Danıştay 10. Daire, Esas No: 2016/10431, Karar No: 2020/6816

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kaymakamlığı

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, Akçakale İlçesi’ne bağlı … Köyü ile … Köyü arasındaki idari sınırın belirlenmesine ilişkin Akçakale Kaymakamlığı İlçe İdare Kurulu’nun … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararıyla; … ve … Köy sınırının, kadastro çalışmalarından sonra yapılan toplululaştırma işlemleri sırasında ilk kadastro parsellerinin geometrik şekilleri değiştirilerek kadastro paftalarının yürürlükten kaldırılması nedeniyle belirlenememesi üzerine, iki köy arasındaki sınırın Valilikçe gerekli inceleme ve araştırmanın yaptırılarak belirlenmesi gerekirken anılan sınırın Akçakale Kaymakamlığı’nca belirlenmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin yeniden sınır belirleme işlemi olmadığı, sadece mevcut sınırların gösterildiği bu nedenle mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Davacı tarafından, Akçakale İlçesi’ne bağlı … Köyü ile … Köyü arasındaki idari sınırın belirlenmesine ilişkin Akçakale Kaymakamlığı İlçe İdare Kurulu’nun … tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
442 sayılı Köy Kanunu’nun 3. maddesinde; “Bu kanunun hükmü başlar başlamaz her köyün sınırı ihtiyar meclisi tarafından bir kağıda yazılır. Sınır için komşu köyler ile aralarında uzlaşamadıkları yerler varsa bu da gösterilir ve yazılan sınır kağıdı ihtiyar meclisince mühürlenerek nahiye müdürüne gönderilir. Nahiye müdürü de bu sınır kağıdını kaza veya vilayete gönderir. Oralarda idare meclisince sınır kağıdı tetkik ve tasdik olunduktan sonra tasdikli bir örneği tekrar köy ihtiyar meclisine verilmek üzere nahiye müdürüne yollandığı gibi asıl sınır kağıdı da tasdikli olarak tapu idaresine verilir. İki köy arasında uzlaşılamayan sınırlar için idare meclisleri tahkikat ve tetkikat yaparak sınırı beşinci maddeye göre çizip her iki köye de tasdikli birer örneğini gönderir ve bu katidir. Kazadaki bütün köylerin tasdikli sınır kağıtları tapuca bir deftere yazılıp defterin altı idare meclisine tasdik ettirilir. Ayrıca bu tasdikli defterin bir sureti de tapuca çıkarılıp idare meclisinde saklanmak üzere verilir. Köy sınırlarına ait işlerde Devlet daireleri ve mahkemelerce bu tasdikli defterler esastır.”, 5. maddesinde ise; “İki köy arasında nizalı sınırların çizilmesi için Hükümetin emriyle iki köy heyeti ihtiyariyesi bir araya toplanarak işin kendi aralarında düzeltilmesi için çalışılır. Gene uzlaşamadıkları halde idare meclisi tetkikat ve tahkikat yaparak altı ay içinde doğrudan doğruya sınırı çizer ve bu kati olur. Beş sene müddetle değiştirilemez.
Bir köy sınırı; bu kanun mucibince çizildikten beş sene sonra hasıl olacak lüzum ve ihtiyaç üzerine ihtiyar meclisi sınırın büyültülüp küçültülmesi için müracaatta bulunabilir. Şayet bu sınırın büyütülmesi veya küçültülmesi başka bir köye dokunmuyorsa vilayet veya kaza idare meclisleri karariyle sınır tashih olunur ve tasdikli deftere yazılır.
Sınırın büyültülmesi veya küçültülmesi başka bir köye dokunuyorsa bu maddenin birinci fıkrasına göre mesele halledilir.” hükümlerine yer verilmiştir.
Sınır Anlaşmazlığı, Mülki Ayrılma ve Birleşme ile Köy Kurulması ve Kaldırılması Hakkında Yönetmelik’in “Amaç ve kapsam” başlıklı 1. maddesinde; “Bu Yönetmelik;
A) Bir bucağın, bir ilçeden başka il veya ilçeye bağlanmasına veya merkezinin değiştirilmesine, Bir ya birkaç köy ve belediyenin bağlı bulunduğu bucaktan ayrılarak başka bir mülki idare birimine bağlanmasına, bir veya birkaç köye ait bağlılardan bazılarının bağlı bulundukları idare biriminden ayrılarak başka bir köyle birleştirilmesine,
Belediye kanununun 7 nci maddesinin kapsamı dışında kalan ve bir belediyeye bağlı mahallerden bir veya birkaçının bağlı bulundukları belediyeden ayrılarak başka bir köyle birleştirilmesine,
B) Yeniden köy kurulmasına, merkezlerinin belirlenmesine veya değiştiril mesine, bir köy veya belediye bağlısının ayrılarak ayrı bir köy kurulmasına, bazı köy veya belediye bağlılarının bağlı oldukları idari birimlerden ayrılarak kendi aralarında birleşip bağımsız bir köy kurmalarına, iki veya daha çok köyün birleşerek bir köy haline gelmesine,
Köylerin tüzel kişiliğinin kaldırılmasına,
C) Ayrı İllere veya aynı ilin başka ilçelerine yada ayrı bucaklarına bağlı köyler ve belediyeler arasındaki il, ilçe ve bucak sınırı niteliğindeki sınır anlaşmazlıklarının çözümlenmesine, Ait esas ve usulleri düzenler.” düzenlemesi yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Sınır Anlaşmazlığı, Mülki Ayrılma ve Birleşme ile Köy Kurulması ve Kaldırılması Hakkında Yönetmeliğin “Amaç ve kapsam” başlıklı 1. maddesi incelendiğinde, Yönetmeliğin aynı ilin başka ilçelerine bağlı köyler arasındaki il, ilçe ve bucak sınırı niteliğindeki sınır anlaşmazlıklarının çözümlenmesini kapsadığı, bununla birlikte aynı ilin aynı ilçesine bağlı köyler arasındaki sınır uyuşmazlıklarını kapsamadığı sonucuna varılmaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacı tarafından, Akçakale İlçesi’ne bağlı … Köyü ile … Köyü arasındaki idari sınırın belirlenmesine ilişkin Akçakale Kaymakamlığı İlçe İdare Kurulu’nun … tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı, davalı idare tarafından yeniden sınır belirlenmediğinin savunulduğu, idare mahkemesince işlemin sınır belirleme işlemi olarak kabul edilerek ve 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu’nun 4. maddesine göre İl İdaresi Kanunu’na göre belirlenmiş sınırların değişmezliği esas ise de sınır noktalarının belirginlik ve değişmezlik niteliklerini yitirmiş olması halinde sınırların yeniden belirlenmesinin bir zorunluluk olduğu durumlarda 5442 sayılı Kanun kapsamına giren sınır anlaşmazlıkları ile ilgili işlemlerin Valiliklerce yürütülmesi gerektiği, Kaymakamlıklara yapılan müracaatların bir yazı ile Valiliğe gönderileceği, Valilikçe gerekli inceleme ve araştırmanın yaptırılarak sınırın belirlenmesi gerektiği gerekçesiyle iki köy arasındaki sınırın Valilikçe gerekli inceleme ve araştırmanın yaptırılarak belirlenmesi gerekirken Akçakale Kaymakamlığı’nca belirlenmesinde hukuka uygunluk bulunmadığına karar verildiği görülmektedir.
Yukarıda yer verilen mevzuatın birlikte değerlendirilmesinden; uyuşmazlığın Akçakale İlçesi’ne bağlı … Köyü ile … Köyü arasında olduğu, aynı ilçeye bağlı iki köy olmaları sebebiyle Sınır Anlaşmazlığı, Mülki Ayrılma ve Birleşme ile Köy Kurulması ve Kaldırılması Hakkında Yönetmeliğin Valilikçe gerekli inceleme ve araştırmanın yaptırılarak sınırın belirlenmesi yönündeki düzenlemesinin esas alınamayacağı, yukarıda yer verilen Köy Kanunu hükümlerine göre ilçe idare kurullarının aynı ilçenin iki köyü arasındaki sınırı belirleme konusunda yetkisinin bulunduğu, bu yönüyle İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığı, İdare Mahkemesince dava konusu işlemin esas yönünden incelenerek bir karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.