Danıştay 6. Daire, Esas No: 2020/2125, Karar No: 2022/2774

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Belediye Başkanlığı – …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Balıkesir İli, Edremit İlçesi, …Mahallesi, …pafta, …ada, …parsel sayılı taşınmazda ruhsat ve eki mimari projesine aykırı imalat yapıldığından bahisle, söz konusu inşai faaliyetin 3194 sayılı Kanununun 32. maddesi uyarınca mühürlenmesine ilişkin 05/01/2015 tarih ve 31 sayılı yapı tatil tutanağı ile 3194 sayılı Kanunun 32. maddesi uyarınca işlem yapılmasına ve aynı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrası uyarınca davacıya para cezası verilmesine ilişkin Edremit Belediye Encümeninin …tarih ve …sayılı kararı ile söz konusu aykırılıkların 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca yıktırılmasına, yıktırılmadığı takdirde Belediye tarafından yıktırılarak yıkım masrafının davacıdan alınmasına ve aynı Kanunun 42. maddesinin 3. fıkrası uyarınca davacıya para cezası verilmesine ilişkin Edremit Belediye Encümeninin …tarih ve …sayılı kararlarının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davanın kısmen süre aşımı nedeniyle reddi, kısmen iptali, kısmen esastan reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Ondördüncü Dairesinin 02/10/2018 tarih ve E:2016/792, K:2018/5854 sayılı kararıyla yapı tatil tutanağı ile 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. ve 3. fıkraları uyarınca verilen para cezalarına ilişkin kısımlarının onanması, 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca işlem yapılması ile aykırılıkların yıktırılması, yıktırılmadığı takdirde Belediye tarafından yıktırılarak yıkım masrafının davacıdan alınmasına ilişkin kısmının ise bozulması üzerine, bozma kararına uyularak dava konusu Edremit Belediye Encümeninin kararı ile söz konusu aykırılıkların 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca yıktırılmasına, yıktırılmadığı takdirde Belediye tarafından yıktırılarak yıkım masrafının davacıdan alınmasına dair işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu işlemin usul ve yasaya uygun olduğu, davanın reddine karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …DÜŞÜNCESİ: 2577 sayılı İdari Yargılama Usulu Kanununun 26. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere, Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Balıkesir İli, Edremit İlçesi, Avcılar Mahallesi, …pafta, …ada, …parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan yapıda ruhsat ve eki mimari projesine aykırı olarak 11,80 m. x 16,60 m. olması gereken bina boyutlarının 12,80 m. x 21,30 m. olarak; 4,80 m. x 2,20 m. olması gereken havalandırma bacasının daraltılarak 1,50 m. x 1,50. m olarak yapıldığının, yine tasdikli projesinde iptal edilen 12 adet 0,50 m. x 3,22 m. ebadında kapalı çıkmaların yerinde yapıldığının ve balkona 1,00 m. x 3,00 m. ebadında ilaveler yapıldığının 05/01/2015 günlü, 31 sayılı yapı tatil tutanağı ile tespit edilmesi üzerine, …günlü, …sayılı Edremit Belediye Encümeni kararı ile 3194 sayılı Kanunun 32. maddesi uyarınca işlem yapılmasına ve …günlü, …sayılı Edremit Belediye Encümeni kararı ile de aykırılıkların yıktırılmasına, yıktırılmadığı takdirde Belediye tarafından yıktırılarak yıkım masrafının davacıdan alınmasına karar verilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT VE HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun “Tarafların Kişilik veya Niteliğinde Değişiklik” başlıklı 26. maddesinde; “Dava esnasında ölüm veya herhangi bir sebeple tarafların kişilik veya niteliğinde değişiklik olursa, davayı takip hakkı kendisine geçenin başvurmasına kadar; gerçek kişilerden olan tarafın ölümü halinde, idarenin mirasçılar aleyhine takibi yenilemesine kadar dosyanın işlemden kaldırılmasına ilgili mahkemece karar verilir. Dört ay içinde yenileme dilekçesi verilmemiş ise, varsa yürütmenin durdurulması kararı kendiliğinden hükümsüz kalır. Yalnız öleni ilgilendiren davalara ait dilekçeler iptal edilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının “Suç ve cezalara ilişkin esaslar” kenar başlıklı 38. maddesinin 7. fıkrasında, “Ceza sorumluluğu şahsidir” hükmü yer almaktadır. Ceza sorumluluğunun şahsiliği ceza hukukunun temel ilkelerindendir. Cezaların şahsiliğinden amaç, bir kimsenin işlemediği bir fiilden dolayı cezalandırılamaması, başka bir anlatımla bir kimsenin başkasının fiilinden sorumlu tutulamamasıdır. Anayasanın 38. maddesinde idari ve adli cezalar arasında bir ayrım yapılmadığından idari para cezaları da bu maddede öngörülen ilkelere tabidir.
Dosyanın ve MERNİS kayıtlarının incelenmesinden, …İdare Mahkemesinin 13/11/2015 tarihli kararından önce, 06/09/2015 tarihinde davacının vefat ettiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, Mahkeme tarafından, dava konusu işlemin yapı tatil tutanağı ile 3194 sayılı Kanunun 32. maddesi uyarınca para işlem yapılması ile aykırılıkların yıktırılması, yıktırılmadığı takdirde Belediye tarafından yıktırılarak yıkım masraflarının davacıdan alınmasına ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı Kanunun 26. maddesinin birinci fıkrası uyarınca davayı takip hakkı kendisine geçenin başvurmasına kadar dosyanın işlemden kaldırılması; davanın, 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. ve 3. fıkrası uyarınca idari para cezası verilmesine ilişkin kısmı yönünden ise, ceza sorumluluğunun şahsiliği ilkesi gereği, bu kısım, yalnızca vefat eden davacıyı ilgilendirdiğinden, 2577 sayılı Kanunun 26. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca dilekçenin iptali yönünde yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu …. İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 08/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.