Danıştay 8. Daire, Esas No: 2018/4424, Karar No: 2021/1576

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Üniversitesi Rektörlüğü – …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Batı Dilleri ve Edebiyatları Anabilim Dalında yüksek lisans öğrencisi olan ve 2547 sayılı Kanun’un 50/D maddesi kapsamında araştırma görevlisi olarak görev yapan davacının, azami süreler içerisinde yüksek lisans programını başarı ile tamamlamadığı gerekçesiyle kadro ile ilişiğinin kesilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacının ilk kadro atamasının, 2547 sayılı Kanun’un 50/d maddesine göre açıktan yapıldığı ve yüksek lisans öğrenimini, ilgili yönetmelik hükümleri uyarınca belirtilen sürede (azami 6 yarı yıl) tamamlamadığı dikkate alınarak , davalı idareye görev süresinin uzatılması veya uzatılmaması konusunda tanınan takdir yetkisi dahilinde tesis edilen kadrosuyla ilişiğinin kesilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; 2547 sayılı Kanun’un Geçici 67. maddesinin yürürlüğe girdiği 26/11/2014 tarihinde 2547 sayılı Kanun’un 50/d maddesi kapsamında yüksek lisans öğrencisi olduğu tartışmasız olan davacının, bahsolunan Kanun hükmü çerçevesinde yüksek lisans programını tamamlaması için getirilen ek süre hakkını kullanmasına izin verilmesi gerektiği, bu durumda, azami süreler içerisinde yüksek lisans programını bitirmediği ileri sürülemeyecek olan davacının bu gerekçe ile kadrosu ile ilişiğinin kesilmesinde dair ihtilafa konu işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle davacının istinaf isteminin kabulü ile dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Batı Dilleri ve Edebiyatları Anabilim Dalında yüksek lisans öğrencisi olan ve 2547 sayılı Kanun’un 50/D maddesi kapsamında araştırma görevlisi olarak görev yapan davacının, azami süreler içiresinde yüksek lisans programını başarı ile tamamlamadığı gerekçesiyle kadro ile ilişiğinin kesilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın “Yükseköğretim kurumları” başlıklı 130. maddesinin 9. fıkrasında; “…öğretim elemanlarının görevleri, unvanları, atama, yükselme ve emeklilikleri.,..özlük işleri…kanunla düzenlenir..” hükmüne yer verilmiştir.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 3. maddesinde; “l) (Değişik: 22/2/2018-7100/2 md.) Öğretim Elemanları: Yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim üyeleri, öğretim görevlileri ve araştırma görevlileridir…”düzenlemesine, “Araştırma görevlileri” başlıklı 33. maddesinde(Değişik: 17/8/1983 – 2880/16 md.); a) (Değişik: 12/8/1986 – KHK 260/3 md.) Araştırma görevlileri, yükseköğretim kurumlarında yapılan araştırma, inceleme ve deneylerde yardımcı olan ve yetkili organlarca verilen ilgili diğer görevleri yapan öğretim elemanıdır. Bunlar ilgili anabilim veya anasanat dalı başkanlarının önerisi, Bölüm Başkanı, Dekan, enstitü, yüksekokul veya konservatuvar müdürünün olumlu görüşü üzerine rektörün onayı ile araştırma görevlisi kadrolarına en çok üç yıl süre ile atanırlar; atanma süresi sonunda görevleri kendiliğinden sona erer.(Ek cümle: 21/4/2005 – 5335/10 md.)Bunlar aynı usulle yeniden atanabilirler. Lisans üstü eğitim – öğretim için yurt dışına gönderilecek araştırma görevlileri ile ilk defa bu amaçla bu göreve atanacaklarda aranacak nitelikler ve diğer hususlar Yükseköğretim Kurulunca tespit edilir…” düzenlemesine, “Lisans üstü öğretim” başlıklı 50. maddesinde; “Usul ve şartları;..d) Lisans üstü öğretim yapan öğrenciler, kendilerine tahsis edilebilecek burslardan yararlanabilecekleri gibi, her defasında bir yıl için olmak üzere araştırma görevlisi kadrosuna da atanabilirler.” kuralına, Geçici 67. maddesinde(Ek: 19/11/2014-6569/32 md.); “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim süreleri dikkate alınmaz.” hükmüne yer verilmiştir.
20.04.2016 tarih ve 29690 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği’nin 7. maddesinde “(1) Tezli yüksek lisans programının süresi bilimsel hazırlıkta geçen süre hariç, kayıt olduğu programa ilişkin derslerin verildiği dönemden başlamak üzere, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın dört yarıyıl olup, program en çok altı yarıyılda tamamlanır. (2) Dört yarıyıl sonunda öğretim planında yer alan kredili derslerini ve seminer dersini başarıyla tamamlayamayan veya bu süre içerisinde yükseköğretim kurumunun öngördüğü başarı koşullarını/ölçütlerini yerine getiremeyen; azami süreler içerisinde ise tez çalışmasında başarısız olan veya tez savunmasına girmeyen öğrencinin yükseköğretim kurumu ile ilişiği kesilir” kuralı yer almıştır.
Öte yandan, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 26.04.2017 tarih ve YD İtiraz No: 2017/231 sayılı kararı ile “2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’na eklenen Geçici 67. maddede yer alan “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim süreleri dikkate alınmaz.” hükmünün ÖYP, 2547 sayılı Kanun’un 50/d ve 35. maddeleri kapsamında araştırma görevlisi kadrolarında bulunanların lisansüstü eğitim sürelerinin hesaplanmasında uygulanmamasına” ilişkin 29/07/2015 günlü, YÖK Yürütme Kurulu kararının yürütmesinin durdurulduğu, bunun üzerine YÖK Yürütme Kurulu’nun 10.10.2017 tarihli kararı ile “2547 sayılı Kanunun Geçici 67. maddesi hükümlerinin 2547 sayılı Kanunun 50/1-d maddesi kapsamında atanan araştırma görevlileri ve ÖYP kapsamında araştırma görevlisi kapsamında bulunanların araştırma görevlisi kadrolarında azami bulunma sürelerinin hesaplanmasında uygulanmamasına; bu kapsamda yer alan araştırma görevlilerinin lisansüstü eğitim öğrencilik statülerinin hesaplanmasında ise uygulanmasına” şeklinde değiştirilmesine karar verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda anılan mevzuat hükümlerinin, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu kararının ve YÖK Yürütme Kurulu kararının birlikte değerlendirilmesinden; öğretim elemanlarının her türlü özlük işlerinin kanunla düzenleneceği, araştırma görevlilerinin öğretim elemanı oldukları, lisans üstü öğrencilerinin her defasında bir yıl için olmak üzere araştırma görevlisi kadrosuna da atanabilecekleri, yüksek lisans eğitiminin azami 6 yarı yılda tamamlanması gerektiği, yüksek lisans eğitiminin bu sürede tamamlanmaması halinde ilgilinin araştırma görevlisi kadrosuyla ilişiğinin kesileceği, ancak öğrencilik hakkının devam edeceği anlaşılmaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinden, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Batı Dilleri ve Edebiyatları Anabilim Dalı’nda yüksek lisans öğrencisi olan ve 2547 sayılı Kanun’un 50/D maddesi kapsamında araştırma görevlisi olarak görev yapan davacının, azami süreler içiresinde yüksek lisans programını başarı ile tamalamadığı gerekçesiyle kadro ile ilişiğinin kesilmesine ilişkin … tarih ve …sayılı işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda, davalı idarenin davacıyı araştırma görevlisi kadrosuna atama hususunda takdir yetkisinin bulunduğu, bu takdir yetkisinin Kanun’da belirtilen yüksek lisans eğitimini tamamlama azami süresi ile objektif olarak sınırlandırdığı, davalı idare nezdindeki yüksek lisans eğitimine 2011-2012 Eğitim-Öğretim Güz Yarıyılında başlayan davacının, yukarıda anılan mevzuat hükümleri uyarınca zorunlu olduğu halde bu sürenin (altı yarı yıl/üç yıl) bittiği tarih itibariyle yüksek lisans eğitimini tamamlamadığı, araştırma görevlisi kadrosundan ilişiğinin de bu nedenle kesildiği, öğrencilik hakkının devam ettirildiği, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu kararı doğrultusunda ve yetkili birimlerce işlem tesis edildiği anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.