Danıştay 10. Daire, Esas No: 2016/11580, Karar No: 2021/766

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …

VEKİLİ : Av. …

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, genel kadın olarak tescil edilmesi istemiyle yaptığı başvuru üzerine tesis edilen ve … tarih ve … sayılı yazı ile bildirilen, … tarih ve … sayılı Kastamonu Valiliği Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyon Başkanlığı kararının iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyonunun fuhuşla mücadele kapsamında öncelikle fuhuşun yayılmasını önleme, genel kadın olmak isteyenlerin namuslu bir hayata dönmesi için gerekli her türlü tedbirleri alma, bu tedbirlerden sonuç alınamazsa gerekli şartları taşımaları halinde fuhşu kendisine sanat edinmiş kadınların genel kadın olarak tesciline karar verme konusunda görevli olduğu açık olmakla beraber sürdürülmek istenen faaliyet toplum düzenini ve kamu sağlığı yanında çalışan kişilerin güvenliğini de yakından ilgilendirdiğinden Komisyonun bu görevini yerine getirirken yapılan faaliyetin bu özelliklerinin de dikkate alınması ve doğabilecek tüm sonuçlar etraflıca değerlendirilerek bir karar verilmesi gerektiği, Komisyon tarafından fuhuşu kendisine sanat edinmiş kadınların genel kadın olarak tesciline karar verilirken başvuru sahibi kadının gerekli şartları taşıyıp taşımadığı hususunun yanı sıra bu kadınların kan ve cinsel yolla geçen hastalıklarının olup olmadığının da göz önüne alınmasının toplum sağlığı açısından gerekli olduğu, bu hususun aynı zamanda Komisyonun Tüzükte belirtilen görevleri arasında yer aldığı, kan ve cinsel yolla bulaşacak hastalıklara ilişkin yapılan test sonuçlarından sonra ve sonuca göre davacının genel kadın olarak tescilinin değerlendirileceğine dair dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davacı tarafından; İdare Mahkemesince istemin esastan reddedildiği kabul edilerek istemin reddinin hukuka uygun olup olmadığının araştırılması gerekmekte iken İdarenin kesin cevabının beklenmesi gerektiği yönünde verilen kararın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 10. maddesinin 2. fıkrasının uygulanma olanağını bertaraf ettiği, dava açıldıktan sonra talebinin 29/05/2015 tarihli işlemle fuhşu kendisine meslek edindiğine dair komisyonda kanaat oluşmadığından bahisle reddedildiği, kendi rızası ile tescil talep etmesi ve tüm şartları taşımasına rağmen Kanunda şart olarak aranmayan bir sürecin beklenmesi gerektiğinin belirtilmesi ve oyalanmasının insan haklarına ve hukuka aykırı olduğu, İdare Mahkemesince fuhşu sanat edindiğine ilişkin delillerin dikkate alınmadığı ve bu hususta inceleme yapılmadığı, Tüzükte, işlemde belirtilen testlerin yapılmasına ilişkin bir düzenleme bulunmadığı, kısıtlama getiren düzenlemelerin ancak Kanun ve genel düzenleyici işlemlerle yapılabileceği, idarece Kanunda yeri olmayan bir kararla kişi hak ve özgürlüklerini kısıtlayıcı işlem yapılamayacağı, anılan sağlık kontrollerinin tescilden sonra da yapılabileceği, İdarece öngörülen altı aylık sürenin hiçbir zaman bitmeyeceği, zira başvurudan sonra da yani altı aylık süre içerisinde de cinsel ilişkiye girmeye devam ettiğinin göz ardı edildiği, bu nedenle dava konusu işlemin talebi sürüncemede bırakmayı amaçladığı, davalı idare tarafından ise; duruşmalı olarak görülen davada 1.500,00 TL vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekmekte iken lehlerine vekâlet ücretine hükmedilmemiş olmasının hukuka aykırı olduğu, kararın bu nedenle bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Taraflarca, temyiz istemlerinin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Genel Kadınlar ve Genelevlerin Tabi Olacakları Hükümler ve Fuhuş Yüzünden Bulaşan Zührevi Hastalıklarla Mücadele Tüzüğü’nün “Komisyon ve kurullar” başlıklı 1. maddesinde, “Fuhuşu murakabe etmek, fuhuş sebebiyle bulaşan zührevi hastalıkların yayılmasına ve bu yüzden amme nizamının bozulmasına mani olmak üzere biri “Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyonları” diğeri “Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyonlarına Yardım Kurulları” olmak üzere iki teşekkül kurulmuştur.”; “Komisyonun vazifesi” başlıklı 4. maddesinde, “Komisyonun vazifesi:
a) Fuhuş yüzünden bulaşan zührevi hastalıkların yayılmasını önlemek için gereken tedbirleri almak,
b) Zührevi hastalıkların ve fuhuşun zararlarını ve yayılmasını önlemeğe dair olan kanun ve tüzüklerin gereği gibi uygulanmasını sağlamak,
c) Teşkilatın hesaplarını denetlemek.
“; “Tesbit” başlıklı 20. maddesinde, “Mükerreren ve bir çok erkeklerle münasebette bulunması dolayısiyle bir kadının fuhşu sanat edindiğinden şüphe edilir ve hakkında gizli ve etraflıca yapılan inceleme ile elde edilen müspet delillerle kendisinin 15 inci maddede yazılı genel kadınlar vasıflarını haiz olduğu meydana çıkarılırsa, evvela bu kadını fuhşa sürükleyen sebepler komisyonca araştırılır ve kendisinin tekrar namuslu bir hayata dönmesini sağlıyacak tedbirler düşünülür. Bu tedbirlerin faide vermediği hallerde bu kadın hakkında 21 inci maddedeki şartlar varsa Genel Kadınlar hakkındaki hükümler, bu şartlar yoksa 23 üncü maddede yazılı sağlık tedbirlerine dair hükümler uygulanır.
Bir kadın hakkında bu hükümlerin uygulanması Komisyon kararına bağlıdır.”; “Tescil şartları” başlıklı 21. maddesinde ise, “Komisyonca bir kadının genel kadın olarak tesciline karar verilebilmesi için, aşağıdaki şartların bulunması lazımdır:
a) Fuhşu kendisine sanat edinmek veya 20 nci madde gereğince hakkında komisyonca karar verilmiş olmak,
b) 21 yaşını bitirmiş olmak,
c) Yabancı tabiiyetinde bulunmamak,
d) Tabiiyetsiz olmamak.” düzenlemeleri yer almaktadır.
Yukarıda metni aktarılan Tüzük kurallarına göre; fuhşu denetlemek, fuhuş sebebiyle bulaşan zührevi hastalıkların yayılmasına ve bu yüzden kamu düzeninin bozulmasına mani olmak Komisyon’un asli görevi olup, Komisyonca bir kadının genel kadın olarak tesciline karar verilmeden önce tekrar namuslu hayata dönmesini sağlayacak tedbirlerin düşünülüp uygulanacağı, tedbirlerin faydasız olması halinde 21. maddedeki şartları da taşıması halinde tescil edilebileceği açıktır.
Dava konusu … tarih ve … sayılı Kastamonu Valiliği Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyon Başkanlığı kararında, genel kadın olmak için müracaatta bulunan kişilerin ilk testlerinin negatif olduğu durumlarda, müracaattan önce riskli temasları olabileceğinden ve bahsi geçen hastalıkların inkübasyon periyotlarının göz önüne alınması gerektiğinden verdikleri ilk testten sonra altıncı ayda yapılan test sonuçlarına göre kesin sonuca ulaşılacağından kişi hakkında kararın bu sonuca göre verileceğine ilişkin … tarih ve … sayılı Komisyon kararı gereği ve Tüzüğün 20. maddesinde belirtilen tedbirlerin araştırılması ve hayata geçirilmesi için davacının başvuru dosyasının değerlendirmeye alındığı belirtilerek davacı hakkında Komisyonca yapılacak olan gerekli inceleme ve araştırmalar sonucunda genel kadın olarak çalışmak için ilk tescil talebi konusunda bir değerlendirme yapılmasına karar verilmiş, … tarih ve … sayılı yazı ile de davacı hakkında yapılacak olan gerekli inceleme ve araştırmalar sonucunda genel kadın olarak ilk tescili konusunda karar verileceği davacıya bildirilmiştir.
Dava konusu işlemin, komisyonun; fuhşu denetlemeye, fuhuş sebebiyle bulaşan zührevi hastalıkların yayılmasına ve bu yüzden kamu düzeninin bozulmasına mani olmaya, genel kadın olarak tescil talebinde bulunan kadınları fuhşa sürükleyen sebepleri araştırmaya ve başvurucunun tekrar namuslu bir hayata dönmesini sağlayacak tedbirleri düşünmeye yönelik görevlerini yerine getirmek amacıyla ve kamu yararı gözetilerek tesis edildiği sonucuna varıldığından, dava konusu işlemde bu yönüyle hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan; görülmekte olan davanın davalı idare tarafından vekil aracılığıyla takip edilmemiş olması ve davalı idare vekilinin … tarihli duruşmaya da katılmamış olması nedeniyle, temyize konu kararda davalı idare lehine vekalet ücretine hükmedilmemesinde isabetsizlik bulunmamaktadır.
Bu durumda; davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Tarafların temyiz istemlerinin reddine,
2. Davanın reddi yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 25/02/2021 tarihinde, davalı idarenin temyiz istemi yönünden oy birliğiyle, davacının temyiz istemi yönünden oy çokluğuyla karar verildi.

(X)-KARŞI OY :
Genel Kadınlar ve Genelevlerin Tabi Olacakları Hükümler ve Fuhuş Yüzünden Bulaşan Zührevi Hastalıklarla Mücadele Tüzüğü’nün 20. maddesi uyarınca, bir kadının genel kadın olarak tescil edilebilmesi için Komisyonca bu kadını fuhşa sürükleyen sebeplerin araştırılması ve kendisinin tekrar namuslu bir hayata dönmesini sağlayacak tedbirlerin düşünülmesi, bu tedbirlerin fayda sağlamadığı hallerde bu kadın hakkında 21. maddedeki şartlar varsa Genel Kadınlar hakkındaki hükümlerin uygulanması ve anılan maddenin yollamada bulunduğu 21. madde uyarınca da, Komisyonca bir kadının genel kadın olarak tesciline karar verilebilmesi için, kadının fuhşu kendisine sanat edinmek veya 20. madde gereğince hakkında Komisyonca karar verilmiş olmak, 21 yaşını bitirmiş olmak, yabancı tabiiyetinde bulunmamak ve tabiiyetsiz olmamak şartlarını taşıması gerekmektedir.
Genel Kadınlar ve Genelevlerin Tabi Olacakları Hükümler ve Fuhuş Yüzünden Bulaşan Zührevi Hastalıklarla Mücadele Tüzüğü’nde, Komisyonca 20. maddede belirtilen hususlar dışında araştırılması gereken başka bir hususa yer verilmediği gibi, başvuru sahibi kadın hakkında 21. maddede belirtilenlerden başka bir şarta sahip olması gerektiği yönünde bir düzenleme de bulunmamaktadır.
Öte yandan; anılan Tüzüğün 25. maddesi uyarınca, bütün genel kadınlar, izinli olsalar dahi, haftada iki defa kendilerini resmi tabibe muayene ettirmeye mecburdurlar.
Bu durumda; davalı idare tarafından, davacının başvurusu üzerine Tüzüğün 20. maddesinde belirtilen araştırma yapılarak ve gerekli tedbirler düşünülerek sonucuna göre karar verilmesi gerekmekte iken, ilk testten sonra altıncı ayda yapılan test sonuçlarına göre kesin sonuca ulaşılacağından kişi hakkında kararın bu sonuca göre verileceği yönünde mevzuatta yer almayan bir şarta dayanılarak ve Tüzüğün 25. maddesi göz ardı edilerek tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı ve iptali gerektiği sonucuna vardığımdan, temyize konu kararın bozulması gerektiği oyu ile Daire kararının bu kısmına katılmıyorum.