Danıştay 2. Daire, Esas No: 2021/12810, Karar No: 2021/4877

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Piston ve Pim Üretim Tesisleri A. Ş.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Kocaeli ili, İzmit ilçesi, … Mahalle ve … Mahalleleri sınırlarında bulunan mülkiyeti hazineye ait 10.457,00 m² yüzölçümlü denizden dolgu alanı olan … ada … sayılı parsel ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 7.298.49 m² alanlı taşınmazın kiracısı olan davacı şirket ile davalı idare arasında akdedilen kira sözleşmesinin süresi dolduğundan bahisle 30 (otuz) gün içerisinde boşaltılarak idareye tesliminin sağlanması aksi takdirde anılan taşınmazların 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75. maddesi ile Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 89. maddesi uyarınca tahliye ettirileceği yolunda tesis edilen … günlü, … sayılı Kocaeli Valiliği Defterdarlık Milli Emlak Dairesi Başkanlığı İzmit Emlak Müdürlüğü işleminin iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : Danıştay Onuncu Dairesinin 28/12/2017 günlü, E:2016/4481, K:2017/6227 sayılı bozma kararına uyulmak suretiyle verilen … İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; mülkiyeti Hazineye ait olan ve davacı tarafından fuzulen işgal edildiği açık olan dava konusu taşınmazın, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75. maddesi uyarınca tahliye ettirilmesine yönelik dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine hükmedilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, davanın konusuz kaldığı ve taşınmazı tahliye ettikleri ileri sürülerek kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dava; Kocaeli ili, İzmit ilçesi, … Mahalle ve … Mahalleleri sınırlarında bulunan mülkiyeti Hazineye ait 10.457,00 m² yüzölçümlü denizden dolgu alanı olan … ada, … sayılı parsel ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 7.298.49 m² alanlı taşınmazın kiracısı olan davacı şirket ile davalı idare arasında akdedilen kira sözleşmesinin süresi dolduğundan bahisle 30 (otuz) gün içerisinde boşaltılarak idareye tesliminin sağlanması aksi takdirde anılan taşınmazların 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75. maddesi ile Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 89. maddesi uyarınca tahliye ettirileceği yolunda tesis edilen … günlü,… sayılı Kocaeli Valiliği Defterdarlık Milli Emlak Dairesi Başkanlığı İzmit Emlak Müdürlüğü işleminin istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
2577 sayılı İdarî Yargılama Usûlü Kanunu’nun 2/1-a maddesinde, “idarî işlemlerin yetki, şekil, sebep, konu ve maksat unsurlarından biri yönünden hukuka aykırı olduğu iddiasıyla, menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan iptal davaları” idarî dava türleri arasında sayılmış; 14/3-d maddesinde, idarî dava dilekçelerinin “İdarî davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı” yönünden inceleneceği, 15/1-b maddesinde ise, kesin ve yürütülmesi gerekli olmayan işlemlere kaşı açılan davaların reddedileceği hükme bağlanmıştır.
2577 sayılı Kanun’un 2. maddesinde tanımlanan iptal davalarına, kişilerin hukuksal durumlarında değişiklik meydana getiren etkili ve yürütülmesi zorunlu idari işlemler konu edilir. Kesin ve yürütülmesi zorunlu olan işlemler ise; idarelerin kamu gücüne dayanarak tek yanlı irade beyanıyla tesis ettikleri, hukuk düzeninde değişiklik yapan, başka bir ifadeyle ilgililerin hukukunu etkileyen işlemlerdir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava dosyasının incelenmesinden; Kocaeli ili, İzmit ilçesi, … Mahalle ve … Mahalleleri sınırlarında bulunan mülkiyeti hazineye ait 10.457,00 m² yüzölçümlü denizden dolgu alanı olan … ada, … sayılı parsel ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 7.298.49 m² alanlı taşınmazın kiracısı olan davacı şirket ile davalı idare arasında akdedilen kira sözleşmesinin süresi dolduğundan bahisle 30 (otuz) gün içerisinde boşaltılarak idareye tesliminin sağlanması aksi takdirde anılan taşınmazların 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75. maddesi ile Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 89. maddesi uyarınca tahliye ettirileceği yolunda tesis edilen … günlü, … sayılı Kocaeli Valiliği Defterdarlık Milli Emlak Dairesi Başkanlığı İzmit Emlak Müdürlüğü işleminin istemiyle görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75. maddesinde; Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malların, gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, işgal edilen taşınmaz malın idarenin talebi üzerine bulunduğu yer mülki amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek idareye teslim edileceği kuralına yer verilmiştir.
Uyuşmazlık konusu olayda, yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre, 2886 sayılı Kanun’un 75. maddesi kapsamında gerçekleştirilecek olan tahliye işlemlerinin, ilgili idarenin talebi üzerine, münhasıran taşınmazın bulunduğu yerin mülki amirince sağlanabileceği, dava konusu işlemin ise, taşınmazın rızaen tahliye edilmesinin istenilmesine ilişkin olduğu, bu aşamada dava konusu işlemin davacı yönünden hukuki etki doğurmadığı ve tek başına idari davaya konu olabilecek kesin ve yürütülmesi zorunlu bir işlem olmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, İdare Mahkemesince, idari yargıda iptal davasına konu olabilecek kesin sonuç doğuran, icrai nitelikte bir işlem olmadığı anlaşılan dava konusu işlemin iptali istemiyle açılan davanın, 2577 sayılı Kanun’un 15. maddesinin 1/b bendi uyarınca incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerekirken, davanın reddi yolunda verilen mahkeme kararında sonucu itibariyle hukuka aykırılık bulunmamaktadır.