Danıştay 13. Daire, Esas No: 2017/321, Karar No: 2021/314

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı (Kapatılan … Düzenleme Kurumu)
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … Üniversitesi yerleşkesi içerisinde bulunan “… Büfe” isimli iş yerinin işletmecisi olan davacı adına düzenlenen … tarih ve … sicil numaralı Tütün Mamulü Satış Belgesinin iptaline ilişkin … tarih ve … sayılı Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Sektörel Rekabet ve Tüketici Hakları Daire Başkanlığı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce; Dairemizin 05/11/2015 tarih ve E:2014/498, K:2015/3745 sayılı bozma kararına uyularak verilen kararda; sigaranın zararlarından özellikle gençleri korumak için 4207 sayılı Kanun’da geçen eğitim ve öğretim hizmetinin verildiği yer kavramının çerçevesinin geniş tutulması gerektiği, buna göre davacının sahibi olduğu “… Market” isimli iş yerinin her ne kadar eğitim ve öğretim hizmeti verilen fakülte ve hastaneye uzak olduğu 06/12/2010 tarihli bilirkişi raporunda tespit edilmiş ise de, üniversite yerleşkesi içerisinde bulunduğu, üniversite yerleşkelerinin de eğitim ve öğretim hizmeti verilen yer kavramına dâhil olması gerektiği dikkate alındığında dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, perakende tütün satışı yapılan büfenin sağlık, eğitim ve öğretim, kültür ve spor hizmeti verilen yerler içerisinde olmadığı, bu durumun … Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … İş sayılı dosyası kapsamında yaptırılan keşif ve bilirkişi raporunda da ortaya konulduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davacıya ait büfenin üniversite yerleşkesi içerisinde yer aldığı, söz konusu yerin eğitim ve öğretim hizmetlerinin verildiği fakülte ve yüksek okullar ile sağlık hizmetinin verildiği hastane bahçesi konumunda olduğu, tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
24/12/2017 tarih ve 30280 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 81. maddesinde, “Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte kapatılmıştır. Kurum’un taraf olduğu davalar ve icra takiplerinde devir durumuna göre ilgili idare kendiliğinden taraf sıfatını kazanır.” kuralı ile 78. maddesinde “Bu Kanun hükümleri çerçevesinde aşağıda belirtilen görevler Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yürütülür.” kuralına yer verildiğinden, kapatılan Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu’nun yerine Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın davalı sıfatıyla bakılan davada taraf olduğu, ancak 10/07/2018 tarih ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın, Tarım ve Orman Bakanlığı adı altında yeniden yapılandırıldığı anlaşıldığından, mülga Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı yerine Tarım ve Orman Bakanlığı’nın hasım mevkiinde olduğu görülerek esasın incelenmesine geçildi.

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :

… Üniversitesi yerleşkesinde bulunan “… Market” isimli iş yeri için davacı … adına kayıtlı bulunan … tarih ve … sicil numaralı Tütün Mamulü Perakende Satış Belgesi’nin 4733 sayılı Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 8. maddesinin altıncı fıkrası uyarınca … tarih ve … sayılı Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Sektörel Rekabet ve Tüketici Hakları Daire Başkanlığı işlemiyle iptaline karar verilmiş, anılan işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükteki hâliyle 4733 sayılı Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 2. maddesinde, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurulu’nun (Kurul), Kurum’un karar organı olduğu belirtilmiş; 3. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde, 4207 sayılı Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanun’da yer alan hükümler saklı kalmak kaydıyla, tütün ve alkol tüketiminden kaynaklanan kamusal, toplumsal ya da tıbbi nitelikteki her türlü zararlı etkileri önleyecek düzenlemeleri yapmak ve bunlarla ilgili kararları almak Kurul’un görev ve yetkileri arasında sayılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan kurallar uyarınca, ilgililerin mevzuata aykırı davranışlarının tespiti hâlinde, eylemin ağırlığı ve somut olayın özelliğine göre çeşitli idarî yaptırımların uygulanmasının mümkün olduğu, idarî yaptırımları düzenleyen mevzuat hükümlerinde yaptırım kararını uygulayacak merciye yönelik olarak belirleme yapılmamış olmakla birlikte, tütün ve alkol tüketiminden kaynaklanan kamusal, toplumsal ya da tıbbî nitelikteki her türlü zararlı etkileri önleyici niteliği bulunan idarî yaptırım kararlarının Kurum’un karar organı olan Kurul tarafından tesis edilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, Sektörel Rekabet ve Tüketici Hakları Daire Başkanlığı’nca getirilen teklif üzerine Kurum Başkanı adına Başkan Yardımcısı tarafından tesis edilen dava konusu işlemde yetki unsuru yönünden hukuka uygunluk, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.