Danıştay 8. Daire, Esas No: 2018/3263, Karar No: 2020/6116

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Milli Emlak Müdürlüğü – …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Muğla İli, … İlçesi, … Mahallesi, … ve … sayılı parsellerin 6292 sayılı Kanun’un 6. maddesi uyarınca satın alınmasına yönelik başvurunun reddine dair Fethiye Milli Emlak Müdürlüğünce tesis olunan … tarih … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karar ile; 6292 sayılı Kanun’un 9. maddesinin 2. bendinde hak sahiplerinin gerekli başvuruyu yapmaması halinde davalara devam edileceğinin ve genel hükümlere göre karar verileceğinin emredildiği, 3. bendinde ilgililerce başvuru yapılmaması halinde durdurulan davalara devam edileceğinin,5. bendinde hak sahipleri veya ilgilileri tarafından taşınmazın satın veya devralınması hâlinde satışa veya devre konu taşınmazlar hakkında Hazine ile devam eden ve durdurulan davalarda yargılama giderlerinin taraflar üzerine bırakılacağının hüküm altına alındığı, durdurulan davalarla ilgili hak sahiplerinin satış talebini yasaklayan bir düzenleme bulunmamakta iken davalı idare tarafından talebin reddine ilişkin işlemde hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, 6292 sayılı Kanunun 9.maddesinin 2.fıkrasında kastedilen davaların mülkiyete ilişkin olduğu, Hazine tarafından kullanıcı şerhinin iptaline yönelik dava açıldığı, dava konusu taşınmaza yönelik açılan kullanım kadastrosuna itiraza ilişkin davanın sonuçlandırılmaması nedeniyle satış yapılmadığı, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı vekili tarafından, 6292 sayılı Kanun’un 9. maddesinin 2. fıkrası uyarınca durdurulan davalarla ilgili olarak hak sahiplerinin satış talebinde bulunabilecekleri açık iken, davacının bu doğrultudaki başvurusunun reddine yönelik işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Muğla İli, … İlçesi, … Mahallesi sınırları dahilinde bulunan ve 2/b niteliği ile Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılmış olan 3138 parsel sayılı taşınmaz dava dışı … kullanımda, 3139 parsel sayılı taşınmaz ise yine dava dışı … kullanımındadır.
Anılan taşınmazlar ile ilgili olarak dava dışı … ve …, … Noterliği’nce düzenlenen … tarih ve … ve … yevmiye numaralı muvafakatnameler ile anılan taşınmazların davacı tarafından 6292 sayılı Kanun kapsamında satın alınmasına ve müracaatta bulunmasına muvafakat etmişlerdir.
Davacı tarafından 30/09/2015 tarihinde 6292 Sayılı Kanun kapsamında satış istemiyle yapılan başvuru, taşınmazın tapu kaydında kadastro tutanağının beyanlar hanesinde yer alan kullanıcı şerhine yönelik olarak hazine tarafından açılmış bir dava bulunduğu ve bu davanın 6292 Sayılı Yasa’nın 9.maddesi uyarınca durdurulduğunun belirtildiği,durma kararı verilen taşınmazların 6292 sayılı Kanun uyarınca göre doğrudan satılamayacağından bahisle 05/10/2015 tarih ve 8117 sayılı davalı idare işlemi ile reddedilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
6292 sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi ile Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanunun “Amaç ve Kapsam” başlıklı 1. maddesinde; “…bu Kanun ile 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununun 2 nci maddesi gereğince Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan yerlerin değerlendirilmesinin amaçlandığı ve Kanunun, 6831 sayılı Kanunun 2 nci maddesine göre Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan yerler hakkında uygulanacağı…” belirtilmiştir.
6292 sayılı Kanun’un Aynı Kanun’un “Hak sahibi, başvuru ve doğrudan satış” başlıklı 6. maddesinde ise;
“(1) 2/B alanlarında bulunan taşınmazlar hakkında bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce düzenlenen güncelleme listelerine veya kadastro tutanaklarına ya da kesinleşmiş mahkeme kararlarına göre oluşturulan tapu kütüklerinin beyanlar hanesine göre; bu taşınmazların 31/12/2011 tarihinden önce kullanıcısı ve/veya üzerindeki muhdesatın sahibi olarak gösterilen kişilerden bu taşınmazları satın almak için süresi içerisinde idareye başvuran ve idarece tespit edilen satış bedelini itiraz ve dava konusu etmeksizin kabul edenler bu Kanuna göre hak sahibi sayılır.
(2) 2/B alanlarında bulunan taşınmazlar hakkında bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra düzenlenecek güncelleme listelerine veya kadastro tutanaklarına ya da kesinleşmiş mahkeme kararlarına göre oluşturulacak tapu kütüklerinin beyanlar hanesine göre; bu taşınmazların 31/12/2011 tarihinden önce kullanıcısı ve/veya üzerindeki muhdesatın sahibi olarak gösterilecek kişilerden bu taşınmazları satın almak için süresi içerisinde idareye başvuran ve idarece tespit edilen satış bedelini itiraz ve dava konusu etmeksizin kabul edenler de hak sahibi sayılır.
(3) Hak sahiplerinden birinci fıkra kapsamında olanlar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde, ikinci fıkra kapsamında olanlar ise, güncelleme listelerinin tescil edildiği veya kadastro tutanaklarının kesinleştiği tarihten itibaren sekiz ay içinde idareye başvurarak, bu taşınmazların bedeli karşılığında kendilerine doğrudan satılmasını isteyebilirler.
…
(12)Bu maddeye göre hak sahiplerine doğrudan satılması gereken taşınmazlardan ağaçlandırılmak üzere Orman Genel Müdürlüğüne tahsis edilen, kamu hizmetlerine ayrılan veya bu amaçla kullanılan ya da Maliye Bakanlığınca belirlenen taşınmazlar ile ilgili idarelerce bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç üç ay içerisinde idareye bildirilmesi şartıyla özel kanunlar gereğince değerlendirilmesi gerekenler ile içme ve kullanma suyu havzalarında maksimum su seviyesinden itibaren üç yüz metrelik bant içerisinde kalan yerler hak sahiplerine satılmaz. Bu taşınmazların yerine istenilmesi hâlinde hak sahiplerine, hak sahibi oldukları taşınmazın rayiç değerine eşdeğer öncelikle aynı il

sınırları içerisinde bulunan 2/B alanlarındaki taşınmaz, bu maddenin dördüncü fıkrasına göre hesaplanacak satış bedeli karşılığında doğrudan satılabilir.” hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
6292 sayılı Kanun’un 6. maddesinin 2. fıkrası uyarınca; 2/B alanlarında bulunan taşınmazlar hakkında bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra düzenlenen güncelleme listelerine veya kadastro tutanaklarına ya da kesinleşmiş mahkeme kararlarına göre oluşturulan tapu kütüklerinin beyanlar hanesine göre; bu taşınmazların 31/12/2011 tarihinden önce kullanıcısı ve/veya üzerindeki muhdesatın sahibi olarak gösterilen ve bu taşınmazları satın almak için süresi içerisinde başvuran kişiler bu Kanun kapsamında hak sahibi sayılmışlar ise de, aynı maddenin 12. fıkrası uyarınca bu maddeye göre hak sahiplerine doğrudan satılması gereken taşınmazlardan ağaçlandırılmak üzere Orman Genel Müdürlüğüne tahsis edilen, kamu hizmetlerine ayrılan veya bu amaçla kullanılan ya da Maliye Bakanlığınca belirlenen taşınmazların hak sahiplerine satılmayacağı, bu taşınmazların yerine istenilmesi hâlinde hak sahiplerine, hak sahibi oldukları taşınmazın rayiç değerine eşdeğer öncelikle aynı il sınırları içerisinde bulunan 2/B alanlarındaki taşınmaz hesaplanacak satış bedeli karşılığında doğrudan satılabiliceği açıktır.
Davacıların 6292 sayılı Kanun’un 6. maddesi uyarınca hak sahibi olup olmadığı yönünden yapılan değerlendirmede, davaya konu parseller hakkında … Kadastro Mahkemesi’nin … E.,… K. ve … E.,… K.numaralı dosyalarında davacının kullanım hakkını devraldığı görülen dava dışı … ve … aleyhine Hazine tarafından açılan davada Mahkemece, Hazinenin şahıslar aleyhine açmış olduğu davaların durdurulduğu görülmekte olup, … Noterliği’nce düzenlenen … tarih ve … ve … yevmiye numaralı muvafakatnameler ile akdi halef olan davacının 6292 sayılı Kanun’un 6. maddesin 2. fıkrası uyarınca hak sahibi olduğunun kabulü gerekmekte olup, dava konusu işlemin iptaline yönelik Mahkeme kararında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Ancak, dava konusu Muğla İli, … İlçesi, … Mahallesi sınırları dahilinde bulunan 1.176,25 m2 yüz ölçümlü 3139 sayılı taşınmazın tapu kaydının incelenmesinden, tapu kaydının beyanlar hanesinde “A=668,21 m2, B=15,68 m2’lik kısımları eylemli orman haline dönüşmüştür” ifadesinin yer aldığı görülmektedir.
Bu durumda, davalı idarece bir kısmı “eylemli orman” niteliğinde dava konusu Muğla İli, Fethiye İlçesi, Göcek Mahallesi sınırları dahilinde bulunan 1.176,25 m2 yüz ölçümlü 3139 sayılı taşınmaza yönelik 6292 sayılı Kanunun 6. maddesinin 12. fıkrası uyarınca bir değerlendirme yapılabileceği de açıktır.