Danıştay 2. Daire, Esas No: 2021/4245, Karar No: 2022/16

KARARIN DÜZELTİLMESİNİ
İSTEYEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- …
2- …
3- …
DAVACILAR VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın onanmasına ilişkin Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 14/06/2016 günlü, E:2015/7909, K:2016/4594 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Antalya ili, Muratpaşa İlçesi, … Mahallesi, … Apartmanı Giriş katının tapu kaydının 15 gün içerisinde işyerine çevrilmesi, aksi halde … numaralı işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptal edileceğine dair … Belediye Başkanlığı’nın … günlü ihtarnamesinin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararla; söz konusu işyerine ait mimari projenin, yapı ruhsatının ve yapı kullanma izin belgesinin olduğu, bu belgelerden yapı ruhsatı eki mimari projede söz konusu yerin dükkan olarak gösterildiği anlaşılmış olup, bu durumda, mimari projesinde dükkan (işyeri) olarak gösterilen ve yapı kullanma izin belgesi olan yerin tapu kaydının işyeri olarak düzeltilmediği gerekçesiyle işyeri açma ve çalıştırma ruhsatının iptal edileceği yolundaki dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Daire Kararının Özeti : Davalı idarenin temyiz başvurusu üzerine, Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 14/06/2016 günlü, E:2015/7909, K:2016/4594 sayılı kararıyla, temyize konu İdare Mahkemesi kararının onanmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEBİNDE
BULUNANIN İDDİALARI :Davalı idare tarafından; işyerinin tapu kaydında mesken olarak göründüğü, dava açılmış olmasının ruhsat iptaline yönelik idari işlemleri durduracak nitelikte olmadığı, tapuda mesken görünen bir yere ruhsat verilmesinin 3. kişileri yanıltıcı nitelikte olduğu, davacının iddialarının bilgi ve belgeye dayanmadığı, mahkemece bu iddialara istinaden tesis edilen kararın hukuka aykırı olduğu, mahkemece keşif yapılmak suretiyle karar verilmesi gerektiği ileri sürülerek, Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun’un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, davalı idarenin karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 14/06/2016 günlü, E:2015/7909, K:2016/4594 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Antalya ili, Muratpaşa İlçesi, … Mahallesi, … Apartmanı Giriş katının tapu kaydının 15 gün içerisinde işyerine çevrilmesi, aksi halde … numaralı işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptal edileceğine dair … Belediye Başkanlığının … günlü ihtarnamesinin iptali istemiyle temyizen incelenmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 3. maddesinde, “Herhangi bir saha, her ölçekteki plan esaslarına, bulunduğu bölgenin şartlarına ve yönetmelik hükümlerine aykırı maksatlar için kullanılamaz.” hükmü yer almaktadır.
10/08/2005 günlü, 25902 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin “İşyerlerinde Aranacak Genel Şartlar” başlıklı 5.maddesinin (b) bendinde, ” İşyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerleri aşağıda belirtilen şartları taşımak zorundadır: b) 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamına giren gayrimenkullerin, tapu kütüğünde mesken olarak gösterilen bağımsız bölümlerinde sinema, tiyatro, kahvehane, gazino, pavyon, bar, kulüp, dans salonu ve benzeri eğlence ve toplantı yerleri; fırın, lokanta, pastane, süthane gibi gıda ve beslenme yerleri; imalathane, boyahane, basımevi, dükkan, galeri ve çarşı gibi işyerlerinin açılması hususunda kat maliklerinin oy birliği ile karar alması, …..Tapuda iş yeri olarak görünen yerlerde, umuma açık istirahat ve eğlence yeri açılması durumunda yönetim planında aksine bir hüküm yoksa, kat maliklerinin oy çokluğu ile aldığı kararın bulunması”, “İşyeri Açılması” başlıklı 6.maddesinde, “Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz. İşyerlerine bu Yönetmelikte belirtilen yetkili idareler dışında diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler ile tescil ve benzeri işlemler bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır.”, 13.maddesinde de; işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerleri yetkili idareler tarafından ruhsat verildiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde kontrol edilir, işyerinin bu süre içinde kontrol edilmemesi halinde ruhsat kesinleşir. Kontrol görevini yerine getirmeyen yetkili idare görevlileri hakkında kanuni işlem yapılır.
İşyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespiti halinde, işyerine bu noksanlık ve hataları gidermesi için bir defaya mahsus olmak üzere onbeş gün süre verilir.
Verilen süre içinde tespit edilen noksanlık ve aykırılıklar giderilmediği takdirde ruhsat iptal edilerek işyeri kapatılır. Ayrıca ilgililerin yapılan yanlış ve yanıltıcı beyanı varsa haklarında kanuni işlem yapılır” hükümleri düzenlenmiştir.
5393 Sayılı Belediye Kanununun 15. maddesinin c) bendinde; “ Gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri ile ilgili olarak kanunlarda belirtilen izin veya ruhsatı vermek, ” belediyelerin yetkisi arasında sayılmıştır.
3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanunun 3/c maddesinde; belediye hudutları ve mücavir alan içinde kalan işyeri ve işletmelerden Büyükşehir belediyesi olan yerlerde; sıhhi ve sair işletmeler için Büyükşehir belediyesi içinde kalan diğer belediyelerin işyeri açma ve çalışma ruhsatı vermeye yetkili olduğu belirtilmiş, 4. maddesinde; 3. maddede belirtilen mercilerin izin verilmesi için yapılacak beyan ve incelemelerde aşağıda öngörülen kritelerlere göre düzenlenecek yönetmeliği esas alacakları, bu kriterlerinde, a) insan sağlığına zarar vermemek, b) çevre kirliliğine yol açmamak c) Yangın, patlama, genel güvenlik, iş güvenliği, işçi sağlığı, trafik ve kara yolları, imar, kat mülkiyeti ve doğanın korunması ile ilgili düzenlemelere aykırı davranmamak olduğu, 6. maddesinde de; “işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen, 3. maddede belirtilen merciler tarafından ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına ruhsatın veriliş tarihini izleyen bir ay içinde kontrol ettirilirler. Bu süre içinde kontrol edilmemesi halinde, ilgili çalışma ruhsatı almış sayılır ve kontrol görevini süresinde yerine getirmeyen kamu görevlileri hakkında yasal hükümler uygulanır. Ruhsat verilmesini takiben yapılacak kontrol ve denetimlerde; 4. maddede belirtilen yönetmelikte öngörülen kriterlere aykırı beyan ve durumun tespiti halinde verilmiş olan ruhsat, ilgili mevzuattaki hükümler çerçevesinde yetkili merci veya mülki idare amirince iptal edilerek işyeri kapatılır ve ilgililer hakkında ayrıca işlem yapılır” hükmü yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava konusu olayda uyuşmazlık; tapu kaydının 15 gün içerisinde işyerine çevrilmesi, aksi halde … numaralı işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptal edileceğine dair Muratpaşa Belediye Başkanlığının … günlü ihtarnamesinden kaynaklanmakta olup, dosya kapsamındaki bilgi ve belgeler incelendiğinde; tapu kayıtlarına göre davacının kahvehane iş yeri olarak çalıştırdığı …’e ait mesken niteliğindeki taşınmazın, tadilat yaptırılarak iş yerine çevrildiği, ancak taşınmazın niteliğinin tapu kaydında mesken olarak belirtildiği ve maliklerin taşınmazda hisseli pay sahibi olduğu, ferdi mülkiyet ve kat mülkiyetinin tesis edilmediği, bu haliyle söz konusu taşınmazın niteliği ve kullanım amacının mesken olduğu görülmektedir.
Bu durumda; davacının kahvehane olarak işlettiği taşınmazın tapu kayıtlarına göre niteliğinin “mesken” olarak belirtildiği, imar durumuna göre mesken kullanımlı olup işyeri kullanımına ayrılmadığı, taşınmazın tapu kayıtlarındaki niteliği ve imar durumu değiştirilmeksizin düzenlenen yapı kullanma izin belgesinde ve inşaat ruhsatnamesinde yapının cinsinin ticari (dükkan) olarak belirtilmesinin de tek başına taşınmazda cins değişikliği sonucunu doğurmayacağı görülmekle, söz konusu yapının kullanım amacı değiştirilmeden ve mevcut haliyle tüm hisseli maliklerin rıza ve muvafakati alınmadan işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenmesinin mümkün bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığından dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE;
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın 2577 sayılı Kanun’un temyize tabi ilk kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49/1-b maddesi uyarınca BOZULMASINA;
3. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesinin 3622 sayılı Kanun ile değişik 3. fıkrası uyarınca ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 11/01/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.