Danıştay 7. Daire, Esas No: 2016/4117, Karar No: 2020/5322

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Trans Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı adına
… Gümrük Müdürlüğü …
VEKİL : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından transit rejim kapsamında, “kabuklu ceviz” olarak beyan edilen eşyanın, fiziki muayenesi sırasında, beyan edilenden farklı olarak “kabuksuz ceviz içi” olduğunun tespit edildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 5. fıkrası uyarınca gümrüklenmiş değer üzerinden karara bağlanan para cezasına vaki itirazın ceza tutarının azaltılması suretiyle reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: TIR karnesi muhteviyatı eşya ile Türkiye’ye giriş yapmak isteyen davacı şirkete ait aracın, fiziki muayeneye sevk edildiği, 0802.31.00.00 pozisyonunda “walnut not cleared” (kabuklu ceviz) olarak beyan edilen eşyanın, 0802.32.00.00 pozisyonunda yer alan vakumlanmış “kabuksuz ceviz içi” olduğunun tespit edilmesi üzerine, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 5. fıkrası uyarınca 408.316,00-TL tutarında para cezası kararı alındığı, anılan karara Gümrük Bölge Müdürlüğü nezdinde yapılan itirazın eşyaya ilişkin faturanın ibraz edilmesi üzerine para cezası tutarının 253.762,00-TL olarak düzeltilmesi suretiyle reddedildiği, ara kararına istinaden gönderilen belgelerin incelenmesinden; “walnut not cleared” (kabuklu ceviz) olarak beyan edilen eşyanın fiziki muayene sonucunda “kabuksuz ceviz içi” olduğunun tespit edildiğinin anlaşılması karşısında, TIR karnesinde beyan ettiğinden farklı cinste eşyayı Türkiye Gümrük Bölgesine getirdiği sabit olan davacı adına karara bağlanan para cezasında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : …Gümrük İdaresince düzenlenen transit refakat belgesinde yanlış tercümeden kaynaklı olarak eşyanın “walnut not cleared” (kabuklu ceviz) olarak beyan edildiği, gerek taşıma sözleşmesinde gerekse faturada taşınan eşyanın “kabuksuz ceviz içi” olduğunun açıkça görüldüğü, anılan faturanın para cezasına vaki itiraz sırasında Gümrük Bölge Müdürlüğü’ne sunulduğu ve ceza kararının bu fatura dikkate alınmak suretiyle düzeltilerek onandığı, yanlışlığın tercüme hatasından kaynaklandığı bu durumun yurtdışı makamlarca verilen yazı ile de belgelendirildiği, farklı cinste eşya taşınmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Gümrük uyuşmazlıklarındaki para cezaları bakımından da “lehe olan kanun hükümlerinin geçmişe yürüyeceği” yolundaki Ceza Hukukunun temel ilkesi çerçevesinde, para cezası alınmasına ilişkin şartların oluşup oluşmadığının değerlendirilmesi suretiyle inceleme neticesinde ulaşılacak sonuca göre yeniden yeniden karar verilmek üzere kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Davacı şirket tarafından Türkiye Gümrük Bölgesine getirilerek transit rejim beyanında bulunulan serbest dolaşımda olmayan ve “kabuklu ceviz” olarak beyan edilen eşyanın, beyan edilenden farklı olarak “kabuksuz ceviz içi” olduğunun fiziki muayenesi sırasında tespit edildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 5. fıkrası uyarınca karara bağlanan para cezasına itiraz edilmesi üzerine, davalı idarece yapılan değerlendirmede, eşyanın 2005/5 sayılı İthalatta Gözetim Uygulamasına İlişkin Tebliğe tabi olduğundan bahisle, gözetim kıymetinin esas alınması nedeniyle tahakkuk işleminin yapıldığı, söz konusu kıymet üzerinden de para cezası kararının alındığı, eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimi kapsamında ithal edilmesi sırasında anılan hususun dikkate alınabileceği, transit rejim çerçevesinde uygulanma imkanının ise bulunmadığı belirtilerek, tahakkuka konu kıymetin yeniden belirlenmesi ve para cezası tutarının düşürülmesi suretiyle, itirazın reddedilmesi üzerine işbu davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin olay tarihinde yürürlükte bulunan şekliyle 5. fıkrasında; Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve transit rejim beyanında bulunulan serbest dolaşımda olmayan eşyanın, beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olduğunun tespiti halinde, farklı çıkan eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası alınacağı hükme bağlanmış olmasına karşın,235. maddenin 24/10/2019 tarih ve 7190 sayılı Kanun’un 12. maddesiyle değişik 5. fıkrasında, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve varış gümrük idaresine karayolu ile sevk edilmek üzere transit rejimine konu edilen serbest dolaşımda olmayan eşyanın, yapılan kontrol veya muayene sonucunda, beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste olduğunun tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın tespiti hâlinde fiilin niteliğine göre bu fıkranın (a) ve (b) bentleri uyarınca işlem yapılacağı; aynı fıkranın (a) bendinde, farklı çıkan eşyanın gümrük vergileri toplamının beyan edilen eşyanın gümrük vergileri toplamından fazla olması durumunda farklı çıkan eşyaya ilişkin gümrük vergilerinin iki katı idari para cezası verileceği; (b) bendinde, farklı çıkan eşyanın beyan edilen eşyadan farklı şekilde, ithalinin lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi olması durumunda farklı çıkan eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verileceği hüküm altına alınmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Olayda, davacı şirket tarafından Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve transit rejim beyanında bulunulan serbest dolaşımda olmayan eşyanın, beyan edilenden farklı olduğunun fiziki muayene sırasında tespit edildiğinden bahisle karara bağlanan para cezasının dayanağının 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 5. fıkrası olduğu açıktır. Anılan fıkranın olay tarihinde yürürlükte bulunan şekli uyarınca ceza kararı alınabilmesi için transit rejimi kapsamı eşyanın beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olduğunun tespiti yeterlidir. Ancak, 7190 sayılı Kanun’un 12. maddesiyle değiştirilen halinde, bu koşula ilave olarak farklı çıkan eşyanın gümrük vergileri toplamının beyan edilen eşyanın gümrük vergileri toplamından fazla olması durumunun da gerçekleşmesi gerekmektedir. Başka bir ifadeyle, beyan edilen eşya belirgin şekilde farklı bir cinste bile olsa gümrük vergileri bakımından bir fazlalık söz konusu değilse ceza kesilemeyecektir.
Bu durumda, gümrük uyuşmazlıklarındaki para cezaları bakımından da uygulanacağı kuşkusuz bulunan “lehe olan kanun hükümlerinin geçmişe yürüyeceği” yolundaki Ceza Hukukunun temel ilkesi çerçevesinde, olayda, 235. maddenin 5. fıkrasının 7190 sayılı Kanun’la değişik hali uyarınca para cezası alınmasına ilişkin şartların oluşup oluşmadığının değerlendirilmesi, şartların oluştuğunun tespit edilmesi halinde ise her ne kadar gümrüklenmiş değerin iki katı tutarında para cezası kesilmişse de, fıkranın yeni hali uyarınca cezanın gümrük vergilerinin iki katı tutarında kesilmesi gerektiği hususu göz önüne bulundurulmak suretiyle yeniden bir karar verilmek üzere temyize konu kararın bozulması gerekmiştir.