Danıştay 8. Daire, Esas No: 2019/2030, Karar No: 2021/542

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Dava, izinsiz olarak yolcu taşımacılığı yaptığından bahisle davacıya ait … plakalı aracın trafikten men edilmesine ilişkin işlem ile davacıya 2.532,00.-TL para cezası verilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacıya ait aracın S.S. … Nolu … Yolcu Taşıma Taksiciler Motorlu Taşıtlar Kooperatifi’ne bağlı ticari taksi olduğu, aracın ruhsatında kulanım amacı olarak Yolcu Nakli – Ticari kaydının olduğu, davacının izinsiz bir şekilde ticari amaçla yolcu taşımacılığı fiilinde bulunmadığı, izin belgesinde belirtilen sınırların dışında taşımacılık yapmanın ise korsan taksicilik faaliyeti kapsamında değerlendirilemeyeceği açık olup, ilgili belediyeden izin veya ruhsat alınmaksızın izinsiz taşımacılık yapıldığından söz edilemeyeceğinden, dava konusu işlemlerde hukuka ve anılan yasanın amacına uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu mahkeme kararı hukuka uygun bulunduğundan ve başvuru dilekçesinde ileri sürülen iddialar da söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediğinden istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemlerin hukuka uygun olduğu … Bölge İdare Mahkemesinin kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulu ile usul ve yasaya uygun olmayan İstanbul Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Trafik Denetleme Şube Müdürlüğüne bağlı ekipler tarafından 23.05.2016 günü saat 21:15 sıralarında Avcılar … Sokak mevkiinde yapılan trafik kontrollerinde davacıya ait araç ile yolcu taşımacılığı yapıldığının tespit edildiği, tespit kapsamında düzenlenen tutanakta davacı tarafından ” … plakalı aracın sürücüsüyüm. Polis olduğunu sonradan öğrendiğim yolcuyu Avcılar … sokaktan aldım Hadımköy’e 40 TL ücret karşılığında götürecektim.” beyanına yer verilerek tutanağın denetimi yapan ekip yanında davacı tarafından imzalandığı, bakılmakta olan davanın ise bu tespit uyarınca davacıya ait aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin işlemin ve davacıya idari para cezası verilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması” başlıklı Ek-2/3 maddesinde; “…ilgili belediyeden izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dahilinde ticari amaçlı yolcu taşıyan kişiye, (…) bağlı bulunduğu durak, işyeri ve işletmelerin sorumluluklarına birinci fıkrada gösterilen idari para cezasının üç kat olarak, fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde tekerrürü halinde ise beş kat olarak uygulanacağı, ayrıca, aracın her defasında altmış gün süre ile trafikten men edileceği,” hükmüne yer verilmiştir.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun “Ulaşım hizmetleri” başlıklı 9. maddesinde; büyükşehir içindeki karayolu üzerinde her türlü taşımacılık hizmetlerinin koordinasyon içinde yürütülmesi amacıyla ulaşım koordinasyon merkezi (UKOME) kurulacağı ve bu Kanun ile büyükşehir belediyesine verilen trafik hizmetlerini plânlama, koordinasyon ve güzergâh belirlemesi ile taksi, dolmuş ve servis araçlarının durak ve araç park yerleri ile sayısının tespitine ilişkin yetkiler ile büyükşehir sınırları dâhilinde il trafik komisyonunun yetkilerinin ulaşım koordinasyon merkezi tarafından kullanılacağı, büyükşehir belediyelerine bu Kanun ile verilen görev ve yetkilerin uygulanmasında 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun bu Kanun’a aykırı hükümlerinin uygulanmayacağı kurala bağlanmıştır.
5216 sayılı Kanunun anılan hükmüne istinaden hazırlanan ve 15/06/2006 gün ve 26199 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulan Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliği’nin 28/2. maddesinde, “Taksi, dolmuş, minibüs ve umum servis araçları ile toplu taşım araçlarının tahsis süreleri, ticarî plâka sayıları ile bu plâkaların verilmesine ilişkin usûl, esas ve devir ücretleri UKOME’ce tespit edilir.” kuralı yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME
Yukarıda yer verilen Kanun ve Yönetmelik maddeleri birlikte değerlendirildiğinde; belediye sınırları içinde karayolu taşımacılığı yapacak olan taksi sayılarının ve durak yerlerinin UKOME tarafından tespit edileceği, UKOME tarafından bu hususta alınmış karar bulunmayan araçlarla, taksi taşımacılığı yapılmasının mümkün olmadığı, aksine davranışın 2918 sayılı Kanun’un Ek 2. maddesinde belirtilen müeyyidelerin uygulanmasını gerektirdiği sonucuna varılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu olayda her ne kadar, aracın trafik tescil belgesinde kullanım amacının “Yolcu Nakli-Ticari” olarak belirtilmiş ve T Plaka sahibi olduğu belirtilmiş ise de davacı adına düzenlenen T plakanın bağlı bulunduğu belediye sınırları içerisinde geçerli olduğu, davacının ticari taksi plakasının Tekirdağ il sınırları içinde geçerli kabul edilmesi gerektiği, davacının aracının trafikten 60 gün süreyle men edildiği taşımacılığın İstanbul il sınırları içinde gerçekleştiği göz önünde bulundurulduğunda, davacıya ait … plakalı aracın Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek-2/3. maddesi uyarınca trafikten men edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yönündeki temyize konu … Bölge idare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.