Danıştay 12. Daire, Esas No: 2019/6017, Karar No: 2021/1426

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü / …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … Devlet Tiyatrosu Müdürlüğünde … olarak görev yapan davacı tarafından, 5607 sayılı Kanun’a muhalefet suçundan hakkında yapılan ceza yargılaması sonucunda ceza alması nedeniyle memurluğa alınma şartını sonradan kaybettiğinden bahisle sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin 28/02/2018 tarih ve 6972 sayılı işlemin iptali ile mahrum kaldığı parasal hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararda; davacının, kaçakçılık suçundan yargılandığı … Asliye Ceza Mahkemesinde yapılan yargılama sonucunda “Eşyayı gümrük işlemlerine tabi tutulmaksızın ülkeye sokmak” suçundan 1 yıl, 8 ay hapis cezası ile cezalandırılarak bu cezasının ertelendiği ve mahkumiyetinin kesinleştiği anlaşıldığından, 657 sayılı Kanun’un 48. maddesinin (A) bendinde belirtilen devlet memuru olabilmenin genel şartları ilgili mevzuat uyarınca davacı için de geçerli olduğundan, kasten işlenen bir suçtan dolayı 1 yıldan fazla hapis cezası alan davacının memur olmak için gerekli şartlardan birini kaybetmesi karşısında, aynı Kanun’un 98/b maddesi uyarınca görevine son verilmesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu … İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Devlet Tiyatroları sanatkar memurlarının özel kanunları hükümlerine tabi olduğu, 5441 sayılı Kanun’da disiplin hükümlerinin tüzükle düzenleneceği öngörülmesine rağmen bugüne kadar tüzük çıkarılmadığı, bu nedenle dava konusu işlemin yasal dayanağının bulunmadığı ileri sürülerek, kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek, istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olan Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
… Devlet Tiyatrosu Müdürlüğünde … olarak görev yapan davacının … Asliye Ceza Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla, “eşyayı, gümrük işlemlerine tabi tutulmaksızın ülkeye sokmak” suçundan 1 yıl, 8 ay hapis cezası alması nedeniyle, işe alınma şartlarından olan, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48. maddesinin (A) bendinin (5) numaralı alt bendinde belirtilen şartı kaybettiğinden bahisle, aynı Kanun’un 98/b maddesi uyarınca sözleşmesinin feshedilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun “Hükmün açıklanması ve hükmün açıklanmasının geri bırakılması” başlıklı 231. maddesinin beşinci fıkrasında; “Sanığa yüklenen suçtan dolayı yapılan yargılama sonunda hükmolunan ceza, iki yıl veya daha az süreli hapis veya adlî para cezası ise; mahkemece, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, kurulan hükmün sanık hakkında bir hukuki sonuç doğurmamasını ifade eder.” düzenlemesi yer almaktadır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48/A-5 maddesinde, “Türk Ceza Kanununun 53. maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikap, rüşvet hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkum olmamak”, Devlet memurluğuna alınacaklarda aranan şartlar arasında sayılmış olup, anılan Kanunun 98.maddesinin (b) bendinde, devlet memurlarının, memurluğa alınma şartlarından her hangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması veya memurlukları sırasında bu şartlardan her hangi birini kaybetmesi halinde memurluğunun sona ereceği hüküm altına alınmıştır.
5441 sayılı Devlet Tiyatroları Personeli Hakkında Kanun’un 5. maddesinde, “Devlet, Tiyatroları sanatkar memurları, uygulatıcı uzman memurları ve uzman memurları sanat ve yönetim kurulu kararı üzerine Genel Müdürle aralarında yapılacak bir yıl süreli idari sözleşmelerle göreve alınırlar. Yapılacak idari sözleşmelere bu maddede belirtilen hizmet özellikleri de yazılır. Bunların sözleşmelerinin sonunda hizmete devamları da aynı usule tabidir. Mali hakları ve özellikleri bu kanun içinde kalmak ve Devlet memuru niteliklerine halel gelmemek üzere sanatkar memurlar, uygulatıcı uzman memurlar ve uzman memurların hizmete alınma, hizmete devamı şekilleri ile sair özellik ve yükümlülükleri idari sözleşmelerinde belirtilir.” hükmü yer almaktadır.
07/05/1987 tarihli ve 87/11782 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Sanatçıları ve Sanatçıların Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmasına Dair Esaslar’ın “Kapsam” başlıklı 2. maddesinde; “Bu esaslar, teknik bünyeye dahil olmayan ve haklarında Devlet Memurları Kanunu hükümlerinin uygulanması gerekenler hariç, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Ek Geçici 12, 13 ve 14 üncü maddeleri kapsamına dahil personel ile Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı Devlet Klasik Türk Müziği koroları, Devlet Türk Halk Müziği koroları, Devlet Çok Sesli Müzik Korosu, Devlet Halk Dansları Topluluğu, Devlet Türk Müziği Toplulukları Oda Orkestraları, Türk Tasavvuf Müziği Topluluğu, diğer sanat kuruluşları sanatçıları, sanatkarları ile Devlet sanatçılarını kapsar.” hükmüne, 11. maddesinde; “Sözleşmeli olarak çalıştırılacakların, ilgili kurumun tespit edeceği özel şartların yanı sıra, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 48 inci maddesinin (A) fıkrasının 4, 5, 6 ve 7 inci bentlerinde belirtilen şartları taşımaları gereklidir.” hükmüne yer verilmiştir.
Devlet Tiyatroları İdari Hizmet Sözleşmesi’nin 5. maddesinde ise, ilgilinin 657 sayılı Yasa’nın 48. maddesinin (a) fıkrasının 4, 5, 6 ve 7’nci bentlerinde belirtilen şartları taşımasının zorunlu olduğu, bu şartlardan herhangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması veya sözleşme süresi içinde kaybetmesi halinde sözleşmesinin Genel Müdürlükçe resen fesh edilerek görevine son verileceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
… Devlet Tiyatrosu Müdürlüğünde … olarak görev yapan davacının … Asliye Ceza Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla, “eşyayı, gümrük işlemlerine tabi tutulmaksızın ülkeye sokmak” suçundan 1 yıl, 8 ay hapis cezası ile 80,00 TL- adli para cezası alması ve cezanın ertelenmesine karar verilmesi nedeniyle devlet memurluğuna alınma artını kaybettiğinden bahisle 657 sayılı Kanun’un 98/b maddesi uyarınca sözleşmesinin feshedilerek görevle ilişiğinin kesildiği, anılan Ceza Mahkemesi kararının, … Asliye Ceza Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla, hüküm tarihinden sonra yürürlüğe giren 7242 sayılı Kanun ile değişik 5607 sayılı Kanun hükümlerinin sanık lehine olduğu gerekçesiyle davacı yönünden kaldırılmasına, bu kapsamda, davacının “eşyayı, gümrük işlemlerine tabi tutulmaksızın ülkeye sokmak” suçundan 1 yıl, 3 ay hapis cezası ile 40,00 TL- adli para cezası ile cezalandırılmasına ve hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu duruma göre; 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun “Hükmün açıklanması ve hükmün açıklanmasının geri bırakılması” başlıklı 231. maddesinin beşinci fıkrasının son cümlesi uyarınca, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına hükmedilmesi karşısında, sanık hakkında hukuki sonuç doğurmayacağı, dolayısıyla davacının, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48/A-5 maddesinde yer alan “… mahkum olmamak” şartını kaybettiğinden bahsedilemeyeceği sonucuna ulaşıldığından, davacının memurluğa alınma şartını kaybettiğinden bahisle sözleşmesinin feshedilerek görevden ilişiğinin kesilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 17/03/2021 tarihinde, kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.