Danıştay 6. Daire, Esas No: 2019/16186, Karar No: 2021/3068

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı/ANKARA
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN ÖZETİ : … İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul İli, … İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … sayılı parseldeki yapının denetimini üstlenen inşaat mühendisi olan davacının, denetim faaliyetlerini 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanuna uygun olarak denetlemediğinden bahisle, denetim faaliyetinin aynı Kanunun 8. maddesi uyarınca 1 yıl süreyle geçici olarak durdurulmasına ilişkin 06.09.2011 tarihli, 28046 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan … tarihli, … sayılı davalı idare işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Danıştay Altıncı Dairesinin 08/12/2016 tarihli ve E:2012/5627, K:2016/8276 sayılı bozma kararına uyularak, dava konusu işlemin … tarih ve … sayılı işlem ile iptal edildiği ve bu kararın 18.08.2012 tarihli, 28288 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlandığı görülmekle, davanın konusu kalmadığı anlaşıldığından, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Temyize konu kararın davanın reddine ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dava, … Yapı Denetim Hizmetleri Ltd. Şti. bünyesinde inşaat mühendisi olarak çalışan davacının, adı geçen şirketin denetim sorumluluğunda olan İstanbul ili, … ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … sayılı parsel üzerindeki inşaata ilişkin olarak, 4708 sayılı Kanunun öngördüğü sorumluluğunu gereği gibi yerine getirmediği gerekçesiyle denetim faaliyetinin (1) yıl süre ile geçici olarak durdurulmasına ilişkin 06/09/2011 tarihli, 28046 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan işlemin iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince, dosyadaki belge ve inceleme raporunun birlikte değerlendirilmesi sonucunda davacının raporla tespit edilen ruhsat ve eklerine aykırı inşai imalatları ilgili idareye bildirmediği ve proje ve uygulama denetçisi olan davacının sorumluluğunun sabit olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bu karar davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Danıştay Altıncı Dairesinin 08/12/2016 tarihli, E:2012/5627, K:2016/8276 sayılı kararıyla dava konusu işlemin … tarih ve … sayılı işlem ile iptal edildiği ve bu kararın 18.08.2012 tarihli, 28288 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandığı görülmekle, davanın konusu kalmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle bozulmuştur.
İdare Mahkemesince, bozma kararına uyularak konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, bu karar davalı idare vekilince temyiz edilmiştir.
İLGİLİ MEVZUAT:
Dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olan 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun “Denetim faaliyetinin durdurulması ve izin belgesinin iptali” başlıklı 8. maddesinde; “Yapı denetim kuruluşlarından, bu Kanunda öngörülen esaslara göre denetim görevini yerine getirmedikleri anlaşılanların veya son üç yıl içerisinde üç defa olumsuz sicil alanların veyahut 3 üncü maddenin son fıkrası ile 6 ncı maddenin birinci fıkrası hükümlerine aykırı hareket ettiği belirlenenlerin denetim faaliyeti, yapı denetim komisyonunun teklifi üzerine Bakanlıkça bir yıla kadar durdurulur ve belgesi geçici olarak geri alınır. Durdurma kararı, Resmî Gazetede ilan edilir ve sicillerine işlenir. Denetim faaliyetinin geçici olarak durdurulmasına neden olan yapı denetim kuruluşunun mimar ve mühendisleri, bu süre içerisinde başka ad altında dahi olsa hiçbir denetim faaliyetinde bulunamaz. Geçici durdurmaya neden olan mimar ve mühendisler Bakanlıkça ilgili meslek odasına bildirilir. Meslek odaları, bu kişiler hakkında kendi mevzuatına göre işlem yapar.
Faaliyeti üç defa durdurulan yapı denetim kuruluşunun denetim faaliyetine son verilir ve izin belgesi Bakanlıkça iptal edilir.
İzin belgesi iptal edilen yapı denetim kuruluşunun, kusurları mahkeme kararı ile kesinleşen mimar ve mühendisleri başka bir yapı denetim kuruluşunda görev almaları halinde, görev aldıkları bu kuruluşa izin belgesi verilmez, verilmişse iptal edilir.
Denetim faaliyeti geçici olarak durdurulan veya izin belgesi iptal edilen yapı denetim kuruluşu hakkındaki bu karar ilgili idareye bildirilir ve denetimini üstlendiği yapıların devamına izin verilmez. Bu durumda, yapım faaliyetine devam edilebilmesi için yapı sahibince başka bir yapı denetim kuruluşunun görevlendirilmesi zorunludur.” hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Kural olarak idari işlemlerin yargısal denetimi, tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan mevzuata göre yapılmaktadır. Bu anlamda idari işlem niteliğindeki idari yaptırımların da tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan mevzuata göre yargısal denetiminin yapılması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, davacı hakkında tesis edilen söz konusu yaptırımın uygulanmasına neden olan eylemlerin gerçekleştiği, diğer bir ifade ile davacının denetim sorumluluğunu Kanunda öngörülen esaslara uygun olarak yerine getirmediği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, söz konusu Kanun değişikliklerinden sonra, 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 2. maddesinin dördüncü fıkrasına aykırılık hallerinde denetçi açısından lehe sonuçlar doğurduğu görülmekle birlikte burada lehe hükümlerin uygulanabilmesi için değişiklikten önceki kanun hükmü uyarınca faaliyetin durdurulması yaptırımının uygulanmamış olması gerekmektedir.
Dava konusu 06.09.2011 tarihli, 28046 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 19.08.2011 tarihli, 6043 sayılı işleme karşı itiraz edilmesi üzerine anılan işlemin 10.08.2012 tarihli, 5992 sayılı işlemle iptal edildiği ve iptaline ilişkin işlemin 18.08.2012 tarihli, 23388 sayılı Resmi Gazetede yayımlanana kadar uygulandığı, dava konusu işleme yapılan itirazın değerlendirilmesi neticesinde idarece itirazın yerinde olmadığı, sorumlu olduğu kanaatine ulaşıldığından … tarihli, … sayılı işlemle bir yıllık ceza süresinden çekilen 347 günlük ceza süresinin düşülerek kalan on dokuz günlük sürenin tamamlanması uygun görülerek 03.08.2014 tarihli Resmi Gazetede ilan edilmiştir.
Uyuşmazlıkta, davacının denetim faaliyetinin geçici olarak durdurulmasına ilişkin yaptırımın 347 günlük ceza süresinin … tarihli, … sayılı işlemle bir yıllık ceza süresinden çekilen kısım düşülerek kalan on dokuz günlük sürenin tamamlanmasına karar verildiği tarihe kadar uygulanmış olduğu anlaşılmaktadır.
Kalan on dokuz günlük denetim faaliyetinin durdurulması cezasının iptali için davacı tarafından açılan davada … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararıyla işlemin 4708 sayılı Kanunun 8.maddesi uyarınca tesis edildiği, söz konusu maddede 23.04.2015 tarihinden itibaren geçerli olacak şekilde yapılan değişiklik ile yapı denetim şirketlerinde görev yapan denetçi mimar ve mühendislerin denetim faaliyetinin yasaklanabileceği yönelik bir hükme yer verilmediği, başka bir deyişle davacının iddia edildiği gibi 4708 sayılı Kanunun 2. maddesinin 4.fıkrasının (a), (c) ve (g) fıkralarının ihlal edilmesi halinde dahi 23.04.2015 tarihinden itibaren 4708 sayılı Yasa kapsamında bir yaptırım uygulanamayacağı anlaşıldığından, yasal dayanağı kalmayan dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verildiği, anılan kararın Danıştay Altıncı Dairesinin 12/04/2018 tarihli, E:2016/8109, K:2018/3341 sayılı kararıyla onandığı, karar düzeltme isteminin 27/11/2018 tarihli E:2018/6400, K:2018/9754 sayılı kararıyla reddedilerek kesinleştiği görülmüştür.
Bu durumda, dava konusu işlem tekrar yürürlüğe konulduğundan davanın konusunun kalmadığından bahsedilemeyecektir. Diğer taraftan, bir yıl süreyle denetim faaliyetinin geçici olarak durdurulmasına ilişkin yaptırımın 347 günlük ceza süresinin … tarihli, … sayılı işlemle bir yıllık ceza süresinden çekilen kısım düşülerek kalan on dokuz günlük sürenin tamamlanmasına karar verildiği tarihe kadar uygulanmış olduğu, kalan on dokuz günlük denetim faaliyetinin durdurulması cezasının ise bakılmakta olan davanın konusunu oluşturmadığı sonucuna ulaşıldığından davanın reddine karar verilmesi gerekirken, dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolunda verilen mahkeme kararında uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.