Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu, Esas No: 2021/1452, Karar No: 2021/3330

TEMYİZ EDENLER : 1- (DAVACI) : … Katı Atık Yönetimi ve Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLLERİ : Av. …, Av. …

2- (DAVALI) : … İli Yerel Yönetimler Katı Atık Bertaraf Tesisi Yapma ve İşletme Birliği (…)
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU :Danıştay Altıncı Dairesinin 04/11/2020 tarih ve E:2019/2549, K:2020/10408 sayılı kararının davalı idare tarafından esas yönünden davacı tarafından ise gerekçe yönünden bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı ile davalı idare arasında 23/12/2013 tarihinde imzalanan “… Katı Atık Toplama, Taşıma ile EKAY Ek Tesisleri Yapımı ve Tesislerin İşletilmesi İmtiyaz Sözleşmesi” uyarınca “Entegre Katı Atık Yönetim (EKAY) Ek Tesislerinin” yapımı ve işletilmesi, atıkların toplanması, taşınması, geçici depolanması, geri dönüşümü ve bertarafına dair iş kapsamında, anılan sözleşmenin eki idari şartnamenin 7.1.4.3. maddesi gereğince, 15/04/2018-31/05/2018 tarihleri arasındaki dönemde istenilen deneyim ve özelliklere sahip personel çalıştırılmadığından bahisle, anılan idari şartnamenin 9.2. maddesi uyarınca toplam 56.287,20 TL idari para cezası verilmesine ilişkin 29/06/2018 tarih ve 600 sayılı … İli Yerel Yönetimler Katı Atık Bertaraf Tesisleri Yapma ve İşletme Birliği (…) işlemi ile bu cezanın tahsili amacıyla düzenlenen …tarihli, …ve …sayılı tahakkuk fişlerinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Altıncı Dairesinin 04/11/2020 tarih ve E:2019/2549, K:2020/10408 sayılı kararıyla;
“… Katı Atık Toplama ile EKAY Ek Tesisleri Yapımı ve Tesislerin İşletilmesi İşi İçin İmtiyaz Hakkı Verilmesi İhalesine İlişkin İdari Şartname”nin 7.4.1.3. maddesi uyarınca ihaleye katılacak isteklilerin işin devamı süresinde bünyesinde anılan hükümde sayısı ve nitelikleri belirtilen teknik personeli bulundurmak zorunda olduğu ve bunu taahhüt etmeleri gerektiği, işin yerine getirilmesi için gerekli olan personelin iş başında bulunmaması halinde her aksama için idari şartnamenin 9.2. maddesinde belirlenen para cezalarının verileceği ve anılan maddede belirlenen günlük ceza miktarlarının her birinin imtiyaz sözleşmesinin yürürlüğe girdiği 24/12/2013 tarihini takip eden her yıl için yani, ilk olarak 2014 yılından başlamak üzere 2013 yılına ait ÜFE ve TÜFE oranları ortalaması esas alınarak ve her yıl bir önceki yılın ÜFE ve TÜFE oranlarının ortalamasına göre güncellenmesi gerektiği,
Uyuşmazlıkta; dava konusu işlem ile …tarih ve …sayılı … Meclisi Kararı ile güncellenen günlük ceza miktarlarının esas alınması suretiyle para cezalarının günlük; mühendis için 150 TL’nin güncellenmesi suretiyle 224,55 TL, eğitmen ve kalite yönetim sistem sorumlusu için 100 TL’nin güncellenmesi suretiyle 149,70 TL olarak hesaplandığı, ayrıca Dairelerinin E:2019/2555 sayılı dosyasının birlikte değerlendirilmesinden, davalının …tarih ve …sayılı işlemi ile davacıya verilen para cezasından elektrik mühendisinin 27/04/2018 tarihinde iş başı yaptığının anlaşıldığından bahisle elektrik mühendisi için Nisan, Mayıs, Haziran ve Temmuz 2018 ayları için uygulanan 96 günlük ceza miktarının düşüldüğü,
…tarih ve …sayılı … Meclisi Kararının iptali istemiyle davacı tarafından Dairelerinin E:…sayılı dosyasında açılan davada; 04/11/2020 tarih ve E:2019/2547, K:2020/10386 sayılı kararla dava konusu meclis kararının iptaline karar verildiği,
Davacı tarafından, personelin ifa imkansızlığı nedeniyle yapımı gerçekleşmeyen EKAY ek tesislerinde istihdam edilmesi gerektiği ve EKAY ek tesislerinin yapımına başlanmadığından söz konusu personeli bulundurma yükümlülüğü bulunmadığından bahisle para cezasının yerinde olmadığı iddia edilmiş ise de; anılan sözleşme uyarınca işin devamı süresince sayısı ve nitelikleri belirlenen teknik personelin çalıştırılmasının zorunlu olması ve sözleşmede “işin” EKAY ek tesislerinin kurulması, katı atıkların kaynağında ayrı toplanması, EKAY ve EKAY ek tesislerine ayrı taşınması, EKAY ve EKAY ek tesislerinde ayrılması; geri dönüşüme tabi tutulması, biyogazlaştırılması, kompostlaştırılması, enerji üretilmesi; ayırma ve işleme sonunda ortaya çıkan ve ekonomik bakımdan değer taşıyan atıkların piyasada değerlendirilmesi, diğer atıklarla karışık olarak gelen ömrünü tamamlamış lastiklerin ayrıştırılması, ilgili mevzuatta belirtilen sürelerde lisanslı firmalara teslim edilerek bertaraf ettirilmesi olarak tanımlanması ve davacı tarafından idari şartnamenin 7.4.1.3. maddesinde belirtilen personelin istihdam edileceğine dair taahhütname imzalandığı hususları dikkate alındığında davacının iddiasının yerinde görülmediği,
Yine, davacı tarafından, birlik müdürünün dava konusu işlemi yapmaya yetkili olmadığı, … Birlik Tüzüğüne göre cezai işlem uygulama yetkisinin birlik encümeninde olduğu iddia edilmiş ise de; … Tüzüğünde kanunlarda öngörülen cezaları vermeye birlik encümenin yetkili olduğu, birlik müdürünün birliğe ait hizmetleri başkan adına onun direktifi ve sorumluluğu altında yürüteceğinin düzenlendiği, anılan Tüzükte imtiyaz sözleşmesi kapsamında verilecek para cezalarına dair düzenleme bulunmadığı ve dava konusu para cezasının imtiyaz sözleşmesi kapsamında verilen para cezası olduğu dikkate alındığında davacının bu iddiasının da yerinde görülmediği,
Bu durumda; idari şartnamenin 7.1.4.3. maddesi gereğince istenilen deneyim ve özelliklere sahip personel çalıştırılmaması halinde idari şartnamenin 9.2.4 maddesi uyarınca para ceza verilebilmesi mümkün ise de; dava konusu işlemin dayanağı olan idari şartnamenin 9.2. maddesinde yer alan günlük ceza miktarlarının 2018 yılı için güncellenmesine dair …tarih ve …sayılı … Meclis Kararının, Dairelerinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararıyla iptaline karar verildiğinden ve …tarih ve …sayılı … işleminin incelenmesinden, elektrik mühendisi için fazla para cezası uygulandığı dikkate alındığında, …tarih ve …sayılı dava konusu işlemde ve bu cezanın tahsili amacıyla düzenlenen dava konusu tahakkuk fişlerinde hukuka uyarlık görülmediği,
Öte yandan; davaya konu aykırılık için davalı idare tarafından, yukarıda belirtilen şekilde usulüne uygun olarak yeniden para cezası verilebileceği gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davacı tarafından, ifa imkansızlığı sebebiyle sözleşme konusu işin bir kısmının davacının kusuru olmaksızın ifa edilemediği, ifa edilemeyen iş için istihdam etme taahhütnamesine göre teknik personel bulundurulmadığından bahisle para cezası uygulanmasının hukuka aykırı olduğu, sözleşme konusunun sadece atık toplanması ve bertarafından ibaret olmadığı, EKAY ek tesislerinin yapımı, tesislerin işletilmesi geri dönüşüm ve enerji üretimi gibi birçok kapsamlı işi kapsadığı, EKAY ek tesislerinin yapımına ilişkin kısmının ifa imkansızlığı ve davacının kusuru olmaksızın ifa edilemediği, tesislerin yapımı için Çevre ve Şehircilik Bakanlığından onay alınması gerektiği, atık miktarının ve kompozisyon verileri hatalı çıktığından tesislerin yapımı için Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca fizibilite onayı verilmediği, para cezasına konu personelin ifa imkansızlığı sebebiyle yapımına ve işletmesine hiç başlanmamış olan işlere ilişkin olduğu, bu personelin işe alınmasının hiç bir anlam ifade etmediği, idari şartnamenin 7.1.4.3. maddesi uyarınca işin devamı süresince söz konusu personelin bulundurulmasının zorunlu olduğu, tesislerin yapımına başlanılamadığından söz konusu personelin işe alınmadığı, EKAY ek tesislerinin yapımına hiç başlanmadığından söz konusu personeli bulundurma yükümlülüğünden söz edilemeyeceği, bu doğrultuda dava konusu işlem esastan da haksız olduğundan temyize konu kararda salt tarife gerekçesi ile idari işlemin iptaline karar verilmesinin isabetli olmadığı, davanın tüm gerekçeler doğrultusunda konu cezanın bir daha uygulanamayacak şekilde kabulünün gerekli olduğu, bu gerekçeler ile temyiz olunan kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalı idare tarafından, miktarın doğru hesaplandığı, dava konusu İmtiyaz Sözleşmesi ile bağlı şartnamelerinde belirtilen ceza tutarlarının Meclis kararı ile güncelleneceğine dair bir hüküm bulunmadığı hususları göz önünde bulundurularak; idari şartnamenin 9.2. maddesinde yer alan günlük ceza miktarlarının 2018 yılı için güncellenmesine dair …tarih ve …sayılı … meclis kararının Danıştay Altıncı Dairesinin 04/11/2020 tarih ve E: 2019/2547, K:2020/10386 sayılı kararıyla iptaline karar verildiği hususu birlikte değerlendirildiğinde anılan ceza miktar ve tutarlarının Sözleşme hükümlerine göre usulüne uygun şekilde uygulanmasına engel teşkil edecek bir durum olmadığının aşikar olduğu, ayrıca miktarın doğru hesaplandığının kabul edilmemesi halinde; dava konusu para cezasının hukuka aykırı olan kısmının belirlenmesi durumunda dava konusu işlemin kısmen iptaline karar verilmesinin idari yargı denetimi yetkisinin aşılarak idari eylem ve işlem niteliğinde yargı kararı verilmesi sonucunu doğurmayacağından toplam para cezasının tamamının iptalinin gerekmediği; dava konusu para cezasının kısmen iptaline karar verilebileceği, öte yandan kararda elektrik mühendisi için hesaplanan cezanın fazla olduğu hususu ile ilgili uygulanan ceza tutarının 29/08/2018 tarihli rapordan ve 03/09/2018 tarihli tahakkuk fişinden anlaşılacağı üzere tahakkuk etmesi gereken borç tutarından düşüldüğü görüldüğünden, elektrik mühendisi çalıştırılmadığı gerekçesi ile işlemin iptal edilmesinin mükerrer iadeye sebep olacağı ileri sürülmektedir.

TARAFLARIN SAVUNMALARI : Davacı tarafından, temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek davalı idarenin temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuş, davalı idare tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …DÜŞÜNCESİ :Temyiz istemlerinin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan;
“a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması” sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçelerinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Öte yandan, Danıştay Altıncı Dairesinin 04/11/2020 tarih ve E:2019/2547, K:2020/10386 sayılı kararı Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 23/12/2021 tarih ve E:2021/1465, K:2021/3314 sayılı kararı ile kesin olarak onanmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Tarafların temyiz istemlerinin reddine,
2.Dava konusu işlemlerin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali yolundaki Danıştay Altıncı Dairesinin 04/11/2020 tarih ve E:2019/2549, K:2020/10408 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 23/12/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.