Danıştay 5. Daire, Esas No: 2016/20206, Karar No: 2021/85

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …

KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- … Kurulu

VEKİLİ: Av. …

2- … Bakanlığı

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacının, … Asliye Hukuk Mahkemesi Hakimi olarak görev yaptığı döneme ilişkin Sincan Adalet Daireleri ve Hakimliklerinin 2010 yılı teftiş döneminde denetlenmesi sonrasında Adalet Müfettişlerince “Kişisel ve sosyal özellikleri” başlıklı bölümü 87 puan ve “Mesleki bilgi ve çalışması” başlıklı bölümü 77 puan takdir edilerek “iyi” olarak düzenlenen 30/04/2010 tarihli müfettiş hal kağıdının iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Danıştay İkinci Dairesinin 25/03/2013 tarih ve E:2012/7813, K:2013/1672 sayılı bozma kararına uyan … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; 24/01/2007 tarih ve 26413 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Adalet Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği’nin ilgili hükümleri uyarınca hal kağıdının “kişisel ve sosyal özellikleri” bölümüne verilen notların hal kağıdının düzenlenme derecesine etkisinin bulunmadığı, geçmiş dönem hal kağıtlarının iyi düzeyde olduğu, Adalet Müfettişlerince düzenlenen Tavsiyeler Listesinde belirtilen hususların hal kağıdının “mesleki bilgi ve çalışması” bölümüne verilen notlarla uyumlu olduğu, dava konusu hal kağıdının subjektif nedenlere dayalı olarak düzenlendiğini kanıtlayıcı herhangi bir bilgi ve belgenin de mevcut olmadığı anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; 2010 yılı teftiş döneminde hakkında düzenlenen 30/04/2010 tarihli Hal Kağıdının “Kişisel ve Sosyal Özellikleri” bölümünde yer alan ”dürüst olmak, menfaatine düşkün olmamak, kötü alışkanları bulunmamak” gibi ölçütlerin hakim sıfatını taşımak için olmazsa olmaz ölçütler olduğu, yapılan değerlendirme ile kişilik haklarının ihlal edildiği, Hal Kağıdının aynı bölümünde yer alan “Kılık kıyafeti”, “Mesaiye riayeti” vb… değerlendirmelerin ise soyut, belirsiz ve keyfi olduğu; Hal Kağıdının “Mesleki Bilgi ve Çalışması” bölümüne ilişkin değerlendirmeler yönünden ise, verilen notların öneriler listesindeki tespitlerle uyumlu olduğuna dair gerekçenin isabetli olmadığı, tavsiyeler listesindeki tespitlerin doğru olduğuna dair kabulün dayanağının olmadığı, teftiş döneminde 134 dosyanın Yargıtay tarafından temyizen incelendiği ve 95 puan takdir edildiği, dönem içerisinde çıkartılan iş yüzdesi, onama bozma oranının mümtazen terfi düzeyinde olduğu, tesis edilen dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu belirtilerek İdare Mahkemesince verilen kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI :
Davalı Hakimler ve Savcılar Kurulu tarafından, dava konusu işlemde hukuka aykırı bir husus bulunmadığı, temyiz dilekçesinde ileri sürülen hususların 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan sebeplerden hiçbirisine uymadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Davalı Adalet Bakanlığı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olan İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Beşinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Davacı, 24/08/2006 tarihinden itibaren … Asliye Hukuk Mahkemesi Hakimi olarak görev yapmış olup, dava konusu 30/04/2010 tarihli hal kağıdı … Adliyesinde görev yaptığı döneme ilişkindir.
Söz konusu hâl kağıdının “Kişisel ve sosyal özellikleri” başlıklı bölümünde; her bir özellik 10 puan üzerinden olmak üzere, “Sağlık durumu”nun 10, “Kılık ve kıyafeti”nin 8, “Söz ve davranışları ile temsil yeteneği, adalet komisyonu başkanları için idarecilik vasıfları”nın 9, “Dürüstlük ve tarafsızlığı ile mesleğin vakar ve haysiyetini koruması”nın 9, “Kötü alışkanlıklarının bulunmaması”nın 9, “Menfaatine düşkün olmaması”nın 9, “Şahsı ve ailesi itibarıyla çevrede bıraktığı intiba”nın 9, “Daire arkadaşları, iş sahipleri ve halkla olan ilişkileri”nin 8, “Kalem personeli üzerindeki etkinliği”nin 8, ve “Mesaiye riayeti”nin 8 puanla değerlendirildiği ve toplam 100 puan üzerinden 87 puan verildiği, “Mesleki bilgi ve çalışması” başlıklı bölümünde ise; “Tensiplerin amaca uygunluğu ile duruşmalara hazırlıklı çıkması”nın 8, “Davalara vukufiyeti, usul hükümlerine riayeti, toplu mahkeme başkanları açısından heyetin idaresindeki dirayeti”nin 8, “Muhakemeyi sür’atlendirici hükümleri uygulaması, tutuklu veya acele işlerdeki hassasiyeti ile not endişesi taşımaması”nın 7, “Keşifleri zamanında ve yeterli şekilde yerine getirmesi”nin 8, “Haklı sebeplere dayanan, iş durumuna veya davanın mahiyetine uygun sürelerle talik yapması”nın 8, “Sür’atli ve isabetli karar verme yeteneği ile kararlarının yeterli gerekçeyi ihtiva etmesi ve zamanında yazılması”nın 8, “Acele ve tutuklu evraka, eski yıllara ait dosyalara ve yetki ile baktığı işlere gösterdiği ilgi derecesi”nin 7, “Mesleki müktesebatının hizmet süresine uygunluğu ile inceleme, araştırma, mevzuat ve içtihatları takip alışkanlığı”nın 8, “Kalem muamelatına gösterdiği ilgi ile idari nitelikteki Bakanlık genelgelerini izleme ve uygulaması ile adayların yetiştirilmesindeki gayreti Adalet komisyonu başkan ve üyeleri için ayrıca; komisyon çalışmalarına katkısı”nın 7 ve “Göreve bağlılığı”nın 8 puanla değerlendirildiği ve toplam 100 puan üzerinden 77 puan (iyi) verildiği görülmüştür.
Bunun üzerine, anılan hal kağıdının iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2802 sayılı “Hakimler ve Savcılar Kanunu”nun “Müfettişlerce verilecek hal kağıtları” başlıklı 24. maddesinde, adalet müfettişlerinin, denetimleri sırasında inceledikleri belgelere ve gözlemlerine dayanarak hakim ve savcılar hakkında düzenleyecekleri hal kağıtlarını ilgilinin gizli sicil dosyasına konulmak üzere Teftiş Kurulu Başkanlığına gönderecekleri düzenlemesine yer verilmiştir.
24/01/2007 tarih ve 26413 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Adalet Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği’nin “Hal kağıdının düzenlenmesi” başlıklı 88. maddesinde, hal kağıtları düzenlenirken, objektif ölçüler içinde kalınarak gizliliğe riayet olunmasına özen gösterileceği, ilgililer hakkında sağlam ve güvenilir kaynaklara dayanılarak ciddi ve titiz inceleme yapılacağı, tefahhusatın olumsuzluk içermesi halinde bu durumun gerektiğinde hal kağıdının ilgili bölümünde mümkün olduğu kadar kaynak gösterilerek anlatılacağı belirtilmiş; “Hal kağıtları hakkındaki genel ilkeler” başlıklı 89. maddesinde de, hal kağıtlarının, kimlik bölümünün Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-3 sayılı formda yer alan açıklama, kalan kısımlar içinse Yönetmelik ekindeki ilgili formlar esas alınarak tanzim edileceği, hal kağıtlarının, ilgilinin kimliği, kişisel ve sosyal özellikleri, mesleki bilgi ve çalışması, gerekiyorsa açıklama, müfettişin kanaati ve sonuç bölümlerinden oluşacağı, hal kağıdı formlarının düzenlenmesinde kişisel ve sosyal özellikleri ve mesleki bilgi ve çalışması bölümlerinde ayrı ayrı 100 üzerinden not takdir edileceği, kişisel ve sosyal özellikleri bölümüne ait bütün hanelerinin değerlendirmeye tabi tutularak doldurulmasının zorunlu olduğu, mesleki bilgi ve çalışması bölümünde sıfat yetki ve iş bölümüne göre ilgilinin sadece baktığı işle ilgili olan hanelerin değerlendirmeye tabi tutulacağı, bu bölümdeki bütün hanelerin doldurulamaması halinde not dağılımının Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-4 sayılı formda gösterilen formüle göre yapılacağı, hal kağıtlarının kişisel ve sosyal özellikleri bölümünde verilen notun sonuç bölümünde sadece rakam ve yazı ile belirtileceği ve derece kısmında değerlendirmesinin yapılmayacağı, mesleki bilgi ve çalışması bölümünde belirtilen notların toplamının sonuç bölümünde rakam ve yazı ile yazılacağı, verilen bu nota göre derecelendirme yapılacağı, hal kağıdının müfettişlik mührü ile mühürlenerek imzalanacağı, mesleki çalışma ve başarısı bölümündeki notların ise, 49 ve aşağısının zayıf, 50-69 arasında olanın orta, 70-84 arasında olanın iyi, 85-100 arasında olanın da pekiyi kabul edilerek, ilgilinin mesleki bilgi ve çalışmasının belirleneceği ve bu hususun hal kağıdının sonuç bölümünün derece kısmına yazılacağı, müfettişin gerekli gördüğü izahat ve kanaatin, müfettişin kanaati ve sonuç, gerekiyorsa açıklama bölümünde belirtileceği, orta ve zayıf not takdir edilen hal kağıtlarında gerekli görülen açıklamalar yapılıp, dayanak belgelerin de ilave edileceği, eklerin hal kağıdının açıklama bölümünde gösterileceği, kuvvetli delil bulunmayan inceleme ve soruşturma konularına hal kağıdında değinilmeyeceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu hâl kağıdının “Kişisel ve sosyal özellikleri” bölümü yönünden incelenmesi:
Dava konusu hâl kağıdının “Kişisel ve sosyal özellikleri” başlıklı bölümünde yer alan “Kılık ve kıyafeti” 8, “Şahsı ve ailesi itibarıyla çevrede bıraktığı intiba” 9, “Daire arkadaşları, iş sahipleri ve halkla ilişkileri” 8, “Kalem personeli üzerindeki etkinliği” 8, “Mesaiye riayeti” 8 puanla değerlendirilmiştir.
Hâl kağıtlarının “Kişisel ve sosyal özellikleri” bölümünün müfettişlerin gözlem ve kanaatlerine dayandığı, bu bölümdeki soruların cevaplandırılması sırasında olumsuz düşüncelerin, sicilin tüm hanelerini ilgilendirecek şekilde her zaman belgelendirilmesinin mümkün olamayacağı açık olmakla birlikte, hakim ve savcılık mesleği için son derece önemli olan bu özellikler için 10 tam puan üzerinden eksik puan verilmesini haklı kılacak, gözlem, kaynak ya da olgunun ne olduğunun, bu değerlendirmelere yol açacak kanaate nasıl varıldığının belirtilmesi, söz konusu değerlendirmenin dayanağının somut olarak ortaya konulması gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta, dava konusu hâl kağıdının “Kişisel ve sosyal özellikleri” bölümünde yer alan ve 10 puan üzerinden değerlendirilen “Kılık ve kıyafeti”, “Şahsı ve ailesi itibarıyla çevrede bıraktığı intiba”, “Daire arkadaşları, iş sahipleri ve halkla olan ilişkileri”, “Kalem personeli üzerindeki etkinliği” ve “Mesaiye riayeti başlıkları için 10 puandan düşük puan verilmesinin dayanağı ortaya konulamadığından, hâl kağıdının anılan bölümünde hukuka uyarlık görülmemiştir.

Dava konusu hâl kağıdının “Mesleki Bilgi ve Çalışması” bölümü yönünden incelenmesi:
Anılan bölümde yapılan puanlamanın incelenmesinden;
– “Muhakemeyi sür’atlendirici hükümleri uygulaması, tutuklu veya acele işlerdeki hassasiyeti ile not endişesi taşımaması” ölçütü için 10 tam puan üzerinden 7 puan verildiği, ancak tavsiyeler listesinin incelenmesinden davacının not endişesi taşımaması ile ilgili bir eleştirinin getirilmediği,
– “Mesleki müktesebatının hizmet süresine uygunluğu ile inceleme, araştırma, mevzuat ve içtihatları takip alışkanlığı” ölçütü için 10 tam puan üzerinden 8 puan verildiği, ancak tavsiyeler listesinin incelenmesinden davacının mevzuat ve içtihatları takip alışkanlığı ile ilgili bir eleştirinin getirilmediği,
– “Kalem muamelatına gösterdiği ilgi ile idari nitelikteki Bakanlık genelgelerini izleme ve uygulaması ile adayların yetiştirilmesindeki gayreti Adalet komisyonu başkan ve üyeleri için ayrıca; komisyon çalışmalarına katkısı” ölçütü için 10 tam puan üzerinden 7 puan verildiği, ancak davacının hakim adaylarının yetiştirilmesindeki gayreti ile ilgili (sorumlu olduğu hakim-savcı adayının olup olmadığına ilişkin) bir tespit bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Dava konusu hâl kağıdının “Mesleki bilgi ve çalışması” bölümünde yer alan ve 10 puan üzerinden değerlendirilen davacının “Muhakemeyi sür’atlendirici hükümleri uygulaması, tutuklu veya acele işlerdeki hassasiyeti ile not endişesi taşımaması”, “Mesleki müktesebatının hizmet süresine uygunluğu ile inceleme, araştırma, mevzuat ve içtihatları takip alışkanlığı” ve “Kalem muamelatına gösterdiği ilgi ile idari nitelikteki Bakanlık genelgelerini izleme ve uygulaması ile adayların yetiştirilmesindeki gayreti Adalet komisyonu başkan ve üyeleri için ayrıca; komisyon çalışmalarına katkısı” başlıklarına ilişkin değerlendirmelerde 10 puandan düşük puan takdir edilmesinin dayanağının tavsiyeler listesinde veya başka somut bir bilgi veya belge ile ortaya konulamadığı anlaşıldığından, hâl kağıdının anılan bölümünde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Bu durumda; uyuşmazlık konusu hal kağıdının “Kişisel ve sosyal özellikleri” ve “Mesleki bilgi ve çalışması” başlıklı bölümlerinde yer alan yukarıda belirtilen başlıklara ilişkin olarak yapılan değerlendirmelerde tam puan üzerinden düşük puanlama yapılmasına neden olabilecek kanaatin oluşmasına etki eden değerlendirmelerin, davacının görev yaptığı Mahkemenin iş ve işlemlerinin denetlenmesi sonucu düzenlenen tavsiyeler listesindeki tespit ve önerilerle ortaya konulmadığı gibi, bu hususta başkaca somut bilgi ve belgenin de mevcut olmadığı anlaşıldığından, dava konusu hal kağıdının objektif olarak düzenlenmediği sonucuna ulaşılmış ve bu nedenle de dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.