Danıştay 5. Daire, Esas No: 2016/20303, Karar No: 2021/84

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurulu / …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacının, … Cumhuriyet Savcısı olarak görev yaptığı 16/09/2008 – 08/05/2012 tarihleri arasındaki değerlendirme dönemine ilişkin Hakimler ve Savcılar Kurulu Müfettişlerince “65” yetkinlik puanı ile “gelişme gerekli” şeklinde düzenlenen … tarihli performans değerlendirme ve geliştirme formu sonuç raporunun iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; her ne kadar davacı tarafından, önceki yıllarda düzenlenen hal kağıtlarında mesleki bilgi ve çalışmasının iyi düzeyde değerlendirilmiş olduğu, son teftişte mesleki yetkinlik düzeyinin “gelişme gerekli” şeklinde belirlenmesinin hukuka ve incelenen dosya içeriklerine uygun olmadığı, müfettişçe takdir edilen notun gerçek duruma uygun düşmediği ileri sürülmekte ise de; dava dosyasında bulunan tüm bilgi ve belgeler ile performans değerlendirme ve geliştirme formunun dayanağını teşkil eden “tavsiyeler listesi” ve bu listenin düzenlenmesinin dayanağı belgeler bir bütün olarak değerlendirildiğinden, belirli bir döneme ilişkin olarak düzenlenen hal kağıtlarının hukuki incelemesi yapılırken önceki ve sonraki yıl hal kağıtlarının mahiyetine de bakılmakla birlikte her bir hal kağıdının hukuki incelemesinin, ait olduğu dönemdeki tespit ve değerlendirmeler çerçevesinde yapılmasının asıl olduğu, önceki ya da sonraki yıllara ait hal kağıdının iyi düzeyde olmasının ara döneme ya da somut olayda olduğu gibi son döneme ait hal kağıdının da iyi düzeyde düzenlenmesi sonucunu doğurmayacağı, davacı hakkında düzenlenen performans değerlendirme ve geliştirme formunun objektif kriterler esas alınarak ve verilen notların dayanakları gösterilmek suretiyle düzenlendiğinin anlaşıldığı, kasıtlı olarak veya subjektif nedenlerle düzenlediğine ilişkin davacının soyut iddiaları dışında hukuken itibar edilebilecek somut bir delil bulunmadığı, dava konusu işlemden önce davacı hakkında düzenlenen son iki hal kağıdının not bakımından düşme eğilimi gösterdiği, davacının uhdesinde bulunan 231 adet soruşturma evrakının 6 aydan 42 aya varan sürelerle işlemsiz bırakıldığı hususunun sabit olduğu, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu … Dairesi’nce davacının uyarma cezasıyla cezalandırıldığı ancak geçmiş hizmetleri dikkate alınmak suretiyle bu cezanın ortadan kaldırılmasına karar verildiği hususları bir arada değerlendirildiğinde, davacının performans değerlendirme ve geliştirme formunun “gelişmesi gerekli” olarak 65 puanla düzenlenmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; hakkında açılan disiplin soruşturması sonucu verilen uyarma cezasının 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu’nun 70/2. maddesi doğrultusunda “ortadan kaldırılmasına” karar verildiği, bu kararın Anayasa ve 2802 sayılı Kanun uyarınca yargı denetimine tabi olmadığı, … tarihli Personel Değerlendirme ve Geliştirme Formu’nda “gelişme gerekli” ve “yetersiz” olarak belirtilen hususların tavsiyeler listesinde karşılıklarının bulunmadığı, denetleme yapılan dönemde hem soruşturma savcısı hem duruşma savcısı olarak görev yaptığı, bu süre içerisinde yaptığı soruşturmaların, hazırladığı iddianamelerin, verdiği görüşlerin niceliksel olarak fazlalığı, onama ve bozma kararları, iddianamelerinin iade sayısı, zaman ve personel olanakları bir arada değerlendirildiğinde, tespit edilen gecikmenin bu koşullarda makul sayılıp sayılmayacağı hususu yönünden tartışılmadığı, tesis edilen dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu belirtilerek İdare Mahkemesince verilen kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırı bir husus bulunmadığı, temyiz dilekçesinde ileri sürülen hususların 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan sebeplerden hiçbirisine uymadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olan İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Beşinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Cumhuriyet savcısı olarak görev yapan davacının, … Cumhuriyet Savcısı olarak görev yaptığı 16/09/2008 – 08/05/2012 tarihleri arasındaki değerlendirme dönemine ilişkin yapılan olağan teftiş sonucunda Hakimler ve Savcılar Kurulu müfettişlerince hakkında düzenlenen … tarihli Performans Değerlendirme ve Geliştirme Formunda, 4 hanenin “yetersiz”; 10 hanenin “gelişmesi gerekli” olarak takdir edilerek, Performans Değerlendirme ve Geliştirme Formu 65 puanla “gelişme gerekli” seviyesinde notlandırılmıştır.
Bunun üzerine anılan performans değerlendirme ve geliştirme formu sonuç raporunun iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.
Bu sırada, davacı tarafından dava konusu işleme karşı dava tarihinden önce yapılan itiraz üzerine yetkinlik puanı ve değerlendirme sonucu değişmemiştir.

İLGİLİ MEVZUAT:
T.C. Anayasası’nın dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olan 159. maddesiyle; hakim ve savcıların görevlerini kanun, tüzük, yönetmeliklere ve genelgelere uygun olarak yapıp yapmadıklarının denetleme görev ve yetkisi, ilgili dairenin teklifi ve Hâkimler ve Savcılar (Yüksek) Kurulu Başkanının oluruna bağlı olarak Kurul müfettişlerine verilmiş bulunmaktadır.
2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu’nun 24. maddesinde de adalet müfettişlerinin, denetimleri sırasında inceledikleri belgelere ve gözlemlerine dayanarak hakim ve savcılar hakkında düzenleyecekleri hal kağıtlarının ilgilinin gizli sicil dosyasına konulmak üzere Teftiş Kurulu Başkanlığına göndereceği öngörülmüştür. Madde metnine göre hal kağıtları adalet müfettişleri tarafından yapılan denetim sonucunda hakim ve Cumhuriyet savcıları hakkında düzenlenmekte olup, adalet müfettişinin denetim sırasında incelediği belgelere ve gözlemlerine dayanmaktadır.
Öte yandan 09/04/2011 tarih ve 27900 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Teftiş Kurulu Yönetmeliği’nin “Adlî yargı ilk derece mahkemeleri Cumhuriyet başsavcılıklarının denetimi” başlıklı 25. maddesinde, “(1) Adlî yargı ilk derece mahkemeleri Cumhuriyet başsavcılıklarının denetiminde, fizikî olarak veya UYAP kayıtlarından;
a) Derdest; soruşturma, kabahat, denetimli serbestlikle ilgili olanlar da dahil olmak üzere infaz, istinabe ve davanâmeye konu evraktan,
b) Sonuçlanmış; soruşturma, kabahat, infaz ve davanâme evrakından,
c) Temyiz, istinaf, itiraz ve kanun yararına bozma talebine ilişkin evraktan, yeteri kadarı,
ç) Cumhuriyet savcılarının emir ve talimatıyla doldurulan bölümleri yönünden nezarete alınanların kaydına mahsus defter incelenir.
(2) Denetimde özellikle, gelen kadar iş çıkartılmaması, teraküme yol açılması, eski yıllardan devren gelen işlerin sonuçlandırılmama sebepleri üzerinde durulur, aksayan bir durum varsa raporun mahsus bölümünde ele alınır, gerekli görülen hâllerde ilgisi hakkında gereğine tevessül edilir.
(3) Adlî yargı ilk derece mahkemeleri Cumhuriyet başsavcılıklarının denetimi, öncelikle ilgililerin hâl kâğıdında gösterilen hususlara ilişkin olarak yapılır, gerek görülmesi halinde hâl kâğıdındaki konularla bağlı kalınmayarak, ilgililerin meslekî bilgi ve çalışmalarının her yönüyle tespitinde zarurî görülen hususlar tetkik edilir.” hususları belirtilmiş; performans değerlendirme ve geliştirme formları hakkındaki genel ilkelerin düzenlendiği 33. maddesinin 1. fıkrasında ise; performans değerlendirme ve geliştirme formunun, denetlenen hakim ve savcıların denetim dönemi içerisindeki performanslarının değerlendirilmesi ve geliştirilmesine yönelik bir belge olduğu belirtilmiş, 6. fıkrasında performans değerlendirme ve geliştirme formu düzenlenirken veri ve bilgi toplama kaynak ve yöntemleri arasında sayılan ‘gözlem’, müfettişin denetim mahallinde yargı hizmetlerinin genel gidişatı ve denetlediği kişilerin mesleki nitelikleri hakkında bilgi sahibi olmak amacıyla yaptığı inceleme olarak tanımlanmış; “Performans değerlendirme ve geliştirme formunun düzenlenmesi” başlıklı 34. maddesinde de, “(1) Performans değerlendirme ve geliştirme formu, bu Yönetmelikteki esaslar ve Genel Kurul tarafından belirlenecek forma göre düzenlenir.
(2) Performans değerlendirme ve geliştirme formu, denetlenen ve değerlendirmeye tabi hâkim ve savcılar için; a) Adı ve soyadı, sicili, görevi, derecesi ve kademesi, mesleğe başlama tarihi, burada göreve başlama tarihi, son görev tarihi, birinci sınıfa ayrılma tarihi ve değerlendirme dönemine dair bilgileri, b) Yönetsel ve fonksiyonel yetkinlikler ile bunların alt kriterleri, c) Güçlü yönleri ve gelişim alanları, ç) Gerekiyorsa, müfettişin görüş ve önerileri, bölümlerinden oluşur.
(3) Performans değerlendirme ve geliştirme formunun düzenlenmesinde; yedinci fıkrada belirtilen esaslar gözetilerek “mükemmel”, “beklenenin üstünde”, “beklendiği kadar”, “gelişme gerekli” ve “yetersiz” şeklindeki beşli ölçek sistemine göre değerlendirme yapılır. Her bir yetkinlik alanının değerlendirme ağırlığı, Genel Kurul tarafından belirlenecek “performans değerlendirme ve geliştirme formuna ilişkin meslek gruplarına göre yetkinlik alanı puan cetveli ve buna ilişkin hesaplama yöntemi formu”nda gösterilir.
(4) Performans değerlendirme ve geliştirme formunda yer alan her bir yetkinlik alanına dair bölüm doldurulur. Değerlendirme esnasında kişinin bulunmaması veya herhangi bir nedenle yeterli kanaat edinilememesi nedeniyle doldurulmayan kısımlar ile ilgilinin sıfat, yetki ve iş bölümüne göre sorumlu olmadığı kısımlar boş bırakılarak değerlendirmeye tâbi tutulmaz. Bir yetkinlik alanında boş bırakılan haneler o yetkinlik alanının toplam puan içerisindeki ağırlığını değiştirmez, aynı yetkinlik alanının puanı doldurulan diğer hanelerine veya bir yetkinlik alanının tamamen boş bırakılması halinde bu alanın yetkinlik puanı, diğer yetkinlik alanlarına ağırlıklarına göre hesaplama yöntemi formu uyarınca otomatik olarak dağıtılır. Değerlendirilen kişinin her bir yetkinlik düzeyinin performans değerlendirme ve geliştirme formuna ilişkin meslek gruplarına göre yetkinlik alanı puan cetveli ve buna ilişkin hesaplama yöntemi formunda tayin edilen ham puanın yüzde 85’i ve üstünde aldığı alanlar güçlü yönleri, yüzde 65’in altında aldığı alanlar ise gelişim alanları olarak performans değerlendirme ve geliştirme formu sonuç raporunda gösterilir.
(5) Performans değerlendirme ve geliştirme formunun işaretlenmesi suretiyle ilk önce toplam yetkinlik puanı belirlenir. Değerlendirme sonucunun performans düzeyi belirlenirken bu toplam yetkinlik puanındaki yarım ve daha fazla küsurat tam sayıya tamamlanır, yarımdan az olan küsurat ise hesaba katılmaz. Raporlama yapılırken her bir yetkinlik alanı için ağırlıklı puanların hesaplaması ve sonuç değerlendirmesinin yapılmasına ilişkin hesaplama yöntemi performans değerlendirme ve geliştirme formuna ilişkin meslek gruplarına göre yetkinlik alanı puan cetveli ve buna ilişkin hesaplama yöntemi formunda gösterilir.
(6) Performans değerlendirme ve geliştirme formu doldurulurken “gelişme gerekli” ve “yetersiz” seçeneklerin işaretlenmesi halinde ilgili kısma açıklama yapılır.
(7) Performans değerlendirme ve geliştirme formundaki yetkinlik düzeyleri 100 üzerinden yapılan değerlendirmede;
A) Mükemmel: 95-100 arasına karşılık gelmekte olup, en üst seviyede performans derecesini gösterir, tüm çalışmaların her açıdan beklenti ve gereklerin çok ötesinde, fevkalade bir şekilde yerine getirildiğini, çok çok nadir hata yapıldığını ve bunların küçük ve önemsiz olduğunu,
B) Beklenenin üstünde: 80-94 arasına karşılık gelmekte olup, nitelik ve nicelik yönünden görevin, beklenti ve gereklerin ötesinde, çok iyi şekilde yerine getirildiğini, çok az hata yapıldığını ve bunların küçük hatalar olduğunu,
c) Beklendiği kadar: 70-79 arasına karşılık gelmekte olup, nitelik ve nicelik yönünden görevin temel beklenti ve gereklerine uygun bir şekilde yerine getirildiğini, yapılan hataların işin aksamasına yol açacak düzeyde olmadığını,
ç) Gelişme gerekli: 40-69 arasına karşılık gelmekte olup, sıklıkla hata yapıldığını ve bunlar nedeniyle işin aksamaya uğradığını, görevin beklenti ve gereklerinin asgari veya orta derecede yerine getirildiğini, ileride eksikliklerin ve yetersizliklerin giderilerek daha iyi sonuç alma olasılığının olduğunu ve bu performans düzeyinin gelişime ihtiyaç gösterdiğini,
d) Yetersiz: 0-39 arasına karşılık gelmekte olup, görevin yerine getirilmediğini veya beklenti ve gereklerin altında yerine getirildiğini, sürekli olarak hata yapıldığını, bu hataların işin yeniden yapılmasına yol açabildiğini ve bunların yargıya ya da iş sahiplerine olumsuz şekilde yansıdığını, bu performans düzeyinin acilen gelişime ihtiyaç gösterdiğini, bu düzey için performansı düşüren nedenler araştırılarak gerekli tedbirlerin alınması yoluna gidilmesi gerektiğini, ifade eder.
(8) Müfettiş tarafından gerekli görülen görüş ve öneriler ilgili kısımda belirtilir.” düzenlemelerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu performans değerlendirme ve geliştirme formunda davacının yetkinlik düzeyinin “65” puan ile “gelişme gerekli” olarak değerlendirilmesine neden olan haneler incelendiğinde;
Söz konusu performans değerlendirme ve geliştirme formunun “Yönetsel Yetkinlikler” başlıklı bölümünde; planlama ve organizasyon becerisinin ölçülmesine ilişkin olarak çalışmalarını iş yükünün bütününü gözeterek yürütmesi ölçütü yönünden yetersiz, çalışanları işle ilgili teşvik etmesi ve uyum içinde çalıştırması ölçütü yönünden gelişmesi gerekli, diğer ölçütlerin beklenenin üzerinde ve beklenen kadar; temsil becerisinin ve iletişim becerisinin ölçülmesine ilişkin olarak tüm ölçütler beklenen kadar; kalem yönetimi bakımından kararlaştırılan işlemlerin yerine getirilmesini takip ve kontrol etmesi ile ilgili mercilere bildirilmesi gereken karar ve bilginin gecikmeksizin bildiriminin sağlanması yönünden gelişmesi gerekli, diğer ölçütler bakımından beklenen kadar; zaman yönetimi bakımından uhdesindeki evrakın periyodik gözden geçirilerek yapılan işlemlerin akıbetlerinin araştırılması ve tamamlanmış evrakların geciktirilmeksizin muktezaya bağlanması ölçütleri yönünden yetersiz, diğer ölçütler yönünden beklenen kadar olarak değerlendirildiği ve “Fonksiyonel Yetkinlikler” başlıklı bölümünde ise; soruşturma bakımından delillerin baştan ve birlikte toplanması yetersiz, faili meçhul evrakın takibinin önemsenmesi, eski yıllardan gelen dosyaların bir an önce sonuçlandırılması, ilgililerin adliyeye davetlerinde usulüne uygun davranması, sair usul hükümlerini uygulamada hassasiyeti gelişmesi gerekli, diğer ölçütler yönünden beklenen kadar; K.Y.O.K., yetkisizlik ve görevsizlik kararları yönünden hukuki nitelemeyi oluşa ve delillere uygun olarak yapması gelişmesi gerekli, diğer ölçütler yönünden beklenen düzeyde, iddianame, davaname ve fezleke hazırlanması yönünden hukuki nitelemeyi ve/veya sevk maddelerini oluşa uygun olarak yapması ile görevli mahkemeyi tayinde isabeti ölçütleri yönünden gelişmesi gerekli, diğer ölçütler yönünden beklenen kadar; duruşma yönünden tüm ölçütler bakımından beklenen kadar; görüldüsünü yaptığı ya da talebi üzerine verilen kararlardan usul ve yasaya aykırı olduğu için kanun yoluna başvurulması beklenen kadar olarak takdir edilmiştir.
Dava konusu performans değerlendirme ve geliştirme formunun dayanağı olan denetim tutanağı, inceleme raporu ve davacıya ilişkin tavsiyeler listesi ile davacı hakkında aynı denetim dönemindeki iş ve işlemlerindeki gecikmeler nedeniyle açılan soruşturma ve sonucunda verilen disiplin kararı incelendiğinde; 245 dosyanın 180 günden 1274 güne kadar ulaşan sürelerle işlemsiz bırakılmak suretiyle gecikmesine neden olunmasına ilişkin tavsiyelerde bulunulduğu, davacı hakkında soruşturma açılmasına neden olan bu dosyalara ilişkin olarak da birçok not baremine atıf yapılmak suretiyle noksanlıklar tespit edilmiş olmakla birlikte, denetim döneminde Cumhuriyet Savcısı olan davacının, incelenen dosyalarının bazılarının takibinde gecikmeye neden olduğu, yürüttüğü soruşturmalara ilişkin bazı dosyalarda usul hataları yaptığının açık olduğu anlaşılmıştır.
Bununla birlikte, davacının baktığı iş ve işlemlerin yalnızca nicelik olarak az sayıda bir kısmının incelenerek oransal olarak küçük bir kısmına ilişkin eleştiri yapıldığı, davacının inceleme döneminde duruşma savcısı olarak ve daha sonra genel soruşturma bürosunda görevlendirildiği, bu görevlendirmelerin süreleri, bu süreler içinde yaptığı soruşturmaların, hazırladığı iddianamelerin, verdiği görüşlerin niceliksel olarak fazlalığı, onama ve bozma kararları, iddianamelerinin iade sayısı, bu süreçte zaman ve personel olanakları bir arada değerlendirildiğinde, davacının üzerindeki işlerin önemli bir kısmını çıkardığı görülmüştür.
Bu sebeple, yapılan eleştirilerin Performans Değerlendirme ve Geliştirme Formu Sonuç Raporunun ”gelişme gerekli” şeklinde düzenlenmesini gerektirecek ağırlıkta, yoğunlukta ve mahiyette bulunmadığı sonucuna ulaşılmış ve dava konusu … tarihli performans değerlendirme ve geliştirme formunda davacı için 65 “gelişme gerekli” puan takdir edilmesinde uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.