Danıştay 7. Daire, Esas No: 2019/5891, Karar No: 2020/5244

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Bakanlığı adına
… Gümrük Müdürlüğü…
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: … Saç Metal Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından 06/03/2002 tarih ve 2002/D1-728 sayılı dahilde işleme izin belgesi kapsamında ithal olunan eşyaya ait vergi ve fonların teminatı olarak, davacı banka ile birleşen …Türk Anonim Şirketi tarafından verilen teminat mektupları nedeniyle amme alacağının tahsili amacıyla davacı adına 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 56. maddesi uyarınca tesis edilen … tarih ve …, … ve … sayılı işlemlerin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: Bozma kararı üzerine; 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 103. maddesi uyarınca teminata bağlanan alacaklar yönünden, zamanaşımı başlangıcının teminatın kalktığı takvim yılını takip eden takvim yılının ilk günü olduğu, uyuşmazlık konusu teminata bağlı alacaklar teminat mektuplarının paraya çevrilmesi suretiyle tahsil edilebileceğinden, zaman aşımı süresinin olayda işlemeyeceği ve bu nedenle dava konusu alacakların zaman aşımına uğramadığının anlaşıldığı, Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü tarafından mezkur dahilde işleme izin belgesinin re’sen kapatılmasının uygun bulunması üzerine, … Birliğinin asıl borçlu … Saç Metal Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ve bazı kurumların yanında davalı idareye de gönderilen 16/06/2005 tarihli yazıyla; firma adına düzenlenen söz konusu dahilde işleme izin belgesi kapsamında ithal edilen ve süresi içinde ihracı gerçekleştirilmeyen eşyaya ilişkin vergiler ile bu vergiler üzerinden hesaplanan para cezasının tahsilinin gerektiği yönünde bildirim yapıldığı, davalı idare tarafından asıl borçlu firma hakkında alınan 26/04/2012 ve 31651, 31653 ve 31673 sayılı tahakkuk kararlarının şirketin bilinen adresinden ayrılması ve yeni adresinin de bilinmemesi nedeniyle tebliğ edilemediği, bunun üzerine ilanen tebliği yoluna gidildiği, asıl borçlu firma tarafından ödeme yapılmaması nedeniyle de, dahilde işleme izin belgesi kapsamında ithal edilen eşyaya ilişkin vergi ve fer’ilerinin tahsilinin davacı banka tarafından düzenlenen teminat mektuplarının paraya çevrilmesi suretiyle sağlanması amacıyla 6183 sayılı Kanun’un 56. maddesine istinaden 7 gün içinde ödenmesi gerektiği yolunda dava konusu işlemlerin tesis edildiği, ancak, anılan işlemlerden önce, 6183 sayılı Kanun’un 37. maddesi uyarınca amme alacağının vadesinin belirlenerek davacı bankaya tebliği gerekirken, doğrudan aynı Kanun’un 56. maddesine istinaden tesis edilen işlemlerde yasal isabet bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: … Saç Metal Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi adına düzenlenen dahilde işleme izin belgesinin re’sen kapatılmasına ilişkin yazının 2012 yılında idarelerinin kayıtlarına girdiği, dolayısıyla amme alacağının zamanaşımına uğramadığı, dahilde işleme izin belgesi kapsamında ithal edilen ancak süresinde ihraç edilmeyen eşyaya ilişkin gümrük vergilerinin tahsil edilmesi maksadıyla, belge sahibi firmaya ulaşılamaması üzerine teminat mektuplarını veren davacı bankadan, 6183 sayılı Kanun’un 56. maddesine istinaden teminat mektuplarının paraya çevrilmesinin istenilmesine ilişkin işlemlerin mevzuata ve hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : 6183 sayılı Yasanın yukarıda sözü edilen 37. maddesine göre asıl borçluya yönelik tesis edilen işlemin üzerine alacağın tahsil edilememesi üzerine, aynı Kanun’un 56. maddesinde öngörülen tahsil yönteminin uygulanması zorunluluğunun asıl borçluya yönelik olduğundan, asıl borçlu şirkete yönelik olarak aynı Kanun’un 56. maddesinde öngörülen tahsil yöntemi uygulanmaksızın, ithal olunan eşyaya ait vergi, fon, gecikme zammı ve faizinin karşılığı olarak teminat mektuplarını veren Bankaya başvuru koşullarının oluştuğundan söz edilemeyeceğinden, bahse konu kamu alacaklarının tahsili amacıyla tesis edilen dava konusu işlemleri istemin özeti bölümünde yer alan gerekçeyle iptali yolundaki temyize konu mahkeme kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmediği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü tarafından mezkur dahilde işleme izin belgesinin re’sen kapatılmasının uygun bulunması üzerine, dahilde işleme izin belgesi kapsamında ithal edilen ve süresi içinde ihracı gerçekleştirilmeyen eşyaya ilişkin olarak ithalatçı .. Saç Metal Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi hakkındaki 26/04/2012 tarihli 31651, 31653 ve 31673 sayılı tahakkuk yazılarının şirketin bilinen adreslerinde tebliğ edilmeye çalışıldığı, fakat şirketin adresten yeni bir adres bildirmeden ayrılması ve tebligatın gerçekleştirilememesi üzerine bir ulusal bir de yerel gazetede ilanen tebliğ yoluna gidildiği, bu tebligata rağmen asıl borçlu şirket tarafından herhangi bir ödeme yapılmaması nedeniyle ithal olunan eşyaya ait vergi, fon, gecikme zammı ve faizinin karşılığı olarak verilen teminat mektuplarının paraya çevrilmesi suretiyle amme alacağının tahsiline yönelik olarak davacı adına 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 56. maddesi uyarınca tesis edilen dava konusu işlemlerin iptali istemiyle dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 37. maddesinde, hususi kanunlarında ödeme zamanı tespit edilmemiş amme alacaklarının Maliye Vekaletince belirtilecek usule göre yapılacak tebliğinden itibaren bir ay içinde ödeneceği, bu ödeme müddetinin son gününün amme alacağının vadesi günü olduğu; 54. maddesinde de, ödeme müddeti içinde ödenmeyen amme alacağının, tahsil dairesince cebren tahsil olunacağı; cebren tahsilin, amme borçlusu tahsil dairesine teminat göstermişse, teminatın paraya çevrilmesi yahut kefilin takibi; amme borçlusunun borcuna yetecek miktardaki mallarının haczedilerek paraya çevrilmesi veya gerekli şartların varlığı halinde, borçlunun iflasının istenmesi suretiyle yapılacağı; 56. maddesinde ise, karşılığında teminat gösterilmiş bulunan amme alacağı vadesinde ödenmediği takdirde, borcun yedi gün içinde ödenmesi, aksi halde teminatın paraya çevrileceği veya diğer şekillerle cebren tahsile devam olunacağının borçluya bildirileceği, yedi gün içinde borç ödenmediği takdirde, teminatın, anılan kanun hükümlerine göre paraya çevrilerek amme alacağının tahsil edileceği hükme bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
6183 sayılı Kanun’un 54. maddesinde öngörülen cebren tahsil yöntemlerinden biri olan teminatın paraya çevrilmesi yolu ile teminat mektubunu veren Bankadan amme alacağının tahsil edilebilmesi için; dahilde işleme rejimi kapsamında geçici ithali gerçekleştirilen eşyanın girişi esnasında tahakkuk ettirilerek teminata bağlanan vergilerin, ödenmesi gereken vade günü belli olmadığından, öncelikle, asıl borçlu ithalatçı adına, anılan Kanun’un yukarıda değinilen 37. maddesi uyarınca işlem tesis edilmesi ve vadenin dolmasından sonra da, aynı Kanun’un 56. maddesine göre, amme alacağının vadesinde ödenmemesi durumunda teminatın paraya çevrileceği yolunda işlem tesis edilmesi yasal bir zorunluluktur.
Olayda; dahilde işleme rejimi koşullarının ihlali üzerine, asıl borçlu olan ithalatçı adına 6183 sayılı Kanun’un yukarıda sözü edilen 37. maddesine uyarınca tesis edilen … tarihli …, … ve … sayılı işlemlerin, şirket adresinde tebliğ edilemediğinden bahisle bir ulusal bir de yerel gazetede ilanen tebliği yoluna gidildiği, bu suretle alacağın tahsil edilememesi üzerine de, teminat mektuplarının paraya çevrilmesi suretiyle amme alacağının tahsiline yönelik olarak davacı banka adına 6183 sayılı Kanun’un 56. maddesi uyarınca tesis edilen işlemlerin dava konusu edildiği anlaşılmaktadır.
Her ne kadar Mahkemece, 6183 sayılı Kanun’un 37. maddesi uyarınca amme alacağının vadesinin belirlenerek davacı bankaya tebliği gerekirken, doğrudan aynı Kanun’un 56. maddesine istinaden tesis edilen işlemlerde yasal isabet bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiş ise de, yukarıda yer verilen hükümler dikkate alındığında teminata bağlanmış olan amme alacağına ilişkin 6183 sayılı Kanun’un 37. maddesine göre tesis edilen işleme rağmen ödeme yapılmaması üzerine, aynı Kanun’un 56. maddesinde öngörülen tahsil yönteminin uygulanması zorunluluğu asıl borçlu olan ithalatçı şirkete yönelik olup, olayda asıl borçlu olan ithalatçı şirket adına 6183 sayılı Kanun’un 37. maddesine uyarınca tesis edilen tahakkuk işlemlerinin, şirketin bilinen adresinde tebliğ edilememesi ve yeni adresin de bildirilmemesi nedeniyle ilanen tebliği yoluna gidilmesi ve ödeme yapılmaması nedeniyle yine asıl borçlu şirkete yönelik olarak aynı Kanun’un 56. maddesinde öngörülen tahsil yöntemi uygulanmaksızın, ithal olunan eşyaya ait vergi, fon, gecikme zammı ve faizinin karşılığı olarak teminat mektuplarını veren Bankaya başvuru koşullarının oluştuğundan söz edilemeyeceğinden, bahse konu kamu alacaklarının tahsili amacıyla tesis edilen dava konusu işlemleri istemin özeti bölümünde yer alan gerekçeyle iptali yolundaki temyize konu mahkeme kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.