Danıştay 6. Daire, Esas No: 2018/5691, Karar No: 2020/13183

TEMYİZ EDENLER : I- (DAVALILAR)
1- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …
2- … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
II- (DAVALI YANINDA MÜDAHİL) … Elektrik Üretim A.Ş.
VEKİLLERİ : Av. …
Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Hayvancılık Tarım Gıda İthalat İhracat Tic.ve Sanayi Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Altıncı Dairenin 03/04/2017 tarihli, E:2016/8329, K:2017/2187 sayılı bozma kararına uyularak … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının iptale ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Karacabey İlçesi, … Köyündeki 17.100 m2 lik … parsel sayılı taşınmazın 14.285 m2 sinin … Elektrik Üretim A.Ş’nin kuracağı Rüzgar Enerji Santralinin T8 numaralı türbin ve bağlantısı olarak ayrılması yolundaki Bursa Büyükşehir Belediye Meclisi’nin … tarihli, … sayılı kararıyla kabul edilen 1/5.000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin, Karacabey Belediye Meclisi’nin 05.11.2014 tarihli kararıyla kabul edilen 1/1.000 ölçekli uygulama imar planının ve Bursa 2020 yılı 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Plan Kararları ve Uygulama Hükümlerinin 7. maddesinin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; davanın, Bursa 2020 yılı 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Plan Kararları ve Uygulama Hükümlerinin 7. maddesinin iptali istemine ilişkin kısmı yönünden; yenilenebilir enerji üretim alanlarının çevre düzeni planları gibi büyük ölçekteki leke bir planda gösterilmesinin fiziki olarak mümkün olmadığı gibi zorunlu da olmadığı, planlama öncesi rüzgar santrallerinin nerelere kurulacağının coğrafi olarak kestirilmesi de mümkün olmadığından dava konusu olayda olduğu gibi bu belirlemenin plan notuyla gerçekleştirilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı, dava konusu 1/5000 ölçekli ve 1/1000 ölçekli imar planları değişikliklerinin; mevcut imar planının ve bu planda değişiklik öngören plan kararının bir alanın planlanmasına ilişkin olmadığı, sadece türbinler, şalt alanı ve yolları kapsadığı, bu durumun planlama alanını çevresinden soyutladığı, bütüncül bir yaklaşımla yapılması gereken plan değişikliklerinin çevresinden kopuk bir biçimde yapıldığı, getirilen kullanım fonksiyonu olan “rüzgar enerji santrali üretim alanı” ile çevresinin ilişkisi ve etkileşiminin gösterilmediği anlaşıldığından çevresiyle bütünlük oluşturmayan salt yol, türbin ve şalt alanı ile sınırlı tutulan plan değişikliklerinin plan yapımının usul ve esaslarına aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu Bursa Büyükşehir Belediye Meclisi’nin … tarih ve … sayılı kararıyla kabul edilen 1/5.000 ölçekli imar planı değişikliğinin ve Karacabey Belediye Meclisi’nin 05.11.2014 tarihli kararıyla kabul edilen 1/1.000 ölçekli imar planının oy çokluğuyla iptaline, davanın Bursa 2020 yılı 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Plan Kararları ve Uygulama Hükümlerinin 7. maddesinin iptali istemine ilişkin kısmı yönünden ise davanın oybirliğiyle reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Karara dayanak yapılan bilirkişi incelemesinde çevresel etki değerlendirme raporunun incelendiği, bozma kararı gereğince yeniden keşif ve bilirkişi incelemesi yapılarak planların incelenmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’ÜN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Davada, Karacabey İlçesi, … Köyündeki 17.100 m2 lik … parsel sayılı taşınmazın 14.285 m2 sinin … Elektrik Üretim A.Ş’nin kuracağı Rüzgar Enerji Santralinin T8 numaralı türbin ve bağlantısı ayrılması olarak yolundaki Bursa Büyükşehir Belediye Meclisi’nin … tarihli, … sayılı kararıyla kabul edilen 1/5.000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin, Karacabey Belediye Meclisi’nin 05.11.2014 tarihli kararıyla kabul edilen 1/1.000 ölçekli uygulama imar planının ve Bursa 2020 yılı 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Plan Kararları ve Uygulama Hükümlerinin 7. maddesinin iptali istenilmektedir.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5.maddesinde nazım imar planı, “varsa bölge planlarının mekâna ilişkin genel ilkelerine ve varsa çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklüklerini, nüfus yoğunlukları ve eşiklerini, ulaşım sistemlerini göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, plan hükümleri ve raporuyla beraber bütün olan plan”, uygulama imar planı ise, “tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan” olarak tanımlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava dosyasındaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden; plana dayanak olan 03.08.2014 tarihli EPDK kararı ile kararın onayına ilişkin Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı işlemi, … İdare Mahkemesinin … tarihli E: …, K: … sayılı kararı ile iptal edilmiş, bu karara karşı yapılan istinaf başvurusu üzerine Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarihli E: … K: … sayılı kararı ile ; “davaya konu rüzgar enerji santrali yapmak üzere planlanan türbinin yerinin değiştirilerek dava konusu parselin plan dışına çıkarıldığı, bu değişiklik üzerine Enerji Piyasa Düzenleme Kurulunun 10.02.2017 tarihli işlemiyle parsele ilişkin kamu yararı kararının kaldırıldığını” ifade ederek istinaf başvurusunun kabulüne, İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına, konusu kalmayan dava hakkına karar verilmesine yer olmadığına, hükmetmiştir.
Öte yandan dava konusu taşınmazın 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 27. maddesi uyarınca Hazine adına tescil edilmek üzere Maliye Bakanlığı adına acele kamulaştırılmasına ilişkin 04.06.2015 tarihli, 29376 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 27.04.2015 tarihli, 7662 sayılı Bakanlar Kurulu kararının iptali istemiyle Danıştay Altıncı Dairesi’nin E:2015/7475 sayılı dosyasında açılan davada 03/04/2017 tarihli 2017/2188 sayılı kararla; “Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Kamulaştırma Dairesi Başkanlığı’nın … tarihli, … sayılı kararıyla, proje kapsamında yer alan 8 numaralı türbinin yer değişikliği yapılacak taşınmazın müdahil şirket tarafından satın alındığı, Karacabey RES sahası içerisinde yer almayan davacının taşınmazı için alınan kamu yararı kararının kaldırıldığı görülmektedir. Bu durumda, dava devam ederken … İdare Mahkemesince verilen iptal kararı üzerine acele kamulaştırma işleminin dayanağı nazım imar planında değişiklik yapılarak davacı şirkete ait taşınmazın enerji üretim alanından (Karacabey RES sahası içerinden) çıkarıldığı, daha sonra Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Kamulaştırma Dairesi Başkanlığınca taşınmaz için alınan kamu yararı kararının kaldırıldığı gerekçesiyle” dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına hükmedilmiştir.
Her iki karar birlikte incelendiğinde, davacı şirkete ait parselin tirbün yeri ve bağlantısı olarak planlanmasının temelini oluşturan işlemin ortadan kalktığı, davacının taşınmazının Karacabey Res sahası içerisinden çıkarılarak ve taşınmaza yapılması planlanan 8 numaralı tirbün yerinin değiştirildiği ve tirbün yapılacak yeni taşınmazın müdahil firma tarafından satın alındığı, ayrıca planların iptaline yönelik ilk mahkeme kararının ardından iptal kararını uygulamak amacıyla Karacabey İlçesi, … ve … Mahalleleri, muhtelif parsellerin bir kısmının “enerji üretim alanına” alınmasına ilişkin Bursa Büyükşehir Belediye Meclisi’nin … tarihli E:… K:… sayılı kararında davacının taşınmazının enerji üretim alanından çıkarıldığı görülmektedir.
İnternet üzerinden havadan görünümüne ilişkin görsellerde Dairemizce yapılan inceleme neticesinde davacı şirketin tesisinin bulunduğu alanın yan parselinde bir tirbün kurulduğu da görülmüştür.
Tüm bu hususlar dikkate alındığında, davacının parseline ilişkin kamu yararı kararının iptal edilmesi ve iptal kararının kesinleşmesi de dikkate alınarak 8 numaralı tirbüne ilişkin imar plan değişikliği yapılıp yapılmadığının araştırılması, imar plan değişikliği var ise bu durum dikkate alınarak yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.