Danıştay 9. Daire, Esas No: 2018/3103, Karar No: 2021/3470

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Enerji Tur. Tem. Mad. İth. İhr. Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Başkanlığı-…

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Antalya Kamu Hastaneleri Birliği tarafından “Bilgi sistemlerinin network, donanım, yazılım, teknik bakım destek ve işletimi, hasta kabul ve bilgi işlem ile tıbbi sekreterlik hizmetlerinin yürütülmesi” işine ilişkin olarak 2015 yılında yapılan ihale nedeniyle ödenen ihale karar damga vergisi, sözleşme damga vergisi ve hak edişlerden kesilen damga vergisinin yasal faizi ile birlikte iadesi istemiyle yapılan düzeltme şikayet başvurusunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali ve ödenen vergilerin yasal faiziyle iadesine istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…; K:… sayılı kararıyla; dosyaya sunulan vekaletname örneklerinden Av. …’ün gerek düzeltme gerekse şikayet başvurusunun yapıldığı tarih itibariyle şirket avukatı olduğu, savunma dilekçesinde idarece şikayete konu istemin kabul edilmediği göz önünde bulundurulduğunda davalı idarenin iradesinin talebin reddine ilişkin olduğu sonucuna ulaşıldığından dava konusu işlemin kesin ve yürütülebilir nitelikte olduğu kabul edilerek davalı idarenin usule ilişkin itirazı yerinde görülmeyerek işin esasına geçildiği, dava konusu ihalenin; “ihale yeterlilik şartlarını taşıyan yerli ve yabancı tüm isteklilere açık” uluslararası bir ihale olduğu, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun ek 2. maddesi ile verilen yetki aşılarak Genel Tebliğler ile döviz kazandırıcı faaliyetlere vergi istisnasının uygulanabilmesi için, ilgili kuruluşlarca, bu konuda düzenlenmiş bulunan vergi, resim ve harç istisnası belgesinin ibrazı şartının ve Kalkınma Bakanlığı’nca yayınlanan yatırım programında yer alma şartının aranmayacağı, davacı şirkete ihalesi yapılan iş uluslararası olup, döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında bulunduğundan damga vergisi alınmasının, “mevzuda hata” kapsamında bulunduğu sonucuna varıldığından, davacı şirkete ihale edilen işe ait ödenen damga vergisinin iadesi istemiyle düzeltme-şikayet yolu izlenerek yapılan başvurunun reddine dair işlemde hukuka uyarlık görülmediği, haksız yere alınan vergi nedeniyle yoksun kalınan tutarın, Danıştay’ın yerleşik hale gelen içtihatlarıyla kabul edilen ve bu husustaki genel hükümleri içeren 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine ilişkin Kanun’da öngörülen oranda faiz uygulanarak davacı şirkete iadesi gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Dava dilekçesinin davanın konusu bölümünde, davanın, Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Antalya Kamu Hastaneleri Birliği tarafından “Bilgi sistemlerinin network, donanım, yazılım, teknik bakım destek ve işletimi, hasta kabul ve bilgi işlem ile tıbbi sekreterlik hizmetlerinin yürütülmesi” işine ilişkin olarak yapılan ihale kapsamında ödenen ihale kararı damga vergisi, sözleşme damga vergisi ve hak edişler için kesilen damga vergisinin iadesine ilişkin 11/01/2016 tarihli düzeltme başvurusunun cevap verilmeyerek zımnen reddine karşı yapılan şikayet başvurusunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali ve aynı ihaleye ait sözleşme damga vergisi, ihale karar pulu ve hak ediş damga vergilerinin tamamının yasal faiziyle iadesi istemine ilişkin olduğunun belirtildiği, dilekçenin sonuç kısmında ise ekli tahakkuk fişleri ile damga vergisi ödeme dekontlarının iptali ile ödenen damga vergileri ile ihale karar pullarının yasal faizi ile iadesine karar verilmesinin istenildiği, dava konusu miktarın ve bu miktarın hangi vergilerden oluştuğunun belirtilmediği, dilekçe ekine sadece sözleşme damga vergisi ve ihale kararı damga vergisine ait alındı belgesinin eklendiği, dava konusu edilen hak edişler üzerinden kesilen damga vergisine ilişkin tahakkuk veya ödeme belgelerinin eklenmediği, Mahkeme kararında ise, ”ihale nedeniyle davacı kurumdan tahsil edilen damga vergisinin yasal faizi ile birlikte iadesi istemiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun davalı idarece reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle davanın açıldığının anlaşıldığı”ndan bahisle işlemin iptaline karar verildiği, davacının düzeltme şikayet konusu olan hak edişler üzerinden kesilen damga vergisine ilişkin talebinin netleştirilmediği, Mahkemenin, dava dilekçesi üzerinde 3. madde kapsamında incelemesini yaparak davanın konusunun açıkça ortaya konması bakımından iptali istenen işleme konu vergilerin miktarı, iadesi istenilen vergilere ilişkin tahakkuk, ödeme ve kesinti belgeleri hususlarının açıklığa kavuşturulmasının ve bunlara ilişkin belgelerin dilekçeye eklenmesinin verilecek dilekçe ret kararı ile davacıdan istenmesi, bir başka deyişle, dava konusunda duraksama yaratan dilekçenin reddine karar verilmesi gerekirken, anılan hususlar netleştirilmeksizin davanın, düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açıldığının kabulü suretiyle, esası hakkında verilen Mahkeme kararında hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına, kaldırma kararı gözetilerek yeniden karar verilmek üzere dava dosyasının Mahkemesine iadesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: İhalenin uluslararası ihale niteliğinde olduğu, uluslararası ihale kapsamında yapılan işlerin döviz kazandırıcı faaliyet olarak ve ihracat sayılan satışlar ve teslimler kapsamında değerlendirileceği ve döviz kazandırıcı faaliyet olarak kabul edileceği, istisna hükmünden yararlanmak için vergi, resim ve harç istisnası belgesinin ibrazı şartının getirilmesinin hukuka aykırı olduğu iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY: Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Antalya Kamu Hastaneleri Birliği tarafından “Bilgi sistemlerinin network, donanım, yazılım, teknik bakım destek ve işletimi, hasta kabul ve bilgi işlem ile tıbbi sekreterlik hizmetlerinin yürütülmesi” işine ilişkin olarak 2015 yılında yapılan ihale nedeniyle ödenen ihale karar damga vergisi, sözleşme damga vergisi ve hak edişlerden kesilen damga vergisinin yasal faizi ile birlikte iadesi istemiyle yapılan düzeltme şikayet başvurusunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali ve ödenen vergilerin yasal faiziyle iadesi istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 3. maddesinde; idarî davaların, Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle açılacağı, dilekçelerde tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları veya unvanları ve adreslerinin, davanın konusu ve sebepleri ile dayandığı delillerin, davaya konu olan idarî işlemin yazılı bildirim tarihinin, tam yargı davalarında uyuşmazlık konusu miktarın gösterileceği, dava dilekçelerinin ve bunlara ekli evrakın örneklerinin karşı taraf sayısından bir fazla olacağı, 5. maddesinde; her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılacağı, ancak, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep – sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile dava açılabileceği, birden fazla şahsın müşterek dilekçe ile dava açabilmesi için davacıların hak veya menfaatlerinde iştirak bulunması ve davaya yol açan maddi olay veya hukuki sebeplerin aynı olması gerektiği, 14/3. maddesinde dilekçelerin görev ve yetki, idari merci tecavüzü, ehliyet, idari davaya konu olabilecek kesin ve yürütülmesi gereken bir ilem olup olmadığı, süre aşımı, husumet ve aynı Kanun’un 3. ve 5. maddelerine uygun olup olmadıkları yönlerinden sırasıyla inceleneceği, 15/1-d maddesinde ise dilekçelerin 3. ve 5. maddelere uygun olmadıklarının tespiti halinde, yeniden düzenlenmek veya noksanları tamamlanmak üzere dilekçenin reddedileceği hüküm altına alınmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 3. maddesinde, dilekçelerde; davanın konusu ve sebepleri ile dayandığı delillerin, davaya konu olan idari işlemin yazılı bildirim tarihinin gösterileceği; ayrıca dava konusu kararın ve belgelerin asılları veya örneklerinin dava dilekçesine ekleneceği hükmü yer almış; 14. maddesinde, dilekçelerin 3 ve 5. maddelere uygun olup olmadıkları hususu ilk inceleme konuları arasında sayılmış; 15. maddesinde ise, dilekçelerin 3 ve 5. maddelere uygun olmaması halinde, uygun şekilde yeniden düzenlenmek veya noksanlıkları tamamlanmak üzere reddine karar verileceği kuralı getirilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 122’nci maddesinde, mükelleflerin, vergi muamelelerindeki hataların düzeltilmesini vergi dairesinden isteyebilecekleri; 124’üncü maddesinde de, vergi mahkemelerinde dava açma süresi geçtikten sonra yaptıkları düzeltme talepleri reddolunanların şikayet yolu ile Maliye Bakanlığına müracaat edebilecekleri açıklanmıştır. Bu maddeler uyarınca düzeltilmesi vergi dairelerinden istenebilecek vergi hatasının tanımı ise, aynı Kanunun 116’ncı maddesinde, vergiye müteallik hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması olarak yapılmış, 117’nci maddesinde, hesap hataları olarak; matrah hataları, vergi miktarında hatalar ve verginin mükerrer olması; 118’inci maddesinde de, vergilendirme hataları olarak; mükellefin şahsında hata, mükellefiyette hata, mevzuda hata ve vergilendirme veya muafiyet döneminde hatalar gösterilmiş bulunmaktadır.

İNCELEME VE GEREKÇE:
Dosyanın incelenmesinde; davacı tarafından dava dilekçesinde Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Antalya Kamu Hastaneleri Birliği tarafından “Bilgi sistemlerinin network, donanım, yazılım, teknik bakım destek ve işletimi, hasta kabul ve bilgi işlem ile tıbbi sekreterlik hizmetlerinin yürütülmesi” işine ilişkin olarak yapılan ihale nedeniyle ödenen ihale karar damga vergisi, sözleşme damga vergisi ve hak edişlerden kesilen damga vergisinin yasal faizi ile birlikte iadesi istemiyle yapılan 11/01/2016 tarihli düzeltme başvurusunun zımnen reddi üzerine 31/03/2016 tarihinde yapılan şikayet başvurusunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali ve ödenen tüm vergilerin yasal faiziyle iadesi istemiyle dava açıldığının belirtildiği, ancak davacı tarafından dava dilekçesinde belirtilen ve dosyada yer alan Bucak Vergi Dairesi Müdürlüğü’ne hitaben yazılan başvuru dilekçesinin adı geçen Vergi Dairesi kayıtlarına girdiğine dair herhangi bir evrak sunulmadığı gibi davalı idarenin savunma dilekçesinde taraflarına davacı tarafından iade veya düzeltme talebinde bulunulmadığının beyan edildiği, dava konusu “30/03/2016 tarihli yazınız” şeklindeki ifadeyle ilgi tutularak Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından tesis edilen … tarih ve … sayılı işlemde; somut olaya ilişkin bilgi belgeler ile şirketi temsile yetkili kişinin imza sirküsü veya vekaletnamesi ile birlikte ilgili vergi dairesine düzeltme talebinde bulunduktan sonra her bir ihale konusu iş için ayrı dilekçe ve söz konusu belgelerle başvurulması gerektiğinin bildirildiği görülmüştür.
Bölge idare mahkemesi tarafından davacının düzeltme-şikayet konusu olan hakedişler üzerinden kesilen damga vergisine ilişkin talebinin netleştirilmediği görüldüğünden, dava dilekçesinde, dava konusu miktarın ve bu miktarın hangi vergilerden oluştuğu belirtilmediğinden, dilekçe ekine sadece sözleşme damga vergisi ve ihale kararı damga vergisine ait alındı belgesinin eklendiği, dava konusu edilen hak edişler üzerinden kesilen damga vergisine ilişkin tahakkuk veya ödeme belgelerinin eklenmediğinden, davacının düzeltme şikayet konusu olan hak edişler üzerinden kesilen damga vergisine ilişkin talebinin netleştirilmediğinden bahisle Mahkemenin, dava dilekçesi üzerinde 3. madde kapsamında incelemesini yaparak davanın konusunun açıkça ortaya konması bakımından iptali istenen işleme konu vergilerin miktarı, iadesi istenilen vergilere ilişkin tahakkuk, ödeme ve kesinti belgeleri hususlarının açıklığa kavuşturulmasının ve bunlara ilişkin belgelerin dilekçeye eklenmesinin verilecek dilekçe ret kararı ile davacıdan istenmesi gerekirken, anılan hususlar netleştirilmeksizin davanın, … tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle açıldığının kabulü suretiyle, esası hakkında verilen Mahkeme kararında hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına, kaldırma kararı gözetilerek yeniden karar verilmek üzere dava dosyasının Mahkemesine iadesine karar verilmiş ise de, davacı dava dilekçesinde açıkça ve hiçbir tereddüte yer vermeyecek şekilde dava konusu ettiği işlem olarak Gelir İdaresi Başkanlığı’nın yöneltilen başvurusunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemini gösterdiği anlaşılmıştır.
Bu nedenle, Bölge İdare Mahkemesi Dava Dairesince dava dilekçesinin sonuç kısmında davacının iddialarını ve dava konusu ettiği işlemi açıklayıcı mahiyette belgelendirilmediği, dilekçe ekine sadece sözleşme damga vergisi ve ihale kararı damga vergisine ait alındı belgesinin eklendiğini gerekçe göstererek dava dilekçesinin yeterince açık olmadığı ve düzeltme-şikayet başvurusunun birden çok dava konusu farklı isteme karşı iptal istemini içerdiği gerekçesiyle verilen temyize konu kararda hukuki isabet görülmemiştir.
Öte yandan davacı tarafından düzeltme şikayet yoluna giderken iade talep edilen damga vergilerinin birden fazla ihale ve işe ilişkin olması, bu başvuruda düzeltme yolunun kullanılıp kullanılmaması ve şikayet mercii olarak işlemi tesis eden Gelir İdaresi Başkanlığı işleminin icrai mahiyette olup olmadığı, bu işleme karşı açılan davada vergi mahkemesince yapılan nitelenmenin hukuka uygun düşüp düşmediği hususlarının da vergi mahkemesince verilen karara yönelik istinaf başvurusunun esasına ilişkin yapılacak incelemede değerlendirileceği de tabiidir.