Danıştay 13. Daire, Esas No: 2017/250, Karar No: 2022/104

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nca 14/04/2014 tarihinde açık ihale usulüyle gerçekleştirilen “Mudanya İskelesi-Mütareke Binası Arası Kentsel Tasarım ve Rekreasyon İnşaatı Yapımı” işi ihalesi uhdesinde kalan davacının, 18/11/2015 tarih ve 2015/UY.I-3056 sayılı Kamu İhale Kurulu (Kurul) kararına istinaden sözleşme imzalamaya davet edilmesine ilişkin Bursa Büyükşehir Belediyesi Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; dava konusu ihaleye 14 isteklinin teklif sunduğu, davacının teklifinin, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan aynı iş kalemlerine farklı fiyatlar verdiğinden bahisle değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin … İnş. San. Tic. A.Ş. üzerinde kaldığı ve 15/05/2014 tarihinde ihale yetkilisi tarafından komisyon kararının onaylandığı, bunun üzerine teklifi değerlendirme dışı bırakılan davacı tarafından 29/05/2014 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu, bu başvurunun reddedilmesi üzerine 26/06/2014 tarihinde davalı idareye itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, Kurul’un 16/07/2014 tarih ve 2014/UY.I-2606 sayılı kararıyla, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan aynı iş kalemine farklı fiyatlar verilmesinin değerlendirme dışı bırakılma sebepleri arasında yer almadığı gerekçesiyle teklifi değerlendirme dışı bırakılan davacının teklifinin değerlendirmeye alınması ve ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesine karar verilmesi üzerine, … İnş. San. Tic. A.Ş. ile yapılan sözleşmenin feshedilerek davacı şirket ile sözleşme imzalandığı, bunun üzerine sözleşmesi sonlandırılan … İnş. San. Tic. A.Ş. tarafından … İdare Mahkemesi’nde Kurul’un anılan kararının iptali istemiyle dava açıldığı, … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla Kurul’un 16/07/2014 tarih ve 2014/UY.I-2606 sayılı kararının iptaline karar verdiği, anılan karar sonrası davacı ile imzalanan sözleşmenin sonlandırıldığı, ancak … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının Danıştay 13. Dairesi’nin 26/5/2015 tarih ve E:2015/345, K:2015/1975 sayılı kararıyla bozulması üzerine davacının sözleşme imzalamaya davet edildiği, anılan işlemin iptali istemiyle de bakılan davanın açıldığı; davacının, … İnş. San. Tic. A.Ş.’ye yer teslimi yapıldığı, inşaat alanının tamamında faaliyetlerin sürdüğü, su içi betonların döküldüğü, bir kısmının üzerine 3-4 metre yüksekliğinde taş blokların konulduğu, ihale sürecine dönülebilmesi için bu iş ve imalatların bütünüyle ortadan kaldırılması gerektiği, 1 yılı aşkın süredir maddi koşulların tamamen değiştiği, ilk ihale sürecinin bu nedenlerle canlandırılmasının mümkün olmadığı yönündeki iddiaları Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 24. ve 26. maddeleri ile birlikte değerlendirildiğinde, ihale sahasında ihale dokümanına aykırı imalatların bulunması halinde sorumluluğun imalatı gerçekleştiren yükleniciye ve denetim teşkilatına ait olacağının anılan şartname hükümlerinden anlaşılması karşısında davacının bu iddialarının yerinde olmadığı, bu durumda, davacının sözleşmeye davet edilmesi, sözleşmeyi imzalamaması durumunda ise Kamu İhale Genel Tebliği’nin ‘Tekliflerin Geçerlilik Süresinin Dolmasından Sonra Sözleşme Yapılması’ başlıklı 16.7 maddesi gereğince işlem tesis edilmesi gerekeceğinden, davacının 18/11/2015 tarih ve 2015/UY.I-3056 sayılı Kurul kararına istinaden uyuşmazlık konusu ihale için sözleşme imzalamaya davet edilmesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, ihale sürecinin sona erdiği ve dolayısıyla ihale sürecine geri dönülemeyeceği, ihale sürecinin yeniden diriltilmesi çabasına yönelik olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davacının sözleşme imzalamaya davet edildiği ancak sözleşme imzalamaya gelmediği, bunun sonucunda ikinci en iyi teklifi veren firmaya davet gönderildiği, o şirketin de sözleşme imzalamaya gelmediği ve son durumda ihalenin iptal edildiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … ‘NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nca 14/04/2014 tarihinde açık ihale usulüyle gerçekleştirilen “Mudanya İskelesi-Mütareke Binası Arası Kentsel Tasarım ve Rekreasyon İnşaatı Yapımı” işi ihalesi davacı şirket uhdesinde bırakılmış, davalı idare tarafından, davacı şirketin, 18/11/2015 tarih ve 2015/UY.I-3056 sayılı Kurul kararına istinaden sözleşme imzalamaya davet edilmesi üzerine, anılan işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 14. maddesinde, dava dilekçelerinin idarî merci tecavüzü yönünden inceleneceği; 15. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde ise, idarî merci tecavüzü bulunması hâlinde dava dilekçesinin görevli idare merciine tevdiine karar verileceği kurala bağlanmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere Yönelik Başvurular” başlıklı 54. maddesinde, “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler. Şikâyet ve itirazen şikâyet başvuruları, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yollarıdır. Şikâyet başvuruları idareye, itirazen şikâyet başvuruları Kurum’a hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle yapılır.”; “Kuruma İtirazen Şikâyet Başvurusu” başlıklı 56. maddesinde, “İdareye şikâyet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55’inci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen hâllerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilir. İhalenin iptaline ilişkin işlem ve kararlardan, sadece şikâyet ve itirazen şikâyet üzerine alınanlar itirazen şikâyete konu edilebilir ve bu kararlara karşı beş gün içinde doğrudan Kuruma başvuruda bulunulabilir.”; 57. maddesinde ise, “Şikâyetler ile ilgili Kurum tarafından verilen nihai kararlar Türkiye Cumhuriyeti Mahkemelerinde dava konusu edilebilir ve bu davalar öncelikle görülür.” kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan mevzuata göre, aday, istekli ve istekli olabilecek kişiler tarafından açılan davalarda, ihale süreci ile ilgili olarak idari davaya konu olabilecek işlem, ihalenin başlangıcından sözleşmenin imzalanmasına kadar olan süre içerisinde ihale makamı tarafından yapılan işlemler değil, bu işlemlere karşı, anılan Kanun’da öngörülen usullere göre ihaleyi yapan idareye yapılacak şikâyet başvurusundan sonra, Kamu İhale Kurumu’na yapılacak itirazen şikâyet başvurusu sonucu Kamu İhale Kurulu tarafından tesis edilecek işlemdir.
Dosyanın incelenmesinden, teklifi değerlendirme dışı bırakılan davacı tarafından 29/05/2014 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, bu başvurunun reddedilmesi üzerine 26/06/2014 tarihinde davalı idareye itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, Kurul’un 16/07/2014 tarih ve 2014/UY.I-2606 sayılı kararıyla, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan aynı iş kalemine farklı fiyatlar verilmesinin değerlendirme dışı bırakılma sebepleri arasında yer almadığı gerekçesiyle teklifi değerlendirme dışı bırakılan davacının teklifinin değerlendirmeye alınması ve ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesine karar verilmesi üzerine, … İnş. San. Tic. A.Ş ile yapılan sözleşmenin feshedilerek davacı şirket ile sözleşme imzalandığı, bunun üzerine sözleşmesi sonlandırılan … İnş. San. Tic. A.Ş tarafından … İdare Mahkemesi’nde Kurul’un anılan kararının iptali istemiyle dava açıldığı, … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: … , K: … sayılı kararıyla Kurul’un 16/07/2014 tarih ve 2014/UY.I-2606 sayılı kararının iptaline karar verdiği, anılan karar sonrası davacı ile imzalanan sözleşmenin sonlandırıldığı, ancak … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının Danıştay 13. Dairesi’nin 26/5/2015 tarih ve E: 2015/345, K: 2015/1975 sayılı kararıyla bozulması üzerine davacının sözleşme imzalamaya davet edildiği ve davacı tarafından anılan işlemin iptalinin istenildiği görülmektedir.
2577 sayılı Kanun’un 15. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca, idari yargı yerlerinde dava açılmadan önce idari bir kuruluşa başvurulmasının kanun ile öngörülmesi durumunda, söz konusu başvuru yapılmadan dava açılması hâlinde idari merci tecavüzünden söz edilecek olup, bu durumda dava dilekçesinin görevli idare merciine tevdiine karar verilmesi gerekmektedir.
Dava konusu olayda, 18/11/2015 tarih ve 2015/UY.I-3056 sayılı Kurul kararına istinaden davacının sözleşme imzalamaya davet edilmesi üzerine, davacı tarafından ihaleyi yapan Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na şikâyet başvurusunda bulunulmadan, sözleşme imzalamaya davet işleminin iptali istemiyle doğrudan dava açıldığı görülmektedir.
Uyuşmazlıkta, davacının sözleşme imzalamaya davet edilmesine ilişkin işlemin dava konusu edildiği, anılan işlemin sözleşmenin imzalanmasından önceki aşamaya ilişkin olduğu, ihale sürecinde bu işleme karşı tesis edilen davacı tarafından, 4734 sayılı Kanun’da öngörülen usul izlenerek, idarî dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu başvuru yolları olan şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusu üzerine Kamu İhale Kurulu tarafından verilecek nihaî karara karşı dava açılması gerektiğinden, anılan Kanun’da öngörülen idarî başvuru yolları tüketilmeden açılan davada idarî merci tecavüzü bulunduğu ve dava dilekçesinin ihaleyi yapan Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na tevdiine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında usul hükümlerine uygunluk bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. 2577 sayılı Kanun’un 15. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendi ile 20/A maddesi uyarınca dava dilekçesinin BURSA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI’NA TEVDİİNE;
4. Aşağıda ayrıntısı gösterilen toplam … -TL ilk derece ve temyiz yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin 15. maddesinin 2. fıkrası uyarınca vekalet ücretine hükmedilmemesine,
6. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 19/01/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.