Danıştay 6. Daire, Esas No: 2016/820, Karar No: 2020/13231

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : Adana Büyükşehir Belediye Meclisi üyesi olan davacı tarafından, Adana ili, Sarıçam ilçesi, Yeniyayla Mahallesi, … parsel sayılı taşınmazın güneş enerjisi santrali alanına alınmasına ilişkin … tarihli, … sayılı büyükşehir belediye meclisi kararıyla kabul edilen 1/5000 ölçekli mevzii nazım imar planı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti : Temyize konu kararda; … parsel sayılı taşınmazın dava konusu 1/5000 ölçekli mevzii nazım imar planında 28 MGW elektrik enerjisi üretmek üzere güneş enerjisi santrali alanı olarak planlandığı, 1/5000 ölçekli nazım imar planının dayanağı olan üst ölçekli … tarihli, … sayılı büyükşehir belediye meclisi kararı ile kabul edilen 1/25000 ölçekli nazım imar planında bölgenin “orman alanı” olarak görüldüğü, 1/25000 ölçekli nazım imar planı notları incelendiğinde, güneş enerji santralinin ormanlık alanlarda yapılabilecek tesisler arasında sayılmadığı, sadece tarım ve hayvancılıkla ilgili yapıların yer alabileceği ve bunların alt ölçekli planlarda belirleneceğinin belirtildiği, Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin, nazım imar planı lejandlarını gösteren Ek-1/ç maddesinde “Enerji, Üretim, Dağıtım ve Depolama” lejantları ile “Orman Alanı” lejandının farklı olduğu, taşınmazın 1/5000 ölçekli nazım imar planında güneş enerjisi santrali, 1/25000 ölçekli nazım imar planında ise orman alanı olarak planlandığı, 1/5000 ölçekli nazım imar planının üst ölçekli plana aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davanın süresinde açılmadığı, davacının ehliyetli olmadığı, artan enerji tüketimi sonucu, çevreye en az zararlı olan güneş enerjisine dayalı elektrik santrallerine ağırlık verildiği, dava konusu işlemin gerekli tüm ön incelemeler yapıldıktan sonra tesis edildiği, plan kabul edilmeden önce ilgili kurum ve kuruluşlardan gerekli görüşlerin alındığı, 1/25000 ölçekli planların leke planlar olması nedeniyle alt ölçekli 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile birebir uyumlu olmasının beklenemeyeceği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Dava konusu işlemin plan hiyerarşisine, imar mevzuatına ve hukuka aykırı olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :

… tarihli, … sayılı büyükşehir belediye meclisi kararıyla kabul edilen 1/25000 ölçekli nazım imar planında orman alanında kalan … sayılı parsel, dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planıyla güneş enerjisi santrali alanına alınmış, anılan plan açıklama raporunda, planın mevzii imar planı olduğu belirtilmiştir.
… tarihli, … sayılı büyükşehir belediye meclisi kararıyla kabul edilen 1/25000 ölçekli nazım imar planının iptal edilmesine ilişkin … tarihli, … sayılı büyükşehir belediye meclisi kararının iptali istemiyle TMMOB Mimarlar Odası tarafından açılan davada, anılan işlemin iptaline ilişkin … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararı, Danıştay Altıncı Dairesinin 16/12/2016 tarihli, E:2016/6297, K:2016/8931 sayılı kararıyla onanmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :

3194 sayılı İmar Kanununun işlem tarihinde yürürlükte olan şekliyle “Tanımlar” başlıklı 5. maddesinde; “Nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plandır.” hükmüne yer verilmiştir.
Planlar arasındaki hiyerarşi kapsamında alt ölçekli imar planlarının, üst ölçekli imar planlarına uygun yapılması gerekmektedir.
İşlem tarihinde yürürlükte olan Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin “Tanımlar” başlıklı 3. maddesinde, mevzii imar planı; mevcut planların yerleşmiş nüfusa yetersiz kalması veya yeni yerleşim alanlarının kullanıma açılması gereğinin ve sınırlarının ilgili idarece belirlenmesi halinde, bu Yönetmeliğin plan yapım kurallarına uyulmak üzere yapımı mümkün olan, yürürlükteki her tür ve ölçekteki plan sınırları dışında, planla bütünleşmeyen konumdaki, sosyal ve teknik altyapı ihtiyaçlarını kendi bünyesinde sağlayan, raporuyla bir bütün olan plan, olarak tanımlanmıştır.
Aynı Yönetmeliğin 7. maddesinin 2. fıkrasında da, “Çevre düzeni planı sınırları içerisinde mevzi imar planı yapılamaz. Çevre düzeni planı ile yapılaşma kararı alınmış alanlar için yapılacak imar planları, mevzii imar planı olarak değerlendirilmez.” düzenlemesine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :

12.03.2012 tarihli, 38 sayılı büyükşehir belediye meclisi kararıyla kabul edilen 1/25000 ölçekli nazım imar planında orman alanında kalan … sayılı parselin, dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planıyla güneş enerjisi santrali alanına alındığı, anılan plan açıklama raporunda, dava konusu 1/5000 ölçekli planın mevzii imar planı olarak nitelendirildiği, mahkemenin … tarihli, E:… sayılı ara kararına Adana Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından verilen cevapta, … tarihli, … sayılı Bakanlık Oluru ile onaylanan 1/100000 ölçekli çevre düzeni planında parselin, tarım arazisi sınırları içinde bulunduğunun belirtildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, çevre düzeni planı sınırları içerisinde mevzii imar planı yapılamayacağı, çevre düzeni planı ile yapılaşma kararı alınmış alanlar için yapılacak imar planlarının, mevzii imar planı olarak değerlendirilmeyeceği göz önünde bulundurulduğunda, dava konusu 1/5000 ölçekli imar planının, mevzii bir plan mı yoksa bir nazım imar planı mı olduğu, parselin 1/25000 ölçekli nazım imar planı ve 1/100000 ölçekli çevre düzeni planında hangi fonksiyonda kaldığı, 1/25000 ölçekli nazım imar planı notlarında, orman alanlarının alt ölçekli planlarda güneş enerji santrali alanı olarak belirlenip belirlenemeyeceğine yönelik bir düzenlemenin bulunup bulunmadığı, dava konusu 1/5000 ölçekli planın, üst ölçekli planlara, şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına, kamu yararına uygun olup olmadığı hususlarının davacı iddialarının da dikkate alınması ve gerekirse keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılması suretiyle araştırılmasından sonra yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Ayrıca davanın sonucuyla yakından ilgisi bulunduğundan, davanın, dava konusu taşınmazın malikine ihbar edilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :