Danıştay 10. Daire, Esas No: 2019/9777, Karar No: 2020/6714

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul ili, Kadıköy ilçesi, … , … ve … Mahallerinde bulunan ve alkollü içecek satan market, bakkal, büfe, tekel ve kuruyemiş bayilerinin (Rıhtım Bölgesi hariç) açılış saatlerinin 08.00, kapanış saatlerinin 22.00 olarak belirlenmesine ilişkin Kadıköy Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararının iptal edilmesi ve kolluk görevlilerince tesis edilen tutanakların yokluğuna karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince; davalı idarenin yetkisi dahilinde bulunan mahalle ve sokaklarda işletmelerin açılış-kapanış saatlerine ilişkin yapılan düzenlemede kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetildiği, aksine bir amacın da ortaya konulamadığı anlaşıldığından, tesis edilen işlemde hukuka aykırılık olmadığı; hazırlayıcı işlem niteliğindeki tutanaklar açısından ise davanın esasının incelenmesine olanak bulunmadığı gerekçesiyle … tarih ve … sayılı belediye encümeni kararı yönünden davanın reddine, encümen kararına istinaden 28/03/2013 tarihinden itibaren polis tarafından tutulan tutanaklar yönünden davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, genel güvenlik gerekçe gösterilerek insanların yaşam alanının sınırlandırıldığı, bu gerekçelerin somut olarak ortaya konulması ve açıklanması gerektiği, aynı ilçede farklı uygulamaların hukuka uygun olmadığı, İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kısmen kabulü ile İdare Mahkemesi kararının davanın reddine yönelik kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY:
Kadıköy Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile İstanbul ili, Kadıköy ilçesi, .. Mahallesinde yer alan … Caddesi ile … , … , … , … , …, … , … ve … Sokaklarında bulunan tekel, büfe ve kuruyemiş bayilerinin açılış-kapanış saatleri 06.00-24.00 olarak belirlenmiştir.
Ancak idarece, şikayetlerin yoğunlaşması gerekçe gösterilerek Kadıköy Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı dava konusu kararı ile …, … ve … Mahallerinde bulunan ve alkollü içecek satan market, bakkal, büfe, tekel ve kuruyemiş bayilerinin (Rıhtım Bölgesi hariç) açılış saatlerinin 08.00, kapanış saatlerinin 22.00 olarak belirlenmesine karar verilmiştir.
Bunun üzerine, … Mahallesinde tekel bayisi işleten davacı tarafından bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 27. maddesinde, büyükşehir kapsamındaki belediyeler arasında hizmetlerin yerine getirilmesi bakımından uyum ve koordinasyonun, büyükşehir belediyesi tarafından sağlanacağı hüküm altına alınmış iken 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 34. maddesinde, umuma açık yerlerin açılış ve kapanış saatlerini belirleme görev ve yetkisinin belediye encümenine ait olduğu düzenlenmiş, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’in 33. maddesinde de umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin açılış ve kapanış saatlerinin belediye sınırları içinde belediye encümeni, bu yerler dışında il encümeni tarafından tespit edileceği hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare Mahkemesi kararının encümen kararına yönelik kısmının incelenmesi:
Mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; belediye sınırları içinde bulunan umuma açık yerlerin açılış ve kapanış saatlerini belirleme yetkisinin ilgili belediye encümenine ait olduğu, büyükşehir belediyesine ise büyükşehir kapsamındaki belediyeler arasında hizmetlerin yerine getirilmesi bakımından uyum ve koordinasyon sağlama görevinin verildiği anlaşılmaktadır.
Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin açılış ve kapanış saatlerini belirleme yetkisinin belediyelerin takdir yetkisi içerisinde bulunduğu açıksa da bu yetkinin işletmenin tür ve niteliği ile aynı türden aynı ilçede ya da çevre ilçelerde bulunan işletmeler için belirlenen çalışma saatleriyle uyumlu olacak şekilde kamu yararına ve hizmet gereklerine uygun olarak kullanılması gerekmektedir.
Davacı tarafından tekel bayisi olarak işletilen iş yerinin çalışma saatlerine ilişkin düzenlemenin işletmenin türü ve niteliği ile bulunduğu yer ve bölgenin konut veya iş yeri yoğunluğu dikkate alınarak yapılmadığı, somut tespitlere ve gerekçelere yer verilmediği, aynı türden işletmelerin daha geç saatlere kadar çalıştığı, bu düzenlemenin işletmenin aynı türden işletmelerle rekabet etme kabiliyetini ortadan kaldırdığı sonucuna varıldığından; tesis edilen dava konusu encümen kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Öte yandan, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından koordinasyon yetkisi çerçevesinde alınan encümen kararında da bakkal, büfe, tekel ve kuruyemiş bayileri için çalışma saatlerinin 08.00-04.00 olarak belirlendiği, bu açıdan da iş yerinin açılış-kapanış saatlerinin bu koordinasyon yetkisi içerisinde belirlenen saatlere uygun olmadığı, dava konusu işlemin, ilçe içindeki işletmelerin diğer işletmelerle rekabet edebilme gücünü sınırladığı açıktır.
Bu itibarla, İdare Mahkemesi kararının davanın reddine ilişkin kısmında hukuki isabet bulunmamaktadır.
İdare Mahkemesi kararının tutanakların yokluğuna karar verilmesi istemine yönelik kısmının incelenmesi:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın ilgili kısmı usûl ve hukuka uygun olup dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.