2007 tarihinde İl Müdürlüğü’ne başvurularak pamuk destekleme priminin ödenmesinin istenildiği, İl Müdürlüğü’nce … tarih ve … sayılı işlemle, uzaktan algılama sisteminin güvenilirliğinden bahsedilerek, … Sulh Hukuk Mahkemesince yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporuna yönelik itirazların ileri sürüldüğü, davacının talebinin reddedildiğine ilişkin bir ifadeye yer verilmediği, bu sırada Batman Prim Uygulama İl Komisyonunca … tarih ve … sayılı kararla, 2006 yılı için destekleme primi ödenecek çiftçilerle, ödenmeyecek çiftçilere ilişkin listelerin oluşturulduğu, idare tarafından ekim yapıldığı tespit edilen parsellere ilişkin olarak düzenlenen 13/12/2007 tarihli 2006 Yılı Kütlü Pamuk Tespit Çalışmaları Tamamlanan Üreticilere Ait 10. Listede davacının adının yer aldığı, anılan listeye göre davacıya 298,532 TL ödeme yapılacağının belirtildiği, … tarih ve … sayılı Prim Uygulama İl Komisyonu Kararına istinaden düzenlenen kesinti listesinde de davacının adının yer aldığı, anılan listeye göre davacı için kesilecek olan prim miktarının 15.013,4682 TL olduğu, davacı tarafından 12/3/2008 tarihli dilekçe ile İl Müdürlüğü’ne başvurularak ödemenin yapılıp yapılmayacağı konusunda yazılı cevap verilmesinin istenildiği, İl Müdürlüğü’nün … tarih ve … sayılı işlemi ile 2006 yılına ait uydu görüntüleri ve sayısal kadastro verileri kullanılarak uzaktan algılama-coğrafi bilgi sistemleri yöntemleri ile parsel bazında pamuk üretim alanlarının tespit edildiği, bu tespitler esas alınarak hak sahibi olanlara ödeme yapıldığı, hak sahibi olmayan üreticilere herhangi bir ödeme yapılmayacağı şeklinde cevap verildiği, davacı tarafından bu işlemin iptali ile pamuk destekleme priminin ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda, davacı tarafından ekim yapıldığı iddia edilen …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … numaralı parsellere ilişkin olarak; davalı idarece, uzaktan algılama – coğrafi bilgi sistemi kullanılarak yapılan tespitte … ve … numaralı parsellere pamuk ekimi yapıldığı, ekim yapıldığı iddia edilen diğer parsellerde ise ekimin yapılmadığının tespit edildiği; … Sulh Hukuk Mahkemesi’nce D.İş E: …numaralı dosyada yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen 06/11/2007 tarihli raporda ise 2006 yılında …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … numaralı parsellere pamuk ekimi yapıldığı ancak … numaralı parselde yapılaşma olduğu, tarım yapıldığına dair bir ibarenin bulunmadığı kanaatine varıldığı görülmektedir.
Davalı idarenin 25/07/2008 tarihli savunma dilekçesi ile Dairemizde E:2016/3468 esas numarasıyla kayıtlı dava dosyasında yer alan … Sulh Hukuk Mahkemesi’nin D.İş E: … D.İş K: … sayılı kararı incelendiğinde; davacının …, …, … numaralı parsellere ilişkin olarak ilgili yıl için destekleme başvurusunun bulunmadığı, davalı idarece tespit çalışmalarının tamamlanması üzerine 13/12/2007 tarihli 2006 yılı Kütlü Pamuk Tespit Çalışmaları Tamamlanan Üreticilere Ait 10. Liste’de davacıya ödenecek prim tutarının 298,532 TL olarak belirlendiği, 14/12/2007 tarihli kesinti listesinde ise 15.013,4682 TL kesilecek prim tutarının hesaplandığı, … tarih ve … sayılı dava konusu edilen işlem ile İl Müdürlüğü’nün Yolağzı Köyü Muhtarlığı’na göndermiş olduğu … tarih ve … sayılı yazıda tespit çalışmalarını müteakip başvuru sahiplerine üretimleri oranında ödemelerin yapıldığının açıkça belirtilmiş olduğu görülmektedir.
Bu durumda, davacı tarafından ekim yapıldığı iddia edilen 12 adet parsele ilişkin olarak istenilen toplam 15.312,00 TL prim ödemesinden; davacıya ödendiği anlaşılan 298,532 TL’nin, bilirkişi raporunda ekim yapılmadığı tespit edilen … numaralı parsele isabet eden tutarın, davalı idare tarafından davacının prim ödemesi başvurusu olmadığı belirtilen … , … ve … numaralı parsellere isabet eden tutarın mahsup edilerek davacıya ödenmesine karar verilmesi gerekirken, Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek dava dilekçesinde talep edilen tutarın tamamı üzerinden hüküm kurulduğu anlaşıldığından İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.